رُبَّ [rubbe] (râ’nın zammı ve bâ-yı müşeddedenin feth üzere binâsıyla) Harf-i cerdir, nekreden gayrıya dâhil olmaz. Ve 'inde’l-ba’z ismdir ki Kûfiyyûn mezhebidir. Ve 'alâ-re’yin kelime-i taklîldir dâ’imâ. Ve 'alâ-kavlin kelime-i teksîrdir dâ’imâ. Ve 'inde’l-ba’z taklîl ve teksîrde delâlet eder. Ve ba’zılar dedi ki hemân mübâhat ve iftihâr mevki’inde teksîre dâll olur. Ve ‘alâ-re’yin taklîl ve teksîrden birine mevzû’ değildir, belki taklîl ve teksîr siyâk-ı kelâmdan müstefâd olur. Ve işbu رُبَّ [rubbe] kelimesi lügât-ı 'adîdeyi müştemildir. Müşedded ve muhaffef olur. Ve رُبَّتَ [rubbete] denir, tâ’yla ve رُبَّمَا [rubbemâ] ve رُبَّتَمَا [rubbetemâ] denir, مَا [mâ] ilhâkıyla ki duhûl-ı fi’le vesîle olur. Ve bunlar müşedded ve muhaffef olur. Ve râ’ların fethiyle رَبَّ [rabbe] ve رَبَّتَ [rabbete] ve رَبَّمَا [rabbemâ] ve رَبَّتَمَا [rabbetemâ] denir, teşdîd ve tahfîfle. Ve رُبُ [rubu] denir, râ’nın ve bâ-yı muhaffefenin zammıyla ve رُبْ [rub] denir, مُذْ [muz] gibi.

vulg. rabb, s. (pl. ارباب) , fem. ربە) 1. A possessor, owner, proprietor. 2. One who has a rightful claim. 3. A companion. 4. A man possessed of some thing or quality. 5. A lord, master; a ruler; a severeign; especially, the Lord God.

iz. ar. cm: erbâb. [zebân-zedi: râb] 1. Efendi, mâlik, sâhip, mutasarrıf, ehil: رب الدار rabbü’d-dâr = ev sâhibi; rabbü’l-mâl = mal sâhibi; ارباب عقول erbâb-ı ukûl = ehl-i hired; erbâb-ı nâmus = nâmuslu adamlar. 2. Kâinâtın sâhip ve mâliki olan Cenâbı Hakk: Rabbim! sen merhamet eyle.— bu mana ile beyne’lavâm Arabî yâ-i mütekellime muzâf hâlinde dahi kullanılır: Rabbiye emânet olun! aman yâ Rabbi! yâ Rabbi! ne yapayım?.

اَلرُّبُّ [rubb] (râ’nın zammı ve bâ’nın teşdîdiyle) Her meyvenin sıkıldıktan sonra çıkan koyu ve kıvâmlı şırasına denir. Beyne’l-etıbbâ’ tarîk-i 'ameli budur ki murâd olunan meyvelerin yâhûd haşîşelerin 'usâreleri yâhûd matbûhları ahz olunup bir mikdâr şeker yâhûd 'asel ile yâhûd sâdece koyulup kıvâma gelince hafîf âteşte tabh olunmaktır ki fâsid olmaktan emîn olup vakt-i hâcette isti’mâl oluna. Ve رُبٌّ [rubb] Koyu ve kıvâmlı tılâya ıtlâk olunur, tuluma sürülen kîr tılâsı gibi ve yağ posasına ve tortusuna da رُبٌّ [rubb] ıtlâk olunur.

terkîb-i ar. Ey Rabbim, ey Mevlâm, Allâhım, aman yâ Rabbi. [teşdîdsiz dahi kullanılır.]

(ha. cerr) : öylesi var ki…

(a. h. i.) : Allah. Yâ-Rabb : Allahım! (bkz. : rabbî) [Yâ-Reb şeklinde de kullanılır]

(a. i.) : efendi, sâhib. rabb-üd-dâr : ev sahibi. rabb-ül-mâl : sermâye, mal sahibi. rabb-üs-selem : huk. (bkz : sâhib-üs-selem).

(a. i.) : meyva suyu.

اَلرَّابُّ [er-râbb] (teşdîd-i bâ ile) Üvey babaya denir ki üvey oğlunun terbiyesinde kâ’im ola.