s. (dual.حرمان obl. حرمین , pl. احرام) 1. Any person or thing for the protection of which a man is justified in using weapons; as, any female of his family, etc. 2. A woman or girl, or, any number of such. 3. The women’s apartments in a house, 4. A sacred territory; especially, the territory of Mekka, or of Medina. 5. The inner court of a mosque; especially, the precincts of the Cubical House of Mekka, or of the tomb of the Prophet at Medina; the court and mosque of the temple area at Jerusalem. 6. The city of Mekka, or, of Medina.

s. A state of refraining from certain acts during the time of performance of the pilgrimage at Mekka; also, a person in that canonical state.

اَلْحِرْمُ [el-hirm] (hâ’nın kesriyle) حَرَامٌ [harâm] lafzında lügattır ki حَلَالٌ [helâl] ve مُبَاحٌ [mubâh] mukâbilidir, isti’mâli memnû’ olan nesneden 'ibârettir; cem’i حُرُمٌ [hurum] gelir zammeteynle. Ve حَرِيمٌ [harîm] ve حِرْمَانٌ [hirmân] ma’nâsına masdar olur, ke-mâ se-yuzkeru. Ve وَاجِبٌ [vâcib] ma’nâsına müsta’meldir; ve minhu kavluhu ta’âlâ: “وَحِرْمٌ عَلَى قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا” اَلْآيَة أَيْ وَاجِبٌ Şârih der ki ﴿وَحَرَامٌ﴾ kırâ’atine göre حَرَامٌ [harâm] kendi ma’nâsınadır; lâkin işbu حِرْمٌ kırâ’atına göre Kisâ’î وَاجِبٌ [vâcib] ile tefsîr eyledi. Ve bu mecâzdır.

خُرْمٌ [hurm] (hâ’nın zammıyla) Bir mevzi’ yâhûd bir niçe hurde dağların ismidir. Ve خُرْمُ الْأَكَمَةِ [hurmu’l-ekemet] Tepenin tükenip kesildiği yerden 'ibârettir, ke-mâ se-yuzkeru.

اَلْحُرَمُ [el-hurem] (صُرَدٌ [surad] vezninde) Bu dahi حُرْمَةٌ [hurmet]in cem’idir, bir adamın zevcesine ve ecânibden himâyesi lâzım olan ehl ve 'ayâline denir.

اَلْحَرَمُ [el-harem] (fethateynle) ve اَلْحَرَامُ [el-harâm] (سَحَابٌ [sehâb] vezninde) Bu dahi bir nesne bir kimseden memnû’ olmak ma’nâsınadır; yukâlu: حَرِمَتِ الصَّلَاةُ عَلَى الْحَائِضِ وَحَرِمَ السَّحُورُ عَلَى الصَّائِمِ حَرَمًا وَحَرَامًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا امْتَنَعَ فِعْلَهَا Ve حَرَمٌ [harem] (fethateynle) Mutlak zikr olundukta murâd harem-i Mekke-i mükerreme’dir ki haremullâh ve harem-i Resûlullâh’tır, ‘aleyhi’s-salâtu ve’s-selâmdır. Ve bu حِلٌّ [hill] mukâbilidir ki mevâzi’-i ma’rûfe-i muhaddedenin hâricî حِلٌّ [hill] ve dâhili حَرَمٌ [harem]dir, niçe ef’âl onda memnû’ ve mahzûrdur. Ve ona مُحَرَّمٌ [muharrem] dahi ıtlâk olunur. Ve tesniye sîgasıyla حَرَمَانِ [haremân] Mekke-i mükerreme ile Medîne-i münevvere’ye ıtlâk olunur. Ve حَرَمٌ [harem] lafzının cem’i أَحْرَامٌ [ahrâm]dır. Ve حَرَمُ الرَّجُلِ [haremu’r-recul] حَرِيمٌ [harîm] ma’nâsınadır; ke-mâ se-yuzkeru. Ve حَرَمٌ [harem] Masdar olur; bir adam kumar oyununda hemîşe maglûb olmak ma’nâsınadır; yukâlu: حَرِمَ فُلَانٌ حَرَمًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا قُمِرَ وَلَمْ يَقْمُرْ هُوَ Ve önegülük ve yanazlık eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: حَرِمَ فِيهِ إِذَا لَجَّ وَمَحَكَ Ve Ebu’l-harem muhaddisînden bir cemâ’attir.

iz. ar. 1. Duhûlü herkese mesâğ olmayan muazzez ve muhterem yer; Harem-ı Şerîf = Ka‘be-i Şerîf’e ve civarları. 2. İslam evlerinin kadınlara mahsus dâiresi: haremdedir; hareme girdi. mukâbili selâmlık. 3. Zevce, halîle: haremi kendisinden yaşlıdır; iki haremi vardır.

(a. i.) : 1) herkesin girmesine müsâade edilmiyen, saygıdeğer ve kutsal yer. 2) Hac zamanında ihrama girilen yerden îtibâren Kabe’ye doğru olan kısım, [aksi “Hill” dir]. Şeyh-ül-harem : Medîne şehri ve civarının muhafızı [Osmanlı İmparatorluğunda].

اَلْخَرَمُ [el-harem] (fethateynle) Bir adamın burnunun direği yirilmek ma’nâsınadır; yukâlu: خَرِمَ الرَّجُلُ خَرَمًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا تَخَرَّمَتْ وَتَرَةُ أَنْفِهِ

اَلْحُرْمُ [el-hurm] (hâ’nın zammıyla) ve اَلْحَرَامُ [el-harâm] (سَحَابٌ [sehâb] vezninde) Bir nesne bir kimse üzere memnû’ olmak ma’nâsınadır ki murâd teshîr-i ilâhî yâhûd men’-i kahrî ile ‘an-asl memnû’ olmaktır; yukâlu: حَرُمَ الشَّيْءُ عَلَيْهِ حُرْمًا وَحَرَامًا مِنَ الْبَابِ الْخَامِسِ إِذَا كَانَ مَمْنُوعًا Mü’ellifin Basâ’ir’de beyânına göre asl حَرَامٌ [harâm] ki memnû’un minh olan nesneden ‘ibârettir, yâ teshîr-i ilâhî ile olur yâhûd men’-i kahrî ile yâhûd min-ciheti’l-‘akl yâhûd min-ciheti’ş-şer’ olur yâhûd emr ve maslahatın mürtesem olduğu cihetinden olur. İşbu kâmûs’ta bu mahalde îrâd eylediği misâller zâhiren ma’nâ-yı vâhid kıyâs olunmakla tekrâr vehm olunur, lâkin zikr olunanın hurmeti vech-i mezkûr üzeredir ve misâl-i âtînin hurmeti 'ârızîdir. Pes bu iki حَرَامٌ [harâm]ın beyninde fark-ı fârık vardır. İntehâ. Ve yukâlu: حَرُمَتِ الصَّلَاةُ عَلَى الْمَرْأَةِ أَيِ الْحَائِضِ وَكَذَا السَّحُورُ عَلَى الصَّائِمِ حُرْمًا وَحُرُمًا بِضَمَّتَيْنِ مِنَ الْبَابِ الْخَامِسِ إِذَا امْتَنَعَ فِعْلَهَا Ve حُرْمٌ [hurm] İhrâm bi’l-hacc ma’nâsına ismdir; حِلٌّ [hill] mukâbilidir. Kâle’ş-şârih ve minhu’l-hadîsu: Kâlet 'Â’işe radıyallâhu 'anhâ: “كُنْتُ أُطَيِّبُ النَّبِيَّ عَلَيْهِ السَّلَامُ لِحِلِّهِ وَحُرْمِهِ” أَيْ وَعِنْدَ إِحْرَامِهِ