vn. 1. A being or becoming marked, scarred, bruised. 2. A being or becoming swollen.

اَلْحَبَطُ [el-habat] (fethateynle) Yara fâsid olmak; yukâlu: حَبِطَ الْجُرْحُ حَبَطًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ أَيْضًا إِذَا عَرِبَ وَنُكِسَ Ve حَبَطٌ [habat] Kezâlik davar otu çok otlayıp karınları şişip içlerinde olan nesne çıkmamağa dahi derler. Ve İbnu’s-Sikkît eyitti: حَبَطٌ [habat] davar tahıl içinde biten çavdarı ya’nî siyâh dâneleri olan otu otlamadan karnı şişmektir ki o ota حَنْدَقُوقٌ [handekûk] derler hâ-i mühmele ile; yukâlu: حَبِطَتِ الشَّاةُ مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ أَيْضًا Ve fi’l-hadîsi: “وَإِنَّ مِمَّا يُنْبِتُ الرَّبِيعُ مَا يَقْتُلُ حَبَطًا أَوْ يُلِمُّ” Ya’nî yâ katl eder yâhûd katle karîb eder. Bu sebebden hâris b. ‘Amr’a حَبَطٌ [habat] diye tesmiye ettiler, zîrâ mezbûr veledine ba’zı seferinde zikr olan hâlet vâki’ olmuştu, binâ’en 'alâ-zâlik mezbûrlara حَبَطَاتُ بَنِي تَمِيمٍ derler.

اَلْخَبُوطُ [el-habût] (صَبُورٌ [sabûr] vezninde) ve اَلْخَبِيطُ [el-habît] (أَمِيرٌ [emîr] vezninde) Dâ’imâ ayaklarını yere vurur olan ata denir; yukâlu: فَرَسٌ خَبُوطٌ وَخَبِيطٌ إِذَا كَانَ يَخْبِطُ الْأَرْضَ بِرِجْلَيْهِ Ve خَبِيطٌ [habît] Şol havuza denir ki develer pâymâl eylemekle harâb olmuş ola; cem’i خُبُطٌ [hubut] gelir zammeteynle. Ve yoğurda denir. 'Alâ-kavlin şol yağı alınmış koyu ayrana denir ki üzerine tâze süt sağılmış ola. Ve havuz içre kalan azca suya denir.

s. 1. A mark, scar, bruise, left by a blow. 2. A swelling, a tumor; especially, a tumor of colic.

اَلْهَبْطُ [el-habt] (حَبْطٌ [habt] vezninde) Aşağıya indirmek ma’nâsınadır; yukâlu: هَبَطَهُ هَبْطًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا أَنْزَلَهُ Ve maraz ve 'illet bir kimsenin vücûdunu eritip zebûn ve mehzûl eylemek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: هَبَطَ الْمَرَضُ لَحْمَهُ إِذَا هَزَلَهُ Ve bir kimseye vurmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: هَبَطَ فُلاَنٌ إِذَا ضَرَبَهُ Ve bir beldeye duhûl eylemek ma’nâsına müsta’meldir, gûyâ ki belde-i uhrâdan oraya nüzûl eyler; yukâlu: هَبَطَ بَلَدَ كَذَا إِذَا دَخَلَهُ Ve bir beldeye bir adamı duhûl ettirmek ma’nâsına müte’addî olur; yukâlu: هَبَطَهُ إِلَى بَلَدِ كَذَا إِذَا أَدْخَلَهُ Ve bir metâ’ın kıymetini eksiltmek ma’nâsınadır; yukâlu: هَبَطَ اللهُ ثَمَنَ السِّلْعَةِ إِذَا نَقَصَهُ Ve eksilmek ma’nâsınadır; yukâlu: فِيهِ هَبْطٌ أَيْ نُقْصَانٌ Ve bir şerr ve kerîheye uğramak ma’nâsınadır. Kâle’ş-şârih ve fi’l-hadîsi: “اَللَّهُمَّ غَبْطًا لاَ هَبْطًا” أَيْ نَسْأَلُكَ الْغِبْطَةَ وَنَعُوذُ بِكَ مِنَ الذُّلِّ وَالنَّقْصِ وَالْإِنْحِطَاطِ

اَلْخَبَطُ [el-habat] (fethateynle) Şol silkilmiş yapraklara denir ki kurutup un gibi hurd ettikten sonra un ile yâhûd gayrı nesne ile karıştırıp bir mikdâr su kattıktan sonra lüzûcetini çıkarıp devenin ağzına dökerler; yukâlu: عَلَفَ إِبِلَهُ الْخَبَطَ وَهُوَ وَرَقٌ يُنْفَضُ بِالْمَخَابِطِ وَيُجَفَّفُ وَيُطْحَنُ وَيُخْلَطُ بِدَقِيقٍ أَوْ غَيْرِهِ وَيُوخَفُ بِالْمَاءِ فَتُوجَرُهُ الْإِبِلُ Ve mutlakan silkilmiş yaprağa denir, fa’al bi-ma’nâ mef’ûldür. Ve şol şey’e denir ki davar onu ayağıyla vurup yâ çiğneyip ufatmış ola. Ve خَبَطٌ [habat] Medîne’ye beş merhale mesâfede Cuheyne kabîlesi yurdunda bir mevzi’ adıdır. Serâyâ-yı nebeviyyeden seriyyetu’l-habat onda vâki’ oldu ki Cuheyne’den bir cemâ’at üzere 'asker ta’yîn buyurdular. 'İnde’l-ba’z 'asker-i İslâm’ın aslâ zâd ve zahîreleri kalmamakla nâçâr değnekle silkilmiş yapraklar ekl eylediklerinden سَرِيَّةُ الْخَبَطِ [seriyyetu’l-habat] ıtlâk olunmuştur.

iz. ar. Mübâhasede iskât etmek manasıyla kullanılıyorsa da maânî-i Arabiyesi başkadır.

(a. i.) : 1) iptal etme, bozma. 2) bir bahiste birini susturma, ağzını kapama.

اَلْخَبَاطُ [el-habât] (سَحَابٌ [sehâb] vezninde) Toza ıtlâk olunur, غُبَارٌ [gubâr] ma’nâsına.

vn. 1. One’s deed or work’s availing nothing. 2. One’s blood’s going unrevenged and unatoned for.