(a. i.) : feryat, acınma, sıkıntı sebebi.

اَلْعَوْلُ [el-'avl] (قَوْلٌ [kavl] vezninde) Haktan meyl ve ‘udûl ile cevr eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: عَالَ فِي الْحُكْمِ يَعُولُ عَوْلًا إِذَا جَارَ وَمَالَ عَنِ الْحَقِّ Ve terazi hakk ve i’tidâlden nâkıs ve mâ’il yâhûd zâ’id olmak ma’nâsınadır ki dirhem keffesi ağır olup mebî’ keffesi hafîf olmakla havâya ağmaktan 'ibârettir; yukâlu: عَالَ الْمِيزَانُ يَعُولُ عَوْلًا وَيَعِيلُ عَيْلًا إِذَا نَقَصَ وَجَارَ أَوْ زَادَ Ve bir mâdde büyüyüp müştebih ve müşkil olmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: عَالَ أَمْرُهُمْ إِذَا اشْتَدَّ وَتَفَاقَمَ Ve bir mâdde-i şedîde bir adamı basıp kemâl üzere sıklet ve ıztırâb vermek ma’nâsınadır; yukâlu: عَالَ الشَّيْءُ فُلَانًا إِذَا غَلَبَهُ وَثَقُلَ عَلَيْهِ وَأَهَمَّهُ Ve ehl-i ferâ’iz ıstılâhında mahrec zîk olmakla farîza ve sihâm mahrec üzere zâ’id olmak ma’nâsınadır ve bu ma’nâda müte’addî olur; yukâlu: عَالَتِ الْفَرِيضَةُ فِي الْحِسَابِ إِذَا زَادَتْ وَارْتَفَعَتْ ve tekûlu: عُلْتُ الْفَرِيضَةَ أَيْ زِدْتُهَا Niteki ferâ’izde minberiyye mes’elesinde عَوْلٌ [‘avl] vâki’ olmuştur. Ve عَوْلٌ ['avl] ve عِيَالَةٌ ['iyâlet] كِتَابَةٌ [kitâbet] vezninde) Bir adamın 'ayâli çok olmak ma’nâsınadır; yukâlu: عَالَ فُلَانٌ عَوْلًا وَعِيَالَةً إِذَا كَثُرَ عِيَالُهُ Ve عَوْلٌ ['avl] ve عُؤُولٌ ['u’ûl] (قُعُودٌ [ku’ûd] vezninde) ve عِيَالَةٌ ['iyâlet] (كِتَابَةٌ [kitâbet] vezninde) Evlâd ve 'ayâlin me’ûnet ve nafakalarını görmek ma’nâsınadır; yukâlu: عَالَ عِيَالَهُ عَوْلًا وَعُؤُولًا وَعِيَالَةً إِذَا كَفَّاهُمْ وَمَانَهُمْ Ve عَوْلٌ ['avl] إِعْوَالٌ [i’vâl]den ism olur, عَوْلَةٌ ['avlet] ve عَوِيلٌ [‘avîl] gibi ki sayha ile ve bülend âvâz ile olan bükâya denir; ve minhu yukâlu: عِيلَ عَوْلُهُ أَيْ ثَكِلَتْهُ أُمُّهُ ve yukâlu: عِيلَ صَبْرِي أَيْ غُلِبَ ya’nî “Sabrım tükendi.” Ve yukâlu: عَالَ عَوْلُهُ وَعَالَ صَبْرِي عَلَى بِنَاءِ الْمَعْلُومِ Terkîb-i sânî ref’ ma’nâsına olan عَوْلٌ [‘avl]den me’hûzdur; ve yukâlu: عِيلَ مَا هُوَ عَائِلُهُ أَيْ غُلِبَ مَا هُوَ غَالِبُهُ Ya’nî “Ona gâlib olan maglûb olsun!” Bir adamın kelâmından yâ sâ’ir nesneden ta’accüb olundukta du’â’ makâmında îrâd olur. Ve عَوْلٌ ['avl] Bir adama bâr ve sıklet olan nesneye ıtlâk olunur, vasf bi’l-masdardır; tekûlu: هَذَا كَانَ عَلَيَّ عَوْلًا أَيْ ثِقَلًا Ve mühimmât ve levâzımda kendisinden isti’ânet olunan kimseye denir; yukâlu: هُوَ عَوْلٌ لَهُ أَيْ مُسْتَعَانٌ بِهِ Ve 'ayâlin kût ve nafakalarına ıtlâk olunur; yukâlu: عَالَ عَوْلَ عِيَالِهِ أَيْ قُوتَهُمْ Ve 'Arablar “Filân aslâ bir nesneye mâlik değildir!” diyecek yerde مَا لَهُ عَالٌ وَلَا مَالٌ derler, قَوَلَ lafzında قَالَ dedikleri gibi ki masdardır, kût ve nafaka ma’nâsınadır. Ve مَا لَهُ عَالٌ وَمَالٌ derler ki burada fi’l-i mâzî sîgalarıyladır ve مَا kelimesi nefsinden 'ibârettir. Bu fıkra “Filânın ‘ayâli kesîr olup ve hükmünde musîb ve ‘âdil olmayıp câ’ir ve mâ’il olsun!” demektir ki bed-du’â’ mevki’inde îrâd olunur. Ve ayağı sürçüp yıkılan kimseye عَالَكَ عَالِيًا derler, ref’ ma’nâsındandır, “Seni Hak ta’âlâ dürüst ve ‘âlî olarak yıkıldığın yerden kaldırsın!” demektir, niteki bu mahalde لَعًّا لَكَ عَالِيًا dahi derler ki “A’zâ’ ve cevârihin dürüst ve tâm olarak kalkasın!” demektir. Ve عَوْلٌ ['avl] وَيْبٌ [veyb] ve وَيْلٌ [veyl] ma’nâsına müsta’meldir ki vay ve yazık demektir; yukâlu: عَوْلَكَ وَعَوْلَ زَيْدٍ مِثْلَ وَيْبَكَ وَوَيْبَ زَيْدٍ

اَلْعَوْلُ [el-'avl] (قَوْلٌ [kavl] vezninde) Haktan meyl ve ‘udûl ile cevr eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: عَالَ فِي الْحُكْمِ يَعُولُ عَوْلًا إِذَا جَارَ وَمَالَ عَنِ الْحَقِّ Ve terazi hakk ve i’tidâlden nâkıs ve mâ’il yâhûd zâ’id olmak ma’nâsınadır ki dirhem keffesi ağır olup mebî’ keffesi hafîf olmakla havâya ağmaktan 'ibârettir; yukâlu: عَالَ الْمِيزَانُ يَعُولُ عَوْلًا وَيَعِيلُ عَيْلًا إِذَا نَقَصَ وَجَارَ أَوْ زَادَ Ve bir mâdde büyüyüp müştebih ve müşkil olmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: عَالَ أَمْرُهُمْ إِذَا اشْتَدَّ وَتَفَاقَمَ Ve bir mâdde-i şedîde bir adamı basıp kemâl üzere sıklet ve ıztırâb vermek ma’nâsınadır; yukâlu: عَالَ الشَّيْءُ فُلَانًا إِذَا غَلَبَهُ وَثَقُلَ عَلَيْهِ وَأَهَمَّهُ Ve ehl-i ferâ’iz ıstılâhında mahrec zîk olmakla farîza ve sihâm mahrec üzere zâ’id olmak ma’nâsınadır ve bu ma’nâda müte’addî olur; yukâlu: عَالَتِ الْفَرِيضَةُ فِي الْحِسَابِ إِذَا زَادَتْ وَارْتَفَعَتْ ve tekûlu: عُلْتُ الْفَرِيضَةَ أَيْ زِدْتُهَا Niteki ferâ’izde minberiyye mes’elesinde عَوْلٌ [‘avl] vâki’ olmuştur. Ve عَوْلٌ ['avl] ve عِيَالَةٌ ['iyâlet] كِتَابَةٌ [kitâbet] vezninde) Bir adamın 'ayâli çok olmak ma’nâsınadır; yukâlu: عَالَ فُلَانٌ عَوْلًا وَعِيَالَةً إِذَا كَثُرَ عِيَالُهُ Ve عَوْلٌ ['avl] ve عُؤُولٌ ['u’ûl] (قُعُودٌ [ku’ûd] vezninde) ve عِيَالَةٌ ['iyâlet] (كِتَابَةٌ [kitâbet] vezninde) Evlâd ve 'ayâlin me’ûnet ve nafakalarını görmek ma’nâsınadır; yukâlu: عَالَ عِيَالَهُ عَوْلًا وَعُؤُولًا وَعِيَالَةً إِذَا كَفَّاهُمْ وَمَانَهُمْ Ve عَوْلٌ ['avl] إِعْوَالٌ [i’vâl]den ism olur, عَوْلَةٌ ['avlet] ve عَوِيلٌ [‘avîl] gibi ki sayha ile ve bülend âvâz ile olan bükâya denir; ve minhu yukâlu: عِيلَ عَوْلُهُ أَيْ ثَكِلَتْهُ أُمُّهُ ve yukâlu: عِيلَ صَبْرِي أَيْ غُلِبَ ya’nî “Sabrım tükendi.” Ve yukâlu: عَالَ عَوْلُهُ وَعَالَ صَبْرِي عَلَى بِنَاءِ الْمَعْلُومِ Terkîb-i sânî ref’ ma’nâsına olan عَوْلٌ [‘avl]den me’hûzdur; ve yukâlu: عِيلَ مَا هُوَ عَائِلُهُ أَيْ غُلِبَ مَا هُوَ غَالِبُهُ Ya’nî “Ona gâlib olan maglûb olsun!” Bir adamın kelâmından yâ sâ’ir nesneden ta’accüb olundukta du’â’ makâmında îrâd olur. Ve عَوْلٌ ['avl] Bir adama bâr ve sıklet olan nesneye ıtlâk olunur, vasf bi’l-masdardır; tekûlu: هَذَا كَانَ عَلَيَّ عَوْلًا أَيْ ثِقَلًا Ve mühimmât ve levâzımda kendisinden isti’ânet olunan kimseye denir; yukâlu: هُوَ عَوْلٌ لَهُ أَيْ مُسْتَعَانٌ بِهِ Ve 'ayâlin kût ve nafakalarına ıtlâk olunur; yukâlu: عَالَ عَوْلَ عِيَالِهِ أَيْ قُوتَهُمْ Ve 'Arablar “Filân aslâ bir nesneye mâlik değildir!” diyecek yerde مَا لَهُ عَالٌ وَلَا مَالٌ derler, قَوَلَ lafzında قَالَ dedikleri gibi ki masdardır, kût ve nafaka ma’nâsınadır. Ve مَا لَهُ عَالٌ وَمَالٌ derler ki burada fi’l-i mâzî sîgalarıyladır ve مَا kelimesi nefsinden 'ibârettir. Bu fıkra “Filânın ‘ayâli kesîr olup ve hükmünde musîb ve ‘âdil olmayıp câ’ir ve mâ’il olsun!” demektir ki bed-du’â’ mevki’inde îrâd olunur. Ve ayağı sürçüp yıkılan kimseye عَالَكَ عَالِيًا derler, ref’ ma’nâsındandır, “Seni Hak ta’âlâ dürüst ve ‘âlî olarak yıkıldığın yerden kaldırsın!” demektir, niteki bu mahalde لَعًّا لَكَ عَالِيًا dahi derler ki “A’zâ’ ve cevârihin dürüst ve tâm olarak kalkasın!” demektir. Ve عَوْلٌ ['avl] وَيْبٌ [veyb] ve وَيْلٌ [veyl] ma’nâsına müsta’meldir ki vay ve yazık demektir; yukâlu: عَوْلَكَ وَعَوْلَ زَيْدٍ مِثْلَ وَيْبَكَ وَوَيْبَ زَيْدٍ

اَلْعِوَلُ [el-'ivel] (عِنَبٌ ['ineb] vezninde) İ’timâd ma’nâsına olan تَعْوِيلٌ [ta’vîl]den ismdir, i’timâd ma’nâsınadır; yukâlu: مَا عَلَيْهِ عِوَلٌ أَيِ اعْتِمَادٌ Ve isti’âne ma’nâsınadır; yukâlu: لَمْ يُثْمِرْ عِوَلُهُ أَيِ اسْتِعَانَتُهُ

s. 1. A cry, lament. 2. Any cause ofanxiety. 3. One to whom one has recourse in trouble.

vn. & s. 1. A maintaining, supporting a family. 2. A having a large family or household. 3. A being or becoming poor. 4. An inheritance’s being insufficient to furnish the, canonical shares. 5. A balance’s being uneven. 6. A swerving. 7. A matter’s being burdensome, irksome.

اَلْعَوِيلُ [el-'avîl] ('ayn’ın fethi ve vâv’ın kesri ve meddiyle) Bi-ma’nâhu kezâlik. Ve عَوْلٌ ['avl] Bir kimse 'ayâline nafaka vermeğe dahi derler.

اَلْعَوْلُ [el-'avl] (vezn-i mezbûr üzere) Bi-ma’nâhu.

اَلْعِوَلُ [el-'i’vel] ('ayn’ın kesri ve vâv’ın fethiyle) İsmdir, i’timâd ma’nâsına.