(a. rıfk’dan. c. : rüfeka) : 1) arkadaş, yoldaş. refîk-i a’lâ : Cenâb-ı Hak. refîk-ı râh : yol arkadaşı. 2) ortak. (bkz. : şerik). 3) yardak, yamak. (bkz. : muavin). 4) koca. (bkz. : zevç). 5) s. uslu, izanlı. 6) i. erkek adı.

(a. i.) : yumuşaklık, yavaşlık, tatlılık.

iz. ar. Yavaşlık, tatlılık, mülâyemet: rıfk ile muâmele etmek.

اَلرَّفَقُ [er-refak] (fethateynle) Devenin dirseği yanından burulup dönmüş gibi olmağa denir ki bir zora geldikte ve zorladıkta olur, bertişmek ve burkulmak ta’bîr olunur; insânda dahi olur; yukâlu: أَصَابَهُ الرَّفَقُ أَيِ انْفِتَالُ الْمِرْفَقِ عَنْ جَنْبِهِ Şârihin beyânına göre bu ma’nâda رَفَقٌ [refak] masdar dahi olur; yukâlu: رَفِقَ الْبَعِيرُ رَفَقًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا انْفَتَلَ مِرْفَقُهُ عَنْ جَنْبِهِ Ve رَفَقٌ [refak] Nâkanın memesinin deliği tutulmağa denir ki sütü akmaz olur, 'alâ-kavlin süt sağan kimsenin uzlukla sağmayıp ve sühûletle tutmamasından nâşî fâsid ve tebâh olmasına denir yâhûd sütü sağarken gereği gibi silkip memeyi ifrâg eylememekle süt geri kaçıp kana yâhûd خَرَطٌ [harat]a münkalib olmağa denir ki kiriş parçaları gibi uyuşmuş sütler çıkar. Ve رَفَقٌ [refak] Nâ’il olması sehl ve âsân olan suya denir yâhûd kuyu pek yakın olmakla ipi kısa olduğundan tîz ve âsân tenâvül oluna; yukâlu: مَاءٌ رَفَقٌ أَيْ سَهْلٌ أَوْ قَصِيرُ الرِّشَاءِ Ve sehlü’l-matlab ve yesîrü’z-zafer olan hâcet ve merâma ıtlâk olunur; yukâlu: حَاجَةٌ رَفَقُ الْبِغْيَةِ أَيْ سَهْلَةٌ

اَلرِّفْقُ [er-rifk] (râ’nın kesriyle) Kendisiyle isti’âne olunan şey’e denir; yukâlu: هُوَ رِفْقٌ لَهُ أَيْ مَا اسْتُعِينَ بِهِ Ve lutf ve sühûlet ve mülâyemet ma’nâsınadır ki ‘unf ve şiddet mukâbilidir; yukâlu: فِيهِ رِفْقٌ أَيْ لَطِيفٌ لَيْسَ فِيهِ عُنْفٌ Ve رِفْقٌ [rifk] (râ’nın kesriyle) ve مَرْفِقٌ [merfik] (مَجْلِسٌ [meclis] vezninde) ve مَرْفَقٌ [merfak] (مَقْعَدٌ [mak’ad] vezninde) ve مِرْفَقٌ [mirfak] (مِنْبَرٌ [minber] vezninde) Masdarlardır, Bir işin kolay tarafını bilmekle lutf ve sühûletle tutmak ve bir adama sühûletle mu’âmele eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: رَفَقَ بِهِ وَعَلَيْهِ وَرَفِقَ وَرَفُقَ رِفْقًا وَمَرْفِقًا وَمَرْفَقًا وَمِرْفَقًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ وَالرَّابِعِ وَالْخَامِسِ إِذَا لَطُفَ وَلَمْ يَعْنُفْ Şârihin beyânına göre مِنْبَرٌ [minber] vezninde masdar şâzdır. Ve رِفْقٌ [rifk] Bir kimseye nef’ vermek ve fâ’idelendirmek ma’nâsınadır; yukâlu: رَفَقَ فُلاَنًا إِذَا نَفَعَهُ Ve dirseğe vurmak ma’nâsınadır; yukâlu: رَفَقَهُ إِذَا ضَرَبَ مِرْفَقَهُ Ve deve kaçıp gitmemek için kolunu bağlamak ma’nâsınadır; yukâlu: رَفَقَ النَّاقَةَ إِذَا شَدَّ عَضُدَهَا إِذَا خِيفَ أَنْ تَنْزِعَ إِلَى وَطَنِهَا

s. 1. Gentleness, softness, courteousness, suavity of man-ner. 2. Neatness or skill in performing any work.

اَلرَّفَقُ [er-refak] (fethateynle) Devenin dirseği yanlarından taşra burulmuş gibi olmak. Ve رَفَقٌ [refak] Şol suya ve şol mer’âya derler ki vusûlü âsân ola; yukâlu: مَاءٌ رَفَقٌ وَمَرْتَعٌ رَفَقٌ أَيْ سَهْلُ الْمَطْلَبِ

اَلرَّفْقُ [er-refk] (râ’nın fethi ve fâ’nın sükûnuyla) Devenin kolın bir tarîkle bağlamaktır, sür’at etmesin diye; tekûlu: رَفَقْتُ النَّاقَةَ أَرْفُقُهُ رَفْقًا مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا شَدَدْتَ عَضُدَهَا لِتُخْبَلَ عَنْ أَنْ تُسْرِعَ أَيْ لِتَقْطَعَ عَنِ السُّرْعَةِ وَذَلِكَ إِذَا خِيفَ أَنْ تَنْزِعَ إِلَى وَطَنِهَا

اَلرِّفْقُ [er-rifk] (râ’nın kesri ve fâ’nın sükûnuyla) Mülâyemetle tutmak ki عُنْفٌ ['unf]un zıddıdır; yukâlu: رَفَقَ بِهِ يَرْفُقُ مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ