اَلْغَرْبُ [el-garb] (gayn’ın fethi ve râ’nın sükûnuyla) ve اَلْمَغْرِبُ [el-magrib] (mîm’in fethi ve râ’nın kesriyle) Bi-ma’nân vâhid. Ve غَرْبٌ [garb] Diye göz yaşı çıkacak yere dahi derler; cem’i غُرُوبٌ [gurûb] gelir. Ve her göz için غَرْبَانِ [garbân] vardır, biri göz pınarında ve biri göz kuyruğunda. Asma’î eyitti: غَرْبٌ [garb] bir marazdır ki göz yaşının 'ale’d-devâm akmasın îcâb eder; yukâlu: بِعَيْنِهِ غَرْبٌ Ve dişin keskin olması ve âbdâr olması. Ve غَرْبٌ [garb] Büyük kovaya de derler, delv-i 'azîm ma’nâsına. Ve kılıcın keskinine dahi غَرْبٌ [garb] derler. Ve her nesnenin keskinine غَرْبٌ [garb] derler; yukâlu: فِي لِسَانِهِ غَرْبٌ أَيْ حِدَّةٌ Ve feresin غَرْبٌ [garb]ı o yürümesinde olan hiddetidir; tekûlu: كَفَفْتُ مِنْ غَرْبِهِ Veفَرَسٌ غَرْبٌ أَيْ كَثِيرُ الْجَرْيِ Ya’nî ziyâde yürügen. Ve غَرْبٌ [garb] Şol damara derler ki göz yaşı aktığı yerde olur, nâsır gibi, dâ’imâ sulanmadan hâlî olmaz.

اَلْغَرَبُ [el-gareb] (gayn’ın ve râ’nın fethiyle) Gümüş, فِضَّةٌ [fiddat] ma’nâsına. Ba’zılar eyitti: Gümüşten olan câmdır. Ve غَرَبٌ [gareb] Hamra dahi derler. Ve غَرَبٌ [gareb] Koyunda bir marazdır ki nâkada olan سَعَفٌ [sa’af] gibidir. Ve سَعَفٌ [sa’af] sîn-i mühmelenin ve 'ayn-ı mühmelenin fethiyle bir marazdır ki onun ile nâkanın burnunun tüyü yolunur ve gözlerinin kılları dökülür. Ve غَرَبٌ [gareb] O marazla muttasıf olmağa dahi derler; yukâlu: غَرِبَتِ الشَّاةُ مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ Ve غَرَبٌ [gareb] Şol suya derler ki kuyu ile davar su içtiği âhûr arasında kova damlayıp az zamân içinde râyihası mütegayyir olur. Ve غَرَبٌ [gareb] Kavak ağacı, sepîdâr ma’nâsına. Ve غَرَبٌ [gareb] Şol oka derler ki kim attığı ma’lûm olmaya; yukâlu: أَصَابَهُ سَهْمُ غَرَبٍ يُضَافُ وَلَا يُضَافُ يُسَكَّنُ وَيُحَرَّكُ Ve Ahterî bu makâmda اَلْغَرَب [el-gareb] şol oktur ki atıldıktan sonra bulunmaya demiştir, galat etmiştir.

اَلْغُرُوبُ [el-gurûb] (قُعُودٌ [ku’ûd] vezninde) Gâ’ib ve nâ-bedîd olmak ma’nâsınadır; yukâlu: غَرَبَ النَّجْمُ غُرُوبًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا غَابَ Ve ba’îd olmak ma’nâsınadır; yukâlu: غَرَبَ الرَّجُلُ إِذَا بَعُدَ

s. 1. A large kind of poplar, from the wood of which bowls are made. 2. A wooden bowl. 3. A bowl or goblet of silver. 4. Silver. 5. Gold.

s. 1. The west point of the horizon; a west or westerly direction; the west. 2. The edge of a sword, etc. 3. Sharpness. 4. Vehemence. 5. (pl. غروب) A tear. 6. (as 5) A lachrymal duct. 7. (as 5) A flow of tears. 8. The savin, juniperus sabina.

اَلْغُرْبُ [el-gurb] ve اَلْغُرْبَةُ [el-gurbet] (gayn’ların zammıyla) Vatandan dûr olmak ma’nâsınadır; yukâlu: غَرَبَ الرَّجُلُ غُرْبًا وَغُرْبَةً مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا نَزَحَ عَنْ وَطَنِهِ

اَلْغَرْبُ [el-garb] (حَرْبٌ [harb] vezninde) مَغْرِبٌ [magrib] ma’nâsınadır ki güneş battığı cihettir; شَرْقٌ [şark] mukâbilidir. Asl شَرْقٌ [şark] şemsin ismi olmakla zikrü’l-hâl ve irâdetü’l-mahal 'alakâsıyla ism-i mekân tesmiye olunmuştur, mukâbili dahi ona mebnîdir. Fi’l-asl masdarlardır; yukâlu: هُوَ مِنْ أَهْلِ الْغَرْبِ أَيِ الْمَغْرِبِ ve yukâlu: هِيَ غَرْبِيَّةٌ أَيْ مَغْرِبِيَّةٌ Ve غَرْبٌ [garb] Gitmek, zehâb ma’nâsınadır; yukâlu: غَرَبَ الْقَوْمُ غَرْبًا إِذَا ذَهَبُوا Ve alarga olmak ma’nâsınadır; yukâlu: غَرَبَ فُلاَنٌ عَنَّا إِذَا تَنَحَّى Ve her şey’in evveline ıtlâk olunur; ma’nâ-yı âtîden me’hûzdur ki 'âdetâ hiddetli olur; yukâlu: غَرْبُ الشَّبَابِ أَيْ أَوَّلُهُ وَحَدُّهُ Ve bir nesnenin keskin yâ sivri tarafına denir, kılıcın ağızı ve temrenin yalmanı gibi; masdar bi-ma’nâ fâ’ildir, ضَرِيبَةٌ [darîbet]te غَارِبٌ [gârib] olduğu için ıtlâk olunmuştur. Ve keskinlik, hiddet ma’nâsınadır; yukâlu: كُفَّ مِنْ غَرْبِكَ أَيْ مِنْ حِدَّتِكَ ve yukâlu: فِي لِسَانِهِ غَرْبٌ أَيْ حِدَّةٌ Ve غَرْبٌ [garb] Tarab ve neşât ma’nâsınadır; yukâlu: بِهِ غَرْبٌ أَيْ نَشَاطٌ Ve pek ırak yere dûr u dırâz gitmek yâ bir husûsta pek uzamak ma’nâsınadır, temâdî gibi; yukâlu: غَرَبَ فِي سَفَرِهِ غَرْبًا إِذَا تَمَادَى Ve su tulumuna denir, رَاوِيَةٌ [râviyet] ma’nâsına. Ve büyük kovaya denir. Ve gözde olan şol damara denir ki ba’zı 'illet ve ‘ârıza sebebiyle dâ’imâ sulanıp yaş akar olur, nasır gibi; o göze şırılganlı ta’bîr olunur. Ve غَرْبٌ [garb] Göz yaşına denir. Ve göz yaşı akacak yere denir, mecrâ-yı dem’ ma’nâsına; ‘alâ-kavlin yaşın gözden kaynayıp dökülmesine denir. Ve kaynayıp taşan şarâba ve göz yaşına denir. Ve bir nev’ sivilce ismidir ki insânın gözünde hâdis olur. Ve bir verem ismidir ki gözün pınarında zuhur eder.

iz. ar. 1. Güneşin battığı cihet, ufkun gurûb-ı şems ciheti, batı: şarktan garba doğru uzanıyor; yolun garbında, garb tarafındadır; garb-ı şimâlî = garb ile şimâl arasında olan cihet; garb-ı cenûbî = garb ile cenûb arasındaki taraf. 2. Bi’n-nisbe güneşin battığı tarafta bulunan yerler, mağrib: garba seyâhat etti; garbdan geliyor; garb memâliki; Afrika’nın garbı. 3. Bizim yerlere nisbetle Avrupa memâliki: Garb edebiyatı; Garb medeniyeti. 4. Afrika sevâhil-i şimâliyesinin garb tarafları ve daha doğrusu Mısır’dan başka bütün sevâhil-i şimâliyyesi, Berber memâliki: Garb ocakları = vaktiyle Cezâyir ve Tunus beylikleri; Trablusgarb = Trablus şehri ve vilâyeti.

اَلْغَرَبُ [el-gareb] (fethateynle) Bir şecer adıdır, Türkîde akça kavak dedikleridir ki Fârisîde sepîd-dâr derler. Ve şarâba denir, خَمْرٌ [hamr] ma’nâsına. Ve gümüşe denir, فِضَّةٌ [fiddat] ma’nâsına ve ‘alâ-kavlin gümüşten masnû’ câm ve piyâleye denir. Ve kâse ve kadehe denir. Ve غَرَبٌ [gareb] Koyun kısmına mahsûs bir maraz adıdır ki yüzünün ve gözünün tüyleri ve kılları dökülür, deve kısmında سَعَفٌ [se’af] gibidir. Ve altına denir. Ve kovadan havuz ile kuyu aralığına tekâtur eden suya denir. Ve kokmuş suyun ve çamurun râyihasına denir. Ve ba’zı atın gözünde olan gökçüllük hâletine denir. Ve şol oka denir ki kim attığı ma’lûm olmaya; yukâlu: أَصَابَهُ سَهْمُ غَرَبٍ بِاْلإِضَافَةِ وَسَهْمٌ غَرَبٌ نَعْتًا أَيْ سَهْمٌ لاَ يُدْرَى رَامِيهِ Ve غَرَبٌ [garab] Kararmak, إِسْوِدَادٌ [isvidâd] ma’nâsınadır; yukâlu: غَرِبَ الشَّيْءُ غَرَبًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا اسْوَدَّ

s. or a. An arrow or stroke of fate that strikes one as if by chance.