(a. i.) : 1) kamış, saz; şeker kamışı.

iz. ar. ve: ( kasaba قصبه: is. ar. cm: kasabât. Kamış, saz, nay, ney.

اَلْقَصَبُ [el-kasab] (fethateynle) Sâkında boğumları olan her nebâta ıtlâk olunur ki kamış ta’bîr olunur. Müfredi قَصَبَةٌ [kasabet]tir hâ’yla ve قَصْبَاةٌ [kasbât]tır, sâd’ın sükûnu ve elif ilhâkıyla. Ve cemâ’atine ve menbitine قَصْبَاءُ [kasbâ’] denir, kamışlık, neyistân ma’nâsına.

Şârih der ki Sîbeveyhi ‘indinde قَصْبَاءُ [kasbâ’] ism-i cinstir, müfred ve cem’e ıtlâk olunur, حَلْفَاءُ [halfâ’] ve طَرْفَاءُ [tarfâ’] gibi. Mütercim der ki قَلَمٌ [kalem] dahi قَصَبٌ [kasab] nev’indendir, yerinde nâbit oldukça; ba’de’l-kalm ya’nî kesildikten sonra قَلَمٌ [kalem] ıtlâk olunur. Ve قَصَبٌ [kasab] Parmak kemiklerine ıtlâk olunur; müfredi قَصَبَةٌ [kasabet]tir. Esâs’ta der ki her parmakta üç dâne قَصَبَةٌ [kasabet] vardır, lâkin baş parmakta iki dâne olur; yukâlu: إِمْرَأَةٌ تَامَّةُ الْقَصَبِ وَهِيَ عِظَامُ الْيَدَيْنِ وَالرِّجْلَيْنِ Lisânımızda dahi o kemiklere قَلَمٌ [kalem] ta’bîr olunur. Ve قَصَبٌ [kasab] Boğazlarda olan mecârî-i enfâsa ve şu’belere ıtlâk olunur, her birine قَصَبَةٌ [kasabet] denir.

اَلْكُسْبُ [el-kusb] (kâf’ın zammı ve sîn’in sükûnuyla) Yağ sıkıntısına denir ki yağın geri kalan posasıdır, ekserî şırlığan posasında müsta’meldir.

s. (n. u. قصبە) 1. Any jointed stems of plants; also, any plants with jointed stems, as reeds canes, bamboos, etc. 2. Any long, hollow bones of the body; especially, the phalanges of the toes and fingers. 3. Windpipes, also, gullets, 4. Waterpipes; spouts. 5. Bars, ingots. 6. (n. u. قصی) Fine linen cloths, formerly the special produce of Egypt. 7. Rows of fine pearls divided by rubies, emeralds, etc.

s. (pl. اقصاب) 1. The back. 2. A bowel, gut.

اَلْقَصَبُ [el-kasab] (kâf’ın ve sâd’ın fethiyle) Kamış. Ve her müdevver kemik ki içi boş ola, ona قَصَبٌ [kasab] derler. Ve her müdevver nesne ki gümüşten düzerler, ona dahi قَصَبٌ [kasab] derler. Ve قَصَبٌ [kasab] Pınarlardan su aktığı yerlere derler. Ba’zılar eyitti قَصَبُ الْبَطْحَاءِ [kasabu’l-bathâ’] şol sulardır ki derelerden kuyulara akar. Ve قَصَبٌ [kasab] Nefes mecrâsı olan damarlara da derler ki ona عُرُوقُ الرِّئَةِ ['urûku’r-ri’et] derler. Ve قَصَبٌ [kasab] İnce keten bezine derler. Ve قَصَبٌ [kasab] Uzun cevherlere derler ki kamış gibi ola. Ve fi’l-hadîsi: “بَشِّرْ خَدِيجَةَ بِبَيْتٍ فِي الْجَنَّةِ مِنْ قَصَبٍ”

اَلْقَصْبُ [el-kasb] Kesmek, kat’ ma’nâsına; yukâlu: قَصَبَ الْقَصَّابُ الشَّاةَ قَصْبًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا قَطَعَهَا عُضْوًا عُضْوًا Ve ta’yîb etmek ma’nâsına da gelir; yukâlu: قَصَبَهُ إِذَا عَابَهُ Ve sudan men’ etmek ma’nâsına da gelir; yukâlu: قَصَبْتُ الْبَعِيرَ وَغَيْرَهُ إِذَا قَطَعْتَ عَلَيْهِ شُرْبَهُ قَبْلَ أَنْ يَرْوَى Ya’nî suya kanmazdan o sudan kat’ olunsa böyle derler. Ve sudan imtinâ’ etmek ma’nâsına da gelir; yukâlu: قَصَبَ الْبَعِيرُ شُرْبَهُ إِذَا امْتَنَعَ مِنْهُ قَبْلَ أَنْ يَرْوَى