اَلطَّابَقُ [et-tâbak] (هَاجَرُ [hâcer] vezninde) ve اَلطَّابِقُ [et-tâbik] (صَاحِبٌ [sâhib] vezninde) ve اَلطَّابَاقُ [et-tâbâk] (işbâ’la) Büyük kıt’alı yassı kiremide ve tuğlaya denir. Ve 'uzv-ı bedene denir, el ve ayak gibi. 'Alâ-kavlin bir koyunun nısf gövdesine denir. Ve طَابَقٌ [tâbak] (هَاجَرُ [hâcer] vezninde) Yağ eritecek tavaya denir, tâbe-i Fârisî mu’arrebidir; cem’iطَوَابِقُ [tavâbik] ve طَوَابِيقُ [tavâbîk] gelir. Mütercim der ki tuğla ma’nâsında dahi tâbe mu’arrebidir.

بَنَاتُ طَبَقٍ [benâtu tabak] Devâhî ve âfâta ıtlâk olunur; fi’l-asl hayyeye ıtlâk olunur idi, kıvrılıp yattıkta tabak şeklinde olduğu için; yukâlu: إِحْدَى بَنَاتِ طَبَقٍ أَيِ الدَّوَاهِي Ve kavlumbağalara ve hayyelere ıtlâk olunur. Ve بِنْتُ طَبَقٍ [bintu tabak] Şol kaplumbağadır ki doksan dokuz yumurta yumurtlayıp cümlesi kaplumbağa çıkar, yüzüncü hayye zuhûr eder. Dâhiyeye ıtlâkı 'inde’l-ba’z buna mebnîdir. Ve طَبَقٌ [tabak] Masdar olur, طَفَقٌ [tafak] ma’nâsına ki bir işe başlayıp işlemek üzere olmak ma’nâsına; yukâlu: طَبِقَ يَفْعَلُ كَذَا طَبَقًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ بِمَعْنَى طَفِقَ Ve طَبَقٌ [tabak] ve طَبْقٌ [tabk] (سَبْقٌ [sebk] vezninde) Bir adamın eli yanına yapışıp ayrılmaz olmak ma’nâsınadır; yukâlu: طَبِقَتْ يَدُهُ طَبَقًا وَطَبْقًا إِذَا لَزِقَتْ بِجَنْبِهِ

طِبْقاً …e göre, …e uygun olarak, gereğince, uyarınca.

iz. ar. Bir şeyin uygunu, çok benzeri, muvâfıkı, farksızı: meşkin tıbkını yazmaya gayret etmeli; bunun tıbkını bulamazsanız benzerini aramalı; tıbkı tıbkına uyuyor. ≡ h. Aynıyla, tamâmıyla büsbütün müşâbih ve uygun olarak: tıbkı bunun gibi yazabilir misiniz? Tıbkı emriniz üzere hareket ettim. [bu dahi “ayn” kelimesi gibi “tıbkı” sûretinde zebânzed olup mesela: tıbkı böyle yazdım, tıbkısını buldum, denilir.]

Uygulanmak, geçerli olmak.

Uygun, mutabık, eşdeğer, benzer, aynı.

على uygulamak, üstünü örtmek, kat kat yapmak, kaplamak, infaz etmek. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; (atı) nallamak, الاِتِّفَاقِيَّة anlaşmayı tatbik etti, yayılmak, uygulamaya koymak, genişlemek, tamamlamak, uzanmak, yerine getirmek, kapsamak, yürütmek, uymak, yaygınlaşmak, nallamak, tatbik etmek, …ya yayılmak, kapatmak.

(a. i. c. : etbak,*tıbâk) : 1) tabak [kap] . 2) ince kat.

Tabak, kat, katman, sini, tepsi. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; kapak, tabla, tabaka, seyyar satıcıların mallarını koyduğu sepet vb., kül tablası, sofradaki yemek türlerinden biri, tabak içerisindeki yemek, kapak (genellikle göz kapağı gibi hareketli), iki omur arasındaki kıkırdak doku.

i. [ar. “tabk”dan - âhiri harekelenince gayn’a tahavvül eder.] 1. Az derin ve yayvan kap: yemek, sofra, muhallebi tabağı; çini, bakır, gümüş tabak. 2. Bir tabak dolusu şey: bir tabak yemek, bir tabak çilek, bir tabak muhallebi. 3. Lokantada müşteriye verilen yemek miktarı: bu lokantada acaba tabağı kaça? 4. Bir veya iki yapraktan ibâret kâğıt kıtası: bir tabak kâğıt [tabaka da denilir.]