اَلصِّدْقُ [es-sidk] (sâd’ın kesri ve dâl’ın sükûnuyla) Haber gerçek olup vâkı’a mutâbık olmak; yukâlu: صَدَقَ فِي الْحَدِيثِ ve yukâlu eyzan: صَدَقَهُ الْحَدِيثَ Ya’nî “Ona haberi gerçek söyledi.” Ve fi’l-meseli: “صَدَقَنِي سِنَّ بَكْرِهِ” “Gerçek haberi verdi بَكْرٌ [bekr]inin sinnin haber veren.” Ve بَكْرٌ [bekr] bâ-i muvahhadenin fethi vekâf’ın sükûnuyla tâze olan deveye derler, ya’nî vaktâ ki zikr olunan deve firâr etti, sâhibi teskîn için هِدَعْ dedi. Ve هِدَعْ [hida’] bir kelimedir ki onunla develerin hurdeleri firâr ettikte teskîn olunur; ve yukâlu: صَدَقُوهُمُ الْقِتَالَ Ya’nî “Onlara kıtâl haberin gerçek söylediler.”

اَلصُّدْقُ [es-sudk] (sâd’ın zammı ve dâl’ın sükûnuyla) Cem’i; yukâlu: قَوْمٌ صُدْقٌ مِثْلُ فَرْسٍ وَأَفْرَاسٍ وَوَرْدٍ وَوُرْدٍ وَجَوْنٍ وَجُونٍ Ve وُرْدٌ [vurd] aşkar olan ata derler. Ve جَوْنٌ [cevn] ak olana derler.

اَلشِّدْقُ [eş-şidk] (şîn’in kesri ve fethiyle) Avurda denir ki ağzın iki taraflı iç yüzünde olan köşeleridir; ikisine شِدْقَانِ [şidkân] denir; yukâlu: هُوَ وَاسِعُ الشِّدْقَيْنِ وَهُوَ طِفْطِفَةُ الْفَمِ مِنْ بَاطِنِ الْخَدَّيْنِ Ve شِدْقُ الْوَادِي [şidku’l-vâdî] derenin bir yakasına ıtlâk olunur; yukâlu: نَزَلُوا بِشِدْقِ الْوَادِي وَبِشِدْقَيْهِ أَيْ عُرْضِهِ وَنَاحِيَتِهِ Cem’i أَشْدَاقٌ [eşdâk] gelir.

اَلصَّدْقُ [es-sadk] (sâd’ın fethi ve dâl’ın sükûnuyla) Berk olan gönder, rumh-ı sulb ma’nâsına. Ba’zılar eyitti: Doğru gönder ma’nâsınadır. Ve mülâkâtında ve nazarında istikâmet üzere olmağa dahi derler; yukâlu: رَجُلٌ صَدْقُ اللِّقَاءِ وَصَدْقُ النَّظَرِ

اَلصُّدْقُ [es-sudk] (sâd’ın zammıyla ve zammeteynle) صَدْقٌ [sadk] lafzından ki sâd’ın fethiyle vasftır, cem’dir, رَهْنٌ [rehn] ve رُهُنٌ [ruhun] gibi; yukâlu: قَوْمٌ صُدْقٌ أَيْ صَادِقُونَ Ve صَدُوقٌ [sadûk] lafzından ve سَحَابٌ [sehâb] vezninde صَدَاقٌ [sadâk] lafzından cem’ olur.

اَلصَّدُقَةُ [es-sadukat] (sâd’ın fethi ve dâl’ın zammıyla) ve اَلصُّدْقَةُ [es-sudkat] (غُرْفَةٌ [gurfet] vezninde) ve اَلصَّدْقَةُ [es-sadkat] (تَمْرَةٌ [temret] vezninde) ve اَلصُّدُقَةُ [es-sudukat] (zammeteynle) ve اَلصَّدَقَةُ [es-sadekat] (fethateynle) ve اَلصِّدَاقُ [es-sidâk] (كِتَابٌ [kitâb] vezninde) ve اَلصَّدَاقُ [es-sadâk] (سَحَابٌ [sehâb] vezninde) Zevcenin mehrine denir, kâbîn ma’nâsına. Ve نَدُسَةٌ [neduset] vezninde olan صَدُقَةٌ [sadukat]ın cem’i صَدُقَاتٌ [sadukât] gelir ve صُدْقَةٌ [sudkat]ın ki sâd’ın zammıyladır, صُدْقَاتٌ [sudkât] gelir, kezâlik sâd’ın zammıyladır ve صُدَقَاتٌ [sudekât] gelir sâd’ın zammı ve dâl’ın fethiyle ve صُدُقَاتٌ [sudukât] gelir zammeteynle ki akbah-ı cümû’udur.

fl. ar. [aslı ق kâf’ın da fethiyle olup doğru olma demek olan “sıdk” maddesinden mâzî müfred müzekker gâibtir.] “ما صدق mâ-sadak” tabîr-i Arabîsinde müsta‘meldir ki bir mesel vesâirenin tatbîk olunduğu demektir: filân mesele mâ-sadak olarak = bu mesel mısdâkınca.

(a. i.) : 1) doğruluk, gerçeklik, (bkz. : hakîkat). 2) iç, yürek temizliği, (bkz : hâlisiyyet, muhâlasat).

iz. ar. 1. Doğruluk, gerçeklik, hakîkat: sıdk-ı ifâde, sıdk-ı kelâm. 2. Hulûs, muhâlasat, hâlisiyyet: sıdk-ı niyyet; sıdk ile mahabbet; صدق و خلوصله sıdk u hulûsla = hâlisâne.

s. 1. Truth, veracity. 2. Reality, energy of action. 3. Correctness.