(“ka” uzun okunur, a. s. kısmet’den.) : 1) taksim eden, ayıran, bölen. 2) mat. bölen. kasım-ı müşterek (“ka” uzun okunur) : mat. ortak-bölen. kasım-ı müsterek-i a’zam (“ka” uzun okunur.) : mat. en büyük ortak-bölen.

sıf. ar. [kısmet’den if.] ayıran, taksîm eden. ≡ iz. ar. 1. rt. [hesapta] a’mâl-i erbaadan taksîmde bir adedin kaça bölündüğünü gösteren sayı ki “maksûmün-aleyh” de denilip, diğeri “maksûm” ve çıkan neticeye “hâsıl-ı kısmet” denilir. 20/5=4 hesabında 20 maksûm, 5 kâsim (maksûmun-aleyh) ve 4 hâsıl-ı kısmettir. 2. Rûz-ı hızır ile beraber seneyi iki müsâvî kısma ayıran gün ki teşrîn-i sânînin 26’ncı günü olup, kışın mebde’i addolunur: kasımda dikilecek tohumlar; kasımdan sonra yapılacak işler. Rûz-ı kasım dahi derler. — sonbahar ve güz manasıyla da kullanılır.

قَاسِمٌ [kâsim] (صَاحِبٌ [sâhib] vezninde) Esâmîdendir. Ve beş nefer sahâbe ismleridir.

a. (fem. قاسمە) 1. That divides into parts. 2. Who apportions. 3. (gram.) An alternative particle or conjunction. 4. (astrol.) A planet to whose portion of any sign of the zodiac the sun eaters. 5. A name of men; especially, of Muhammed’s eldest, son by his first wife, Khadija. 6. The 26th of October, O. S., popularly reckoned the beginning of winter.