اَلْكُرُوبُ [el-kurûb] (قُعُودٌ [ku’ûd] vezninde) Bir nesne pek yakın olmak ma’nâsınadır ki bundan gelip çatmak ile ta’bîr olunur; yukâlu: كَرَبَ اْلأَمْرُ كُرُوبًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا دَنَا Ve bir kimse bir işi hemân işlemek üzere olmak ma’nâsınadır ki ma’nâ-yı mezbûrdan me’hûzdur; yukâlu: كَرَبَ الرَّجُلُ أَنْ يَفْعَلَ كَذَا أَيْ كَادَ أَنْ يَفْعَلَ كَذَا Ve bu, ef’âl-i mukârebe cümlesindendir. Ve كُرُوبٌ [kûrûb] كُرَابَةٌ [kurâbet] ekl eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: كَرَبَ الرَّجُلُ إِذَا أَكَلَ الْكُرَابَةَ Ve güneş batmak üzere olmak ma’nâsınadır ki ma’nâ-yı evvelden me’hûzdur; yukâlu: كَرَبَتِ الشَّمْسُ إِذَا دَنَتْ لِلْمَغِيبِ ve yukâlu: كَرَبَتْ حَيَاةُ النَّارِ إِذَا قَرُبَ انْطِفَاؤُهَا Ve davara ağır yük yükletmek ma’nâsına isti’mâl olunur ki gam ve tasa ma’nâsından me’hûzdur; yukâlu: كَرَبَ النَّاقَةَ إِذَا أَوْقَرَهَا Ve ekmekçi ekmek açarken oklavayı takırdatmak ma’nâsınadır; yukâlu: كَرَبَ الْخَبَّازُ إِذَا طَقْطَقَ الْكَرِيبَ

s. A night’s journey to a watering-place.

اَلْقَرْبُ [el-karb] (kâf’ın fethi ve râ’nın sükûnuyla) Kılıcı قِرَابٌ [kirâb] ta’bîr olunan gılâfa komak ma’nâsınadır, ke-mâ se-yuzkeru; 'alâ-kavlin kılıca قِرَابٌ [kirâb] edinmek ma’nâsınadır; yukâlu: قَرَبَ السَّيْفَ قَرْبًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا أَدْخَلَهُ فِي الْقِرَابِ أَوِ اتَّخَذَ لَهُ قِرَابًا Ve mihmâna koyun ve deve makûlesinin böğür ta’bîr olunan 'uzvlarını yedirmek ma’nâsınadır; yukâlu: قَرَبَ الضَّيْفَ إِذَا أَطْعَمَهُ اْلأَقْرَابَ

قُرْبٌ [kurb] (قُفْلٌ [kufl] vezninde) Bir mevzi’ adıdır.

اَلْقَارِبُ [el-kârib] (غَارِبٌ [gârib] vezninde) Sefîne-i sagîreye denir. Şârih der ki büyük gemiler arkasında yedek gibi çekilen sandala denir. Ve قَارِبٌ [kârib] Gece vaktinde sahrâda su taleb edip araştıran adama denir. Zikr olunan قَرَبٌ [karab]dan ism-i fâ’ildir.

اَلْقَرَبُ [el-karab] (fethateynle) Bir kimsenin böğrü yâhûd böğürden karın yumuşağına kadar 'uzvu ağrımak ma’nâsınadır, ihtilâf-ı mezkûr üzere; yukâlu: قَرِبَ الرَّجُلُ قَرَبًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا اشْتَكَى قُرُبَهُ Ve قَرَبٌ [karab] Erken suya erişmek için gece vaktinde gitmek ma’nâsınadır, قِرَابَةٌ [kirâbet] gibi, ke-mâ se-yuzkeru. Ve suyu yakın olan kuyuya denir. Ve gece vaktinde su araştırmağa denir; 'alâ-kavlin su ile tâlib beyninde bir gecelik mesâfe kalmağa ya’nî suya varmağa arada bir gece kalmağa denir yâhûd su ile arada iki gecelik mesâfe kalmağa denir. Bu kavle göre su arandığı günün evveline قَرَبٌ [karab] ve ikinci gününe طَلَقٌ [talak] denir, fethateynle.

iz. ar. Yakınlık, yakın bulunma, bu’d mukâbili: قرب مولى kurb-ı Mevlâ = Cenâb-ı Hakk’a takarrub.

(a. i.) : 1) yakın olma, yakınlık, yakın bulunma.

اَلْقَرَابُ [el-karâb] (سَحَابٌ [sehâb] vezninde) Yakınlık, قُرْبٌ [kurb] ma’nâsına ismdir; tekûlu: اِفْعَلْ ذَلِكَ بِقَرَابٍ أَيْ بِقُرْبٍ

اَلْقُرْبُ [el-kurb] (kâf’ın zammı ve râ’nın sükûnuyla) ve اَلْقُرْبَانُ [el-kurbân] (kâf’ın zammıyla) ve اَلْقِرْبَانُ [el-kirbân] (kâf’ın kesriyle) Yakın olmak ma’nâsınadır; yukâlu: قَرُبَ مِنْهُ كَكَرُمَ وَيُقَالُ قَرِبَهُ كَسَمِعَهُ قُرْبًا وَقُرْبَانًا وَقِرْبَانًا مِنَ الْبَابِ الْخَامِسِ وَالرَّابِعِ إِذَا دَنَا