اَلْقَرْحُ [el-karh] ve اَلْقُرُوحُ [el-kurûh] (kâf’ın fethiyle evvelde ve zammeteynle sânîde) Cem’dir. Ve قَرْحٌ [karh] (kâf’ın fethiyle) Yaralamağa dahi derler; yukâlu: قَرَحَهُ قَرْحًا إِذَا جَرَحَهُ جَرْحًا Ve قَرْحٌ [karh] Bir nesneyi hakla karşılamaktır; yukâlu: قَرَحَهُ بِالْحَقَّ قَرْحًا إِذَا اسْتَقْبَلَهُ بِهِ Ve قُرُوحٌ [kurûh] Bütün tırnaklı davarın dişi tamâm bitmek. Ve bu beş senede tamâm olur; yukâlu: قَرَحَ الْحَافِرُ قُرُوحًا مِنَ الْبَابِ الثَّالِثِ Ve قُرُوحٌ [kurûh] Nâkanın hamli zâhir olmağa dahi derler; yukâlu: قَرَحَتِ النَّاقَةُ قَرْحًا مِنَ الْبَابِ الثَّالِثِ إِذَا اسْتَبَانَ حَمْلُهَا

اَلْقَرِحُ [el-karih] (kâf’ın fethi ve râ’nın kesriyle) Çıbanlar çıkaran kimse.

اَلْقَرْحُ [el-karh] (kâf’ın fethi ve zammıyla) Silâh makûlesinin dokunmasıyla bedene 'ârız olan yaraya denir. Müfredi قَرْحَةٌ [karhat]tır. 'Alâ-kavlin kâf’ın fethiyle âsârına ya’nî yaraya; ve zammıyla; ondan hâsıl olan derd ve eleme denir. Ve قَرْحٌ [karh] ve قُرْحٌ [kurh] Bedende çıkan yaralara denir. Ve قَرْحٌ [karh] (kâf’ın fethiyle) Masdar olur; yaralamak ma’nâsına; yukâlu: قَرَحَهُ قَرْحًا مِنَ الْبَابِ الثَّالِثِ إِذَا جَرَحَهُ Ve bedende yaralar çıkarmak ma’nâsınadır; yukâlu: قَرِحَ الرَّجُلُ قَرْحًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا خَرَجَتْ بِهِ الْقُرُوحُ Ve قَرْحٌ [karh] Bedende çıkan şol kabarcığa ve sivilceye denir ki fesâda varıp azıtmış ola. Ve şol uyuzluk 'illetine denir ki pek şedîd olmakla 'ârız olduğu deve köşeklerini helâk eder ola. Ve قَرْحٌ [karh] Lagv ve bâtılı hakla mukâbele ve ibtâl eylemek ma’nâsına isti’mâl olunur, niteki جَرْحٌ [cerh] dahi bu ma’nâda müsta’meldir, kâdî’nin ibtâl-i şehâdet-i kâzibe eylediği gibi, gûyâ ki seyf-i hakla onu zahm-dâr eder; yukâlu: قَرَحَهُ بِالْحَقِّ إِذَا اسْتَقْبَلَهُ بِهِ Ve su olmayan mahalde kuyu kazmak ma’nâsına isti’mâl olunur ki arzı beyhûde mecrûh eder; yukâlu: قَرَحَ بِئْرًا إِذَا حَفَرَهَا فِي مَوْضِعٍ لاَ يُوجَدُ فِيهِ الْمَاءُ

اَلْقَرَحُ [el-karah] (fethateynle) Çıbanlar çıkarmak; yukâlu: قَرِحَ جِلْدُهُ يَقْرَحُ قَرَحًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا خَرَجَتْ بِهِ الْقُرُوحُ Ve قَرَحٌ [karah] Atın alnı ak olmağa dahi derler. Kâle İbnu’l-A’râbî مَا كَانَ الْفَرَسُ أَقْرَحَ وَلَقَدْ قَرِحَ يَقْرَحُ قَرَحًا Ve قَرَحٌ [karah] Çiçekten ve gicikten beden hâlis olup aslâ mezbûrlardan bir nesne çıkarmamağa dahi derler ki lafz-ı قَرَحٌ [karah] ma’nâ-yı mezbûrda ismdir.

s. 1. (n. u. قرحە) Pimples, boils. 2. (pl. قروح) A wound; a sore.

اَلْكَارِخُ [el-kârih] (râ’nın kesriyle) Su sevk eden kimseye denir ki su yolcu ta’bîr olunur; yukâlu: هُوَ كَارِخٌ أَيْ يَسُوقُ الْمَاءَ

اَلْقَرَاحُ [el-karâh] (سَحَابٌ [sehâb] vezninde) Sâfî suya denir, âb-ı nâb ma’nâsına ki ona bir nesne karışmamış ola. Ve her hâlis ve bî-gışş nesneye denir. Ve şol arza denir ki onda kat’â su ve ağaç eseri olmayıp hâlis yer ola. Cem’i أَقْرِحَةٌ [akrihat] gelir, أَجْوِبَةٌ [ecvibet] vezninde. Ve zer’ yâhûd gars için nadas olunup temyîz ve ıslâh olunmuş hâzır tarlaya denir. Ve قَرَاحٌ [karâh] Bagdâd ülkesinde dört mahallin ismidir.

(a. i.) : Yaralama Yaralanma. 2) vücutta çıkan çıban.

اَلْقَرْحُ [el-karh] (kâf’ın fethi ve zammıyla) Silâh makûlesinin dokunmasıyla bedene 'ârız olan yaraya denir. Müfredi قَرْحَةٌ [karhat]tır. 'Alâ-kavlin kâf’ın fethiyle âsârına ya’nî yaraya; ve zammıyla; ondan hâsıl olan derd ve eleme denir. Ve قَرْحٌ [karh] ve قُرْحٌ [kurh] Bedende çıkan yaralara denir. Ve قَرْحٌ [karh] (kâf’ın fethiyle) Masdar olur; yaralamak ma’nâsına; yukâlu: قَرَحَهُ قَرْحًا مِنَ الْبَابِ الثَّالِثِ إِذَا جَرَحَهُ Ve bedende yaralar çıkarmak ma’nâsınadır; yukâlu: قَرِحَ الرَّجُلُ قَرْحًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا خَرَجَتْ بِهِ الْقُرُوحُ Ve قَرْحٌ [karh] Bedende çıkan şol kabarcığa ve sivilceye denir ki fesâda varıp azıtmış ola. Ve şol uyuzluk 'illetine denir ki pek şedîd olmakla 'ârız olduğu deve köşeklerini helâk eder ola. Ve قَرْحٌ [karh] Lagv ve bâtılı hakla mukâbele ve ibtâl eylemek ma’nâsına isti’mâl olunur, niteki جَرْحٌ [cerh] dahi bu ma’nâda müsta’meldir, kâdî’nin ibtâl-i şehâdet-i kâzibe eylediği gibi, gûyâ ki seyf-i hakla onu zahm-dâr eder; yukâlu: قَرَحَهُ بِالْحَقِّ إِذَا اسْتَقْبَلَهُ بِهِ Ve su olmayan mahalde kuyu kazmak ma’nâsına isti’mâl olunur ki arzı beyhûde mecrûh eder; yukâlu: قَرَحَ بِئْرًا إِذَا حَفَرَهَا فِي مَوْضِعٍ لاَ يُوجَدُ فِيهِ الْمَاءُ

vn. & s. A wounding.