vn. 1. A having an over-narrow orifice to a teat. 2. A being or becoming niggardly, avaricious; meanness, niggardliness, avarice. 3. A being or becoming reticent; reticence. 4. A feeling oppression of mind from fear, anxiety, etc. 5. A not finding words to express one’s self through shame, surprise, etc. 6. A coming to a standstill in reciting, through sudden forgetfulness.

s. For A. حصیر, q. v.

اَلْخَسْرُ [el-hasr] (كَسْرٌ [kesr] vezninde) ve اَلْخَسَرُ [el-haser] (fethateynle) ve اَلْخُسْرُ [el-husr] (hâ’nın zammıyla) ve اَلْخُسُرُ [el-husur] (zammeteynle) ve اَلْخُسْرَانُ [el-husrân] (فُرْقَانٌ [furkân] vezninde) ve اَلْخَسَارَةُ [el-hasâret] ve اَلْخَسَارُ [el-hasâr] (hâ’ların fethiyle) Bir kimse yolundan azmak ve dâll ve güm-râh olmak ma’nâsınadır, yukâlu: خَسِرَ الرَّجُلُ وَخَسَرَ خَسْرًا وَخَسَرًا وَخُسْرًا وَخُسُرًا وَخُسْرَانًا وَخَسَارَةً وَخَسَارًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ وَالثَّانِي إِذَا ضَلَّ Ve bey’ ü şirâda ziyân eylemek 'alâ-kavlin aldanmak ma’nâsınadır; yukâlu: خَسِرَ التَّاجِرُ إِذَا وُضِعَ فِي تِجَارَتِهِ أَوْ غُبِنَ Ve خَسْرٌ [hasr] (كَسْرٌ [kesr] vezninde) ve خُسْرَانٌ [husrân] Bir nesneyi eksiltmek ma’nâsınadır; yukâlu: خَسَرَ الشَّيْءَ خَسْرًا وَخُسْرَانًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا نَقَصَهُ

vn. 1. A surrounding, enclosing, shutting in, confining. 2. A restraining, a preventing. 3. A restricting. 4. A being constipated or having a suppression of urine.

Mü’ellifin Basâ’ir’de beyânına göre حَشْرٌ [haşr] bir cemâ’ati makarr ve me’vâlarından nefîr üzere iz’âc ve ihrâc eylemeğe mevzû’dur, ba’dehu cemâ’at mülâsebesiyle cem’ ma’nâsında isti’mâl olundu. Ve latîf ve nâzük olan kulağa ve ok yeleğine vasf oldu, hiddet ve intişârı ‘alâkasıyla, ya’nî ince ve dik olmakla gûyâ ki uzunluğuna yerinden münza’ic olmuştur. İntehâ. Ve حَشْرٌ [haşr] Kezâlik latîf ve nâzük olan ok yeleğine denir; yukâlu: قُذَّةٌ حَشْرٌ أَيْ لَطِيفٌ Ve ince ve nâzük olan temrene de vasf olur; yukâlu: سِنَانٌ حَشْرٌ أَيْ دَقِيقٌŞârih der ki mutlakâ vech-i mezkûr üzere latîf ve nâzük şey’e حَشْرٌ [haşr] ıtlâk olunur. Ve حَشْرٌ [haşr] Masdar olur, temreni ve sâ’ir nesneyi ince ve nâzük kılmak ma’nâsına; yukâlu: حَشَرَ السِّنَانَ حَشْرًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي وَالْأَوَّلِ إِذَا دَقَّقَهُ وَلَطَّفَهُ Ve cem’ eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: حَشَرَ النَّاسَ إِذَا جَمَعَهُ Ve bir adamı vatanından iclâ’ ve ib’âd eylemek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: حَشَرَ فُلاَنًا إِذَا جَلاَهُ عَنْ وَطَنِهِ [Ve] جَلَأٌ mâddesi müte’addî ve lâzım gelir. Ve kurak ve kıtlık sene hayvânları süpürü kırıp geçirmek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: حَشَرَتِ السَّنَةُ الشَّدِيدَةُ الْمَالَ إِذَا أَحْجَفَتْهَا وَأَهْلَكَتْهَا Ve bir adamın zekeri yâhûd karnı pek iri ve büyük olmakla önünde dikilip durmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: حُشِرَ فُلاَنٌ فِي ذَكَرِهِ وَفِي بَطْنِهِ عَلَى بِنَاءِ الْمَجْهُولِ إِذَا كَانَا ضَخْمَيْنِ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ Kezâlik bir adamın başı pek büyük ve şedîd olmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: حُشِرَ فِي رَأْسِهِ إِذَا اعْتَزَّهُ ذَلِكَ وَكَانَ أَضْخَمَهُ Ve حَشْرٌ [haşr] Esâmîdendir: Sâlim b. harmele b. haşr ve 'Attâb b. Ebi’l-haşr ashâbdandır.

iz. ar. tıb. 1. Peklik, inkıbâz. 2. İdrâr tutulması, ihtibâs.

(a. i.) : 1) peklik, kabız, (bkz. : inkıbaz). 2) idrar tutukluğu, (bkz. : ihtibâs-ı bevl).

(a. i.) : 1) sıkıştırma, dar bir yerin içine alma. 2) hareketten menetme, etrafım çevirme. 3) mahsus kılma, kılınma, 4) vakfetme, tahsîs etme. 5) Zaman ayırma. 6) konuşurken veya; okurken tutulup kalma.

iz. ar. 1. Toplama, bir yere biriktirme. 2. Kıyâmet gününde emvâtın bi’l-ihyâ amellerine bakılmak için bir yere toplanmaları: şühedâ ile haşrolmak. 2. Emvâtın haşr olunacağı zaman, kıyâmet: haşre dek = kıyâmete kadar; rûz-ı haşr = kıyâmet günü.

اَلْخَسْرُ [el-hasr] (كَسْرٌ [kesr] vezninde) ve اَلْخَسَرُ [el-haser] (fethateynle) ve اَلْخُسْرُ [el-husr] (hâ’nın zammıyla) ve اَلْخُسُرُ [el-husur] (zammeteynle) ve اَلْخُسْرَانُ [el-husrân] (فُرْقَانٌ [furkân] vezninde) ve اَلْخَسَارَةُ [el-hasâret] ve اَلْخَسَارُ [el-hasâr] (hâ’ların fethiyle) Bir kimse yolundan azmak ve dâll ve güm-râh olmak ma’nâsınadır, yukâlu: خَسِرَ الرَّجُلُ وَخَسَرَ خَسْرًا وَخَسَرًا وَخُسْرًا وَخُسُرًا وَخُسْرَانًا وَخَسَارَةً وَخَسَارًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ وَالثَّانِي إِذَا ضَلَّ Ve bey’ ü şirâda ziyân eylemek 'alâ-kavlin aldanmak ma’nâsınadır; yukâlu: خَسِرَ التَّاجِرُ إِذَا وُضِعَ فِي تِجَارَتِهِ أَوْ غُبِنَ Ve خَسْرٌ [hasr] (كَسْرٌ [kesr] vezninde) ve خُسْرَانٌ [husrân] Bir nesneyi eksiltmek ma’nâsınadır; yukâlu: خَسَرَ الشَّيْءَ خَسْرًا وَخُسْرَانًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا نَقَصَهُ