اَلْحُلْوُ [el-hulv] (hâ’nın zammı ve lâm’ın sükûnuyla) Tatlı ki acının mukâbilidir. Ve gâh olur fâ’ide ma’nâsına da gelir; minhu kavluhum: لَمْ يَحْلَ مِنْهَا بِطَائِلٍ أَيْ لَمْ يَسْتَفِدْ مِنْهَا كَثِيرَ فَائِدَةٍ Ve bu nefyden gayrı yerde isti’mâl olunmaz.

اَلْحُلْوَانُ [el-hulvân] (hâ’nın zammı ve lâm’ın sükunuyla) Bi-ma’nâhu; tekûlu: حَلَوْتُ فُلَانًا عَلَى كَذَا مَالًا فَأَنَا أَحْلُوهُ حَلْوًا وَحُلْوَانًا إِذَا وَهَبْتَ لَهُ شَيْئًا عَلَى كُلِّ شَيْءٍ يَفْعَلُهُ لَكَ غَيْرَ الْأُجْرَةِ Ve ücret ma’nâsına dahi gelir. Ve fi’l-hadîsi: “نَهَى عَنْ حُلْوَانِ الْكَاهِنِ” Ya’nî ücret-i remmâlden nehy olunmuştur. Ve حُلْوَانٌ [hulvân] bir kimse hîn-i tezvîcde kızının mehrin kendi nefsi için almağa dahi derler ki 'Arab tâ’ifesi katında bu mezmûmdur; kâlet imre’etun: “لَا يَأْخُذُ الْحُلْوَانَ مِنْ بَنَاتِنَا” Ve حُلْوَانُ [hulvân] Bir şehrin dahi ismidir ki onu ashâbdan İbn 'İmrân binâ etmiştir. Ve حُلْوٌ [hulv] 'Avrete zînet kılmağa dahi derler; tekûlu: حَلَوْتُهَا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا جَعَلْتَ لَهَا حُلِيًّا

اَلْخِلْوُ [el-hilv] (hâ’nın kesriyle) Hâlî ve tenhâ ma’nâsınadır; tekûlu: وَجَدْتُهُمَا خِلْوَيْنِ أَيْ خَالِيَيْنِ Ve fârig ve bî-kayd u gâ’ile adama denir; mü’ennesi خِلْوَةٌ [hilvet]tir, خِلْوٌ [hilv] dahi denir hâ’sız; cem’i أَخْلَاءٌ [ahlâ’] gelir.

اَلْحَلْوُ [el-halv] (hâ’nın fethi ve lâm’ın sükûnuyla) Ecîre ücretinde fazla nesne vermek.

اَلْحُلْوُ [el-hulv] (hâ’nın zammı ve lâm’ın sükûnuyla) Tatlı nesneye denir ki acı mukâbilidir, Fârisîde şîrîn denir; yukâlu: هُوَ حُلْوٌ أَيْ لَيْسَ بِمُرٍّ Ve حُلْوُ الرِّجَالِ [hulvu’r-ricâl] hoş-tab’ ve şîrîn-sühan ve hafîfü’r-rûh olmakla herkesin 'indinde mu’teber ve mahbûb olup ülfetinden fâkihe gibi istilzâz olunur ola; cem’i حُلْوُونَ [hulvûn] gelir, mü’ennesi حُلْوَةٌ [hulvet]tir, cem’i حُلْوَاتٌ [hulvât] gelir; yukâlu: رَجُلٌ حُلْوٌ وَامْرَأَةٌ حُلْوَةٌ أَيْ يُسْتَخَفُّ وَيُسْتَحْلَى

اَلْحَلَاوَةُ [el-halâvet] (عَدَاوَةٌ ['adâvet] vezninde) ve اَلْحَلْوُ [el-halv] (hâ’nın fethiyle) ve اَلْحُلْوَانُ [el-hulvân] (hâ’nın zammıyla) Tatlı ve şîrîn olmak ma’nâsınadır; yukâlu: حَلِيَ الشَّيْءُ وَحَلَا وَحَلُوَ حَلَاوَةً وَحَلْوًا وَحُلْوَانًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ وَالْأَوَّلِ وَالْخَامِسِ إِذَا كَانَ حُلْوًا Ve bir nesneyi tatlı 'add eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: حَلِيَ الشَّيْءَ حَلَاوَةً مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا عَدَّهُ حُلْوًا Ve bir nesne göze ve gönle hoş gelmek ma’nâsınadır; tekûlu: حَلِيَ الشَّيْءُ بِعَيْنِي وَقَلْبِي وَحَلاَ حَلَاوَةً وَحُلْوَانًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ وَالْأَوَّلِ إِذَا أَعْجَبَكَ Ba’zılar dedi ki bâb-ı evvelden femde ya’nî bir nesne ağızda tatlı gelmekte ve bâb-ı râbi’den 'aynda göze tatlı ve hoş görünmekte müsta’meldir; fe-yukâlu: حَلَا فِي الْفَمِ وَحَلِيَ فِي الْعَيْنِ Ve bir kimseden hayr ve menfa’ate nâ’il olmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: حَلِيَ مِنْهُ بِخَيْرٍ وَحَلَا مِنْهُ مِنَ الْبَابَيْنِ الْمَزْبُورَيْنِ إِذَا أَصَابَ مِنْهُ خَيْرًا Ve حَلْوٌ [halv] (hâ’nın fethiyle) Bir nesneyi tatlı ve şîrîn eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: حَلَا الشَّيْءَ يَحْلُوهُ حَلْوًا إِذَا جَعَلَهُ حُلْوًا Ve bir adama bir nesne vermek ma’nâsınadır; yukâlu: حَلَاهُ الشَّيْءَ إِذَا أَعْطَاهُ إِيَّاهُ Ve حَلْوٌ [halv] ve حُلْوَانٌ [hulvân] (hâ’nın zammıyla) Bir kimse kızını yâ kız kardeşini mehr-i müsemmâ ile hîn-i tezvîcinde mehr-i mezbûrdan bir mikdâr nesne kendisine ‘â’id olmak üzere tezvîc eylemek ma’nâsınadır ki bu vaz’ ve mehri kendisi ahz eylemek beyne’l-'Arab zemîmedir; yukâlu: حَلَا فُلَانٌ فُلَانًا حَلْوًا وَحُلْوَانًا إِذَا زَوَّجَهُ ابْنَتَهُ أَوْ أُخْتَهُ بِمَهْرٍ مُسَمًّى عَلَى أَيْ يَجْعَلَ لَهُ مِنَ الْمَهْرِ شَيْئًا مُسَمًّى Şârih der ki tamâm-ı mehri kendi almakta dahi müsta’meldir. Ve حُلْوَانٌ [hulvân] İsm olur, dellâl ücretine ve fâlcı ve kâhin ücretine denir. Ve hatunun mehrine yâhûd şîrînlik ve yedilik ta’bîr olunan 'atiyyeye denir ki dâmâd tarafından verilip ve rüşvet-gûne verilen nesneye denir. Ve ‘ivaz ve cezâ’ ma’nâsınadır; ve minhu tekûlu: لَأَحْلُوَنَّكَ حُلْوَانَكَ أَيْ لَأَجْزِيَنَّكَ جَزَاكَ

اَلْحَلُوُّ [el-haluvv] (عَدُوٌّ [‘aduvv] vezninde) Bu dahi hoş-tab’ ve hulvu’l-ülfet adama denir; yukâlu: رَجُلٌ حَلُوٌّ أَيْ حُلْوٌ

sıf. ar. s: hulve. [ha harfinin fethiyle de câizdir.] 1. Tatlı, şirin. 2. Lezîz, hoş.

اَلْخَلْوُ [el-halv] (hâ’nın fethiyle) ve اَلْخَلَاءُ [el-halâ’] (بَلَاءٌ [belâ’] vezninde) ve اَلْخَلْوَةُ [el-halvet] (سَلْوَةٌ [selvet] vezninde) Bir kimse ile yalnız kalmak ma’nâsınadır ki halvet eylemek ta’bîr olunur; yukâlu: إِسْتَخْلَى الْمَلِكَ فَخَلَا بِهِ وَإِلَيْهِ وَمَعَهُ خَلْوًا وَخَلَاءً وَخَلْوَةً أَيْ سَأَلَهُ أَنْ يَجْتَمِعَ بِهِ فِي خَلْوَةٍ فَفَعَلَ

a. (fem. حلوە) 1. Sweet. 2. Pleasant, agreeable, charming.