(a. i. rümûz, rümûzât) : 1) işaret, işaretle anlatma, (bkz. : îmâ). 2) gizli ve kapalı bir surette söyleme. 3) müz. müzikte perdelerin veya aralıkların yerine, onları anlatmak üzere kullanılan işaretler.

iz. ar. cm: رموز rumûz, rumûzât. 1. İşâret, işâretle merâm anlatma, îmâ. 2. Bir merâm ifâde eden resim, şekil vesâire, muamma.

iz. cm. ar. fd: remz. bkz. رمز remz. [cem‘u’l-cem‘i “رموزات rumûzât” dahi kullanılır.]

اَلرَّمْزُ [er-remz] (غَمْزٌ [gamz] vezninde ve râ’nın zammı ve fethateynle lügattir) Mutlak işâret eylemek, 'alâ-kavlin dudaklar ile yâhûd göz ile yâhûd kaş ile yâhûd ağız ile yâhûd el ile yâhûd dil ile işâret eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: رَمَزَ إِلَيْهِ رَمْزًا وَرُمْزًا وَرَمَزًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ وَالثَّانِي إِذَا أَشَارَ أَوْ هُوَ الْإِيمَاءُ بِالشَّفَتَيْنِ أَوِ الْعَيْنَيْنِ أَوِ الْحَاجِبَيْنِ أَوِ الْفَمِ أَوِ الْيَدِ أَوِ اللِّسَانِ Ve sıkletten yâhûd şişmanlıktan yürürken muztarib ve mütelâşî olmak ma’nâsınadır, ke-mâ se-yuzkeru. Ve bir adam eski çobanın ra’yinden hoşnud olmamakla koyununu ve keçisini âher çobana katmak ma’nâsınadır; yukâlu: رَمَزَ غَنَمَهُ رَمْزًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا لَمْ يَرْضَ رِعْيَةَ الرَّاعِي فَحَوَّلَهَا إِلَى رَاعٍ آخَرَ Ve kırba doldurmak ma’nâsınadır; yukâlu: رَمَزَ الْقِرْبَةَ إِذَا مَلَأَهَا

اَلرُّمْزُ [er-rumz] (râ’nın zammıyla) Pek tavlı semiz develere denir; yukâlu: إِبِلٌ رُمْزٌ أَيْ سُحَاحٌ سِمَانٌ Zâhiren müfredi رَمِيزٌ [remîz]dir; ve yukâlu: هَذِهِ نَاقَةٌ تَرْمُزُ أَيْ لاَ تَكَادُ تَمْشِي مِنْ ثِقَلِهَا وَسِمَنِهَا

vn. 1. A making a sign. 2. A denoting by a written sign. 3. A hinting.

اَلرَّمْزُ [er-remz] (râ’nın fethi ve mîm’in sükûnuyla) Dudaklarla ve kaşla olan işârettir; yukâlu: رَمَزَ يَرْمُزُ وَيَرْمِزُ مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ وَالثَّانِي