vn. 1. A mixing, a mingling, mixture. 2. A confusing; confusion. 3. A disturbing, disarranging; disarrangement. 4. An associating with others; intercourse.

s. (pl. اخلاط) 1. An ingredient in a mixture. 2. A mixture, a compound; especially a medicinal compound, or, a mixed perfume. 3. A humor or fluid of the body; also, the chyme.

اَلْخَلِيطُ [el-halît] (أَمِيرٌ [emîr] vezninde) Ortağa denir; tekûlu: هُوَ خَلِيطِي أَيْ شَرِيكِي ‘Alâ-kavlin hukûk-ı milkiyyede müşârik olana denir, su hissesi ve yol hissesi gibi; ve minhu hadîsu’ş-şuf’a: “اَلشَّرِيكُ أَوْلَى مِنَ الْخَلِيطِ وَالْخَلِيطُ أَوْلَى مِنَ الْجَارِ” Burada خَلِيطٌ [halît]ten murâd vech-i mezkûr üzere hukûk-ı milkiyyede müşârik olandır ve şerîkten murâd şuyû’da ya’nî taksîm olunmayan hissede müşârik olandır. Ve “مَا كَانَ مِنْ خَلِيطَيْنِ فَإِنَّهُمَا يَتَرَاجَعَانِ بَيْنَهُمَا بِالسَّوِيَّةِ” hadîsinde vâki’ خَلِيطٌ [halît]lerden murâd beynlerinde olan mevâşî münkasim olmayıp muhtelit olan şerîklerdir. Meselâ deve kısmının nisâb-ı zekâtı beş nefere bâlig olmaktır. Yirmi beşe kadar her beşte birer koyun verilir. Ve yirmi beşten otuz beşe kadar bir بِنْتُ مَخَاضٍ [bintu mehâd] verilir. Pes iki kimsenin ber-vech-i şirket meselâ beynlerinde zekâtı koyun olan bir mikdâr deve olup şart-ı zekât tahakkukunda musaddık gelip zekâta mübâderette mecmû’u şerîkin birinin yedinde bulunmakla ondan vâcib gelen zekâtı ahz eylese ‘ale’s-seviyye öbür şerîki üzere rücû’ eder. Şârih der ki بِالسَّوِيَّةِ ve يَتَرَاجَعَانِ kavllerinin nükteleri Nihâye-i İbn Esîr’de meşrûhtur. Ve fî hadîsi’n-nebîz: “إِنَّهُ نَهَى عَنِ الْخَلِيطَيْنِ أَنْ يُنَبَّذَا” أَيْ مَا يُنَبَّذُ مِنَ الْبُسْرِ وَالتَّمْرِ مَعًا أَوْ مِنَ الْعِنَبِ وَالزَّبِيبِ أَوْ مِنْهُ وَمِنَ التَّمْرِ وَنَحْوِ ذَلِكَ مِمَّا يُنَبَّذُ Bunda خَلِيطٌ [halît]lerden murâd hurmâ koruğuyla hurmâdan yâhûd yaş üzümle kuru üzümden yâhûd kuru üzümle hurmâdan ve bunlar gibi muhtelit nebz olanlardır, zîrâ envâ’ muhtelit olarak nebz olundukta şırası tez şiddetlenip serî’an mütegayyir ve müskir olur. Şârih der ki ba’zılar hadîs-i merkûmun zâhirine ‘amel ile mutlakan خَلِيطَيْنِ [halîtayn] nebîzinin tahrîmine zâhib oldular, her ne kadar henüz şıra olup iskâr hiddetine bâlig olmamış ise de. Pes bu gûnesini şürb eden cihet-i vâhideden âsim olur. Ve ba’de-hudûsi’ş-şidde şürb eden iki cihetten âsim olur: Biri خَلِيطَيْنِ [halîtayn] şürbü ve biri müskir şürbünden olur. Ve ba’zılar terhîs edip tahrîmi iskâr ile mu’allel kıldılar. Ve خَلِيطٌ [halît] Karışık ecnâs-ı nâsa ıtlâk olunur. Ve hatunun zevcine ve ibn-i ‘amme ıtlâk olunur; yukâlu: هُوَ خَلِيطُهَا أَيْ زَوْجُهَا وَهُوَ خَلِيطُهُ أَيِ ابْنُ عَمِّهِ Ve şol kavme ıtlâk olunur ki cümlesinin emr ve maslahatları yeksân ola, cism-i vâhid gibi olalar; yukâlu: هُمْ خَلِيطٌ إِذَا كَانَ أَمْرُهُمْ وَاحِدًا Ve مُخَالِطٌ [muhâlit] ma’nâsınadır. Cem’i خُلُطٌ [hulut] gelir, zammeteynle ve خُلَطَاءُ [huletâ’] gelir, كُرَمَاءُ [kuremâ’] vezninde; yukâlu: هُوَ خَلِيطُهُ أَيْ مُخَالِطُهُ وَهُمْ خُلُطُهُ وَخُلَطَاؤُهُ وَبَيْنَهُمْ خُلْطَةٌ Ve خَلِيطٌ [halît] Saman ile yâhûd yonca ile karışık çamura denir. Ve ekşi süt ile karışık tatlı süte denir. Ve çerviş ile ve et ile karışık sâfî yağa denir.

s. 1. Dung, dirt. 2. A piece of impudence.

اَلْخِلْطُ [el-hilt] (hâ’nın kesriyle) Eğri oka ve eğri yaya denir. Ağaçları zâtında eğri olmakla doğrulttuktan sonra yine çarpılmış olur; lâm’ın kesriyle de câ’izdir; yukâlu: يَرْمِي بِالسَّهْمِ الْخِلْطِ عَنِ الْقَوْسِ الْخِلْطِ أَيِ الْمُعْوَجِّ Ve ahmak ve şaşkın adama denir; yukâlu: رَجُلٌ خِلْطٌ أَيْ أَحْمَقُ Ve bir nesneye karışmış olan şey’e denir, tîb eczâsı gibi. Ve her nev’den karışık olan hurmâya denir; cem’i أَخْلاَطٌ [ahlât]tır. Ve soyu ve nesebi karışık adama denir; yukâlu: رَجُلٌ خِلْطٌ مِلْطٌ أَيْ مُخْتَلِطُ النَّسَبِ Ve خِلْطٌ [hilt] Ahlât-ı erba’anın her birine ıtlâk olunur ki bünye-i bedenin mebnâsı olan emzice-i erba’adır, safrâ’ ve sevdâ’ ve dem ve balgamdan 'ibârettir.

اَلْهَالِطُ [el-hâlit] (lâm’ın kesriyle) Sölpük karınlı adama denir; yukâlu: رَجُلٌ هَالِطٌ أَيِ الْمُسْتَرْخِي الْبَطْنِ Ve birbirine sarmaşmış ekine denir; yukâlu: زَرْعٌ هَالِطٌ أَيْ مُلْتَفٌّ

iz. ar. 1. Karıştırma, mezc: eczâyı halt etmek. 2. Münâsebetsiz söz söyleme, hezeyân etme: artık halt ediyor.

(a. i. c. : ahlat) : 1) eski hekimlerin insan vücudunda var saydığı : safra; sevda; dem; balgam gibi dört unsurdan herbiri.

iz. ar. cm. ahlât. Tıbb-ı kadîmde beden-i insanda farz olunan dört unsûrun beheri ki: dem, balgam, sevdâ ve safradan ibâret idi. [cem‘i daha müsta‘meldir.]

اَلْخَلْطُ [el-halt] (hâ’nın fethiyle) ve اَلْخَلِطُ [el-halit] (كَتِفٌ [ketif] vezninde) ve اَلْخُلُطُ [el-hulut] (عُنُقٌ ['unuk] vezninde) Şol kimseye denir ki dâ’imâ dülger burgusu gibi halk içine sokulup herkesin mizâc ve meşrebince temelluk ve müdâhene ve iltiyâm eder ola. Ve şol kimseye denir ki pezevenk-meşreb olmakla nisvân ve metâ’ını beyne’n-nâs ilkâ eder ola. Ve خَلِطٌ [halit] (كَتِفٌ [ketif] vezninde) Ahmak ve muhtellü’ş-şu’ûr kimseye denir; yukâlu: رَجُلٌ خَلِطٌ أَيْ بَيِّنُ الْخَلاَطَةِ أَيْ أَحْمَقُ Burada خَلاَطَةٌ [halâtat] كَرَامَةٌ [kerâmet] vezninde masdardır, lâkin kendiden fi’l tasarrufu yoktur.