(a. s.) : mâmur eden, bayındırlaştıran. (bkz. : âmir).

عُمَيْرٌ ['Umeyr] (زُبَيْرٌ [zubeyr] vezninde) ve عُوَيْمِرٌ ['Uveymir] ve عَمَّارٌ ['Ammâr] (كَتَّانٌ [kettân] vezninde) ve عِمْرَانُ ['İmrân] ('ayn’ın kesriyle) ve يَعْمَرُ [Ya’mer] (يَعْلَمُ [ya’lemu] vezninde) Esâmîdendir.

اَلْعَمَّارُ [el-‘ammâr] (شَدَّادٌ [şeddâd] vezninde) Salât ve sıyâmı kesîr olan müslime denir, i’mâr-ı dîn eylediği için. Ve îmân ve i’tikâdı kavî olup emr-i dîninde sâbit ve pâyidâr adama denir. Ve herkesi zikr bi’l-hayr ile yâd eden lisânı pâk tayyibü’s-senâ’ adama denir; yukâlu: هُوَ عَمَّارٌ أَيِ الطَّيِّبُ الثَّنَاءِ Ve dâ’imâ râyiha-i tayyibe isti’mâl eden adama denir. Ve şol kimseye denir ki fî-nefsihi müctemi’ü’l-emr olup dâ’imâ cemâ’ate mülâzim ve sultân ve vâlî taraflarının idâre ve temşîti lâzım umûrlarında ve mesâlih-i nâsın vech-i i’tidâl üzere rü’yet ve idâresinde ikdâm ve himmet eder ola. Şârihin beyânına göre bu ma’nâ baş kisvetinin ismi olan عَمَارَةٌ ['amâret]ten me’hûzdur; yukâlu: هُوَ عَمَّارٌ أَيِ الْمُجْتَمِعُ الْأَمْرِ اللاَّزِمِ لِلْجَمَاعَةِ الْحَدِبُ لِلسُّلْطَانِ Ve halîmü’n-nefs olup kelâm ve muhâverâtında vakâr ve temkîn sâhibi olan adama denir. Ve dâ’imâ evlâd ve ‘ayâlini ve kavm ve ashâbını edeb-i nebevî ve sünnet-i Mustafavî üzere cem’ ve irşâd eder olan adama denir. Ve ile’l-vefât emr-i ma’rûf ve nehy-i münker üzere kâ’im ve müdâvim olan adama denir. Ve bunlar ıtlâkât-ı şer’iyyedendir; yukâlu: رَجُلٌ عَمَّارٌ إِذَا كَانَ كَثِيرَ الصَّلاَةِ وَالصِّيَامِ وَرَجُلٌ عَمَّارٌ أَيِ الْقَوِيُّ الْإِيمَانِ الثَّابِتُ فِي أَمْرِهِ وَرَجُلٌ عَمَّارٌ أَيِ الطَّيِّبُ الثَّنَاءِ وَرَجُلٌ عَمَّارٌ أَيِ الطَّيِّبُ الرَّوَائِحِ وَرَجُلٌ عَمَّارٌ أَيِ الْمُجْتَمِعُ الْأَمْرِ اللاَّزِمِ لِلْجَمَاعَةِ الْحَدِبُ عَلَى السُّلْطَانِ وَرُجُلٌ عَمَّارٌ أَيْ حَلِيمٌ وَقُورٌ فِي كَلاَمِهِ وَرَجُلٌ عَمَّارٌ إِذَا كَانَ يَجْمَعُ أَهْلَ بَيْتِهِ وَأَصْحَابَهُ عَلَى أَدَبِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَرَجُلٌ عَمَّارٌ أَيِ الْقَائِمُ بِالْأَمْرِ وَالنَّهْيِ إِلَى أَنْ يَمُوتَ

s. (n. u. عمارە) Things set up in tents, or on head-dresses, by chiefs, as symbols of chieftainship.

a. 1. Who makes all to prosper. 2. A name of men.

vn. & s. Err. for اعمار i‘mâr, q. v.

s. pl. of عامر Who make houses, etc., populous; inhabitants; especially, genii supposed to haunt houses, etc.

اَلْعَمارُ [el-'amâr] ('ayn’ın fethiyle) Şol reyhândır ki onunla mecâlis-i şürb tezyîn olunur. Ve lisân-ı Fürste ona meyverân derler.Kaçan bir kimse zikr olunan mecâlis ehli üzere dâhil olsa o reyhândan bir nesne sunup onunla tapu ederler.

اَلْعَمَّارُ [el-'ammâr] ('ayn’ın zammı ve mîm’in teşdîdiyle) Bir yerde karâr eden kimseler, cinn tâ’ifesinden; yukâlu: عَمَّارُ الْبُيُوتِ لِسُكَّانِهَا مِنَ الْجِنِّ