(a. i.) : 1) sıkı bağlama, sıkı bağlanma, sıkma.

(f. fi. i.) : gitti, geçti; gitme, gidiş, [cfâimâ “âmed” kelimesiyle birlikte kullanılır] . Amed şüd; Âmed ü şüd : geldi gitti; gelip gitme.

büyük ve dâimi istihkâmlar; خفيفه استحكامات istihkâmât-ı hafife

iz. ar. 1. Kapama, bağlama, tıkama, bir tarîk veya mecra içinde bir hâil çekip ihtilâtı men etme: yolu, su yolunu, gaz borusunu sedd etti; bahçe kapısını sedd edecek. 2. [masdariyyet manasını mutazammın olmaksızın] bir yol ve mecra vesâireyi kapayıp ihtilâtı kesen hâil: o yola bir sedd çekti. 3. Sath-ı umûmiden yüksek olan satıh: tarla, bahçe, seddi; sed sed bir bahçe. 4. Mürûr ve tecâvüzü men ile istihkâm yerini tutmak üzere boyuna çekilen muhkem duvar: sedd-i İskender; sedd-i çin. 5. Yağmur sularını zirâatte kullanmak maksadıyla biriktirmek üzere iki dağ arasına çekilen duvar: kavm-i Ad sedler ve bendlerle yağmur sularını biriktirirlerdi. 6. Derbent ve rıhtım duvarı: seddü’l-bahr. 7. mc. Hâil, mâni, engel: mesâvî-i ahlâka bir sedd çekmeli; ilm, fakra karşı bir sedd-i âhenîndir (demirden bir seddir).

i. fa. Gitme, gidiş, zehâb: آمد شد âmed-şüd = gelip gitme, iyâb ü zehâb.

vulg. şed, şet, (from the A), s. A special kind of waist-belt worn by masters of trades, etc.; especially, a barber’s waist-belt.

vn. & s. 1. A making hard, firm, or tight. 2. A strengthening. 3. A reduplicating a consonant in pronunciation. 4. A running with all one’s might, rushing; a run, a rush. 5. A making an assault; an attack onset. 6. A being or becoming vehe-ment; vehemence. 7. s. The orthographical mark teshdid. (ّ).

3d. pers. sing. pret. of شدن şüden. 1. He or it was or has been; he is dead; he or it is gone. 2. Departure.

اَلشَّدُّ [eş-şedd] (şîn’in fethiyle) Seğirtmek, عَدْوٌ [‘adv] ma’nâsına; yukâlu: شَدَّ أَيْ عَدَا Ve شَدَّ [şedd] İrtifâ’ ma’nâsına da gelir; yukâlu: شَدَّ النَّهَارُ أَيِ ارْتَفَعَ Ve شَدٌّ [şedd] Kavî kılmak ma’nâsına dahi gelir; yukâlu: شَدَّ عَضُدَهُ أَيْ قَوَّاهُ Ve شَدٌّ [şedd] Mu’temedun 'aleyh ma’nâsına da gelir; yukâlu: شَدَّهُ أَيْ أَوْثَقَهُ يَشُدُّهُ وَيَشِدُّهُ مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ وَالثَّانِي وَهُوَ مِنَ النَّوَادِرِ Ferrâ eyitti: Şol fi’l ki فَعَلْتُ vezni üzeredir muzâ’aftan fi’l-i lâzım olursa muzâri’i meksûrü’l-'ayn’dır عَفَفْتُ ve أَعِفُّ gibi. Ve eger müte’addî olursa رَدَدْتُ ve مَدَدْتُ gibi muzâri’i يَفْعُلُ gelir mazmûmu’l-‘ayn illâ üç kelime nâdir vâki’ olmuştur ki biri شَدَّهُ-يَشُدُّهُ-وَيَشِدُّهُ Ve biri dahi عَلَّهُ –يَعُلُّهُ-وَيَعِلُّهُ [Bu] عَلَلٌ ['alel]den ki عَلَلٌ ['alel] ikinci mertebede su içmeğe derler. Ve biri dahi نَمَّ-يَنِمُّ dur; yukâlu: نَمَّ الْحَدِيثَ يَنُمُّهُ وَيَنُمِّهُ Ve Ferrâ eyitt: Şol fi’l ki bu zikr olunana muhâlif gelir işitilmeyen fi’llerinden o kalîldir, aslı zammladır, illâ hemîn bir fi’l kesrile gelmiştir ammâ zamm şerîk olmaksızın ki o حَبَّهُ-يَحِبُّهُ dur.