(a. i.) : hâlîlik, boşluk boş olma. 2) huk. [eskiden] vaziyet ve kıdemden mütevellit olup kendisinden itiyaz caiz olmıyan mücerret bir hak.

اَلْخُلُوُّ [el-huluvv] (سُمُوٌّ [sumuvv] vezninde) ve اَلْخَلَاءُ [el-halâ’] (وَفَاءٌ [vefâ’] vezninde) Boş ve tehî olmak ma’nâsınadır; yukâlu: خَلَا الْمَكَانُ يَخْلُو خُلُوًّا وَخَلَاءً إِذَا فَرَغَ Ve şenliksiz tenhâ ve hâlî yere uğramak ma’nâsınadır; yukâlu: خَلَا الرَّجُلُ إِذَا وَقَعَ فِي مَوْضِعٍ خَالٍ لَا يُزَاحَمُ فِيهِ Ve hâzır et’imenin mecmû’undan ekl eylemeyip ba’zına kasr eylemek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: خَلَا عَلَى بَعْضِ الطَّعَامِ إِذَا اقْتَصَرَ عَلَيْهِ Ve خُلُوُّ مَكَانٍ [huluvvu mekân] vefât eylemekten kinâye olur; yukâlu: خَلَا مَكَانُ فُلَانٍ أَيْ مَاتَ Ve خُلُوٌّ [huluvv] ve خَلَاءٌ [halâ’] Bir nesne zamân-ı mâzîde savuşup gitmek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: خَلَا الشَّيْءُ إِذَا مَضَى Ve عَنْ ve مِنْ harfleriyle bir nesneden teberrî eylemek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: خَلَا عَنِ الْأَمْرِ وَمِنْهُ إِذَا تَبَرَّأَ Ve bir nesneyi boşlayıp salıvermek ma’nâsınadır; yukâlu: خَلَا عَنِ الشَّيْءِ إِذَا أَرْسَلَهُ Ve bâ’ harfiyle bir adamı masharalığa almak ma’nâsınadır; yukâlu: خَلَا بِهِ إِذَا سَخِرَ مِنْهُ Ve خُلُوٌّ [huluvv] خَالِي [hâlî] lafzından cem’ olur; سَاجِدٌ [sâcid] ve سُجُودٌ [sucûd] gibi; yukâlu: جَاؤُونِي خُلُوَّ زَيْدٍ أَيْ خُلُوَّهُمْ مِنْهُ يَعْنِي خَالِينَ عَنْهُ

vn. A being or becoming alone, apart from others; privacy; retirement.

s. See حولو hulü.

vn. 1. A being empty; unoccupied; emptiness, vacancy. 2. A being destitute of a thing; lack. 3. A being alone. 4. A being at leisure. 5. A going away, departure. 6. A dying; death.

اَلْخُلُوُّ [el-huluvv] (zammeteynle ve vâv’ın teşdîdiyle) Bir nesne hâlî olmak; tekûlu: خَلَا الشَّيْءُ يَخْلُو خُلُوًّا Ve خَلَوْتُ بِهِ [halevtu bihi]سَخِرْتُ بِهِ [sehirtu bihi] ma’nâsına dahi gelir, سُخْرِيَّةٌ [suhriyyet]ten istihzâ ma’nâsına. Ve bir kimse ile halvet olmak ma’nâsına da gelir. Kâlallâhu ta’âlâ: ﴿وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ﴾ (البقرة، 14) ve ba’zılar eyitti: Bunda إِلَى [ilâ] مَعَ [ma’a] ma’nâsınadır. Ke-mâ kâlallâhu ta’âlâ: ﴿مَنْ أَنْصَارِي إِلَى اللهِ﴾ (آل عمران، 52) Ve مَضَى ma’nâsına dahi gelir. Ke-kavlihi ta’âlâ: ﴿وَإِنْ مِنْ أُمَّةٍ إِلَا خَلَا فِيهَا نَذِيرٌ﴾ (فاطر، 24) أَيْ مَضَى وَأُرْسِلَ Ve خَلَا فِي يَدِهِ ganî oldu ma’nâsına dahi gelir; yukâlu: عَبْدٌ وَخَلًى فِي يَدِهِ أَيْ إِنَّهُ مَعَ عُبُودِيَّتِهِ غَنِيٌّ قَالَ يَعْقُوبُ وَلَا تَقُلْ وَخَلَّى فِي يَدَيْهِ مِنَ التَّفِعِيلِ