اَلْخَصْمُ [el-hasm] (hâ’nın fethi ve sâd’ın sükûnuyla) Ma’rûftur. Ve bunda cem’ ve mü’ennes berâberdir, aslında masdar olduğundan ötürü. Ve ‘Arab tâ’ifesinden ba’zı خَصْمٌ [hasm]ı tesniye ve cem’ kılar.

اَلْخُصْمُ [el-husm] (hâ’nın zammı ve sâd’ın sükûnuyla) Yükün bir cânibi, عِدْلٌ ['idl] ma’nâsına. Ve yükün bir kûşesine dahi derler. Ve bi’l-cümle her nesnenin cânibine خُصْمٌ [husm] derler: يُقَالُ لِلْمَتَاعِ إِذَا وَقَعَ فِي زَاوِيَةِ الْوِعَاءِ وَفِي جَانِبِ الْوِعَاءِ مِنْ خُرْجٍ اَوْ جُوَالِقٍ أَوْ عَيْبَةِ قَدْ وَقَعَ فِي خُصْمِ الْوِعَاءِ وَفِي زَاوِيَةِ الْوِعَاءِ

اَلْخُصْمُ [el-husm] (hâ’nın zammıyla) Cânib ma’nâsınadır; tekûlu: ضَعْهُ فِي خُصْمِهِ أَيْ جَانِبِهِ Ve bir nesnenin köşesine denir; yukâlu: وَقَعَ الْمَتَاعُ فِي خُصْمِ الْوِعَاءِ أَيْ زَاوِيَتِهِ Ve nâhiye ma’nâsınadır; yukâlu: قَعَدَ فِي خُصْمٍ أَيْ نَاحِيَةٍ Ve tulumun ve meşkin aşağı ağzı tarafında olan ucuna denir ki dip tarafı olacaktır; yukarı tarafına عُصْمٌ ['usm] denir; cem’i أَخْصَامٌ [ahsâm] ve خُصُومٌ [husûm] gelir; yukâlu: أَخَذَ بِخُصْمِ الرَّاوِيَةِ وَعُصْمِهَا فَرَفَعَهَا أَيْ بِطَرَفِهَا الْأَسْفَلِ وَبِطَرَفِهَا الْأَعْلَى Ve أَخْصَامُ الْعَيْنِ [ahsâmu’l-'ayn] gözün kirpik yumulan kenârlarına ıtlâk olunur ki kirpik dipleri olur.

اَلْخَصِمُ [el-hasim] (hâ’nın fethi ve sâd’ın kesriyle) Şedîdü’l-husûmet olan kimse.

s. (pl. خصام , خصوم) An adversary, an antagonist; especially, a jealous enemy.

i. (aslı anlaşılamadı) akraba ve müteallikâttan olan: hısım akrabası çok; o benim hısımdır.

(a. i. hasîm’in c.) : 1) düşmanlar. 2) muhalifler, karşı taraflar.

(a. i. ve s. c. : husûm) : 1) düşman, (bkz. : adû). 2) muhalif, karşı taraf.

iz. ar. cm. husûm. [daha müsta‘mel olan “خصماء husamâ‘” ise, mürâdifi olan ve lisânımızda kullanılmayan “hasîm”in cem‘idir.] 1. Düşman, adüvv, خصم جان hasm-ı cân = en büyük ve şiddetli düşman. 2. Davada yâhut oyun ve güreşte ve yarış vesâirede karşı taraf, muhâlif.

s. A relative by blood or affinity.