اَلْجُمَّلُ [el-cummel] (سُكَّرٌ [sukker] vezninde) ve اَلْجُمَلُ [el-cumel] (صُرَدٌ [surad] vezninde) ve اَلْجُمْلُ [el-cuml] (قُفْلٌ [kufl] vezninde) ve اَلْجُمُلُ [el-cumul] (عُنُقٌ ['unuk] vezninde) ve اَلْجَمَلُ [el-cemel] (جَبَلٌ [cebel] vezninde) Gemi ipine denir ki murâd iri halatıdır, komana ta’bîr olunur. Ve kuri’e bihinne kavluhu ta’âlâ: ﴿حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِيَاطِ﴾ الآية Ve جُمَّلٌ [cummel] (سُكَّرٌ [sukker] vezninde ve tahfîfle câ’izdir) Hisâb-ı cümele denir ki أَبِيجَادٌ [ebîcâd] hurûf-ı mukatta’asıdır. Her biri bir 'adede dâldır, târîh hisâb ederler.

اَلْجُمَّلُ [el-cummel] (سُكَّرٌ [sukker] vezninde) ve اَلْجُمَلُ [el-cumel] (صُرَدٌ [surad] vezninde) ve اَلْجُمْلُ [el-cuml] (قُفْلٌ [kufl] vezninde) ve اَلْجُمُلُ [el-cumul] (عُنُقٌ ['unuk] vezninde) ve اَلْجَمَلُ [el-cemel] (جَبَلٌ [cebel] vezninde) Gemi ipine denir ki murâd iri halatıdır, komana ta’bîr olunur. Ve kuri’e bihinne kavluhu ta’âlâ: ﴿حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِيَاطِ﴾ الآية Ve جُمَّلٌ [cummel] (سُكَّرٌ [sukker] vezninde ve tahfîfle câ’izdir) Hisâb-ı cümele denir ki أَبِيجَادٌ [ebîcâd] hurûf-ı mukatta’asıdır. Her biri bir 'adede dâldır, târîh hisâb ederler.

اَلْجَمْلُ [el-ceml] (حَمْلٌ [haml] vezninde) Biriktirmek ma’nâsınadır; yukâlu: جَمَلَ الشَّيْءَ جَمْلًا مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا جَمَعَهُ Ve iç yağını eritmek ma’nâsınadır; yukâlu: جَمَلَ الشَّحْمَ إِذَا أَذَابَهُ

اَلْجُمَّلُ [el-cummel] (سُكَّرٌ [sukker] vezninde) ve اَلْجُمَلُ [el-cumel] (صُرَدٌ [surad] vezninde) ve اَلْجُمْلُ [el-cuml] (قُفْلٌ [kufl] vezninde) ve اَلْجُمُلُ [el-cumul] (عُنُقٌ ['unuk] vezninde) ve اَلْجَمَلُ [el-cemel] (جَبَلٌ [cebel] vezninde) Gemi ipine denir ki murâd iri halatıdır, komana ta’bîr olunur. Ve kuri’e bihinne kavluhu ta’âlâ: ﴿حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِيَاطِ﴾ الآية Ve جُمَّلٌ [cummel] (سُكَّرٌ [sukker] vezninde ve tahfîfle câ’izdir) Hisâb-ı cümele denir ki أَبِيجَادٌ [ebîcâd] hurûf-ı mukatta’asıdır. Her biri bir 'adede dâldır, târîh hisâb ederler.

اَلْجُمَّلُ [el-cummel] (سُكَّرٌ [sukker] vezninde) ve اَلْجُمَلُ [el-cumel] (صُرَدٌ [surad] vezninde) ve اَلْجُمْلُ [el-cuml] (قُفْلٌ [kufl] vezninde) ve اَلْجُمُلُ [el-cumul] (عُنُقٌ ['unuk] vezninde) ve اَلْجَمَلُ [el-cemel] (جَبَلٌ [cebel] vezninde) Gemi ipine denir ki murâd iri halatıdır, komana ta’bîr olunur. Ve kuri’e bihinne kavluhu ta’âlâ: ﴿حَتَّى يَلِجَ الْجَمَلُ فِي سَمِّ الْخِيَاطِ﴾ الآية Ve جُمَّلٌ [cummel] (سُكَّرٌ [sukker] vezninde ve tahfîfle câ’izdir) Hisâb-ı cümele denir ki أَبِيجَادٌ [ebîcâd] hurûf-ı mukatta’asıdır. Her biri bir 'adede dâldır, târîh hisâb ederler.

اَلْجَمَلُ [el-cemel] (cîm’in ve mîm’in fethiyle ve mîm’in sükûnuyla câ’izdir) Erkek deveye denir. Ve şüzûz üzere nâkaya ıtlâk olunur; ve minhu kîle: شَرِبْتُ لَبَنَ جَمَلِي Ve ba’zılar dedi ki جَمَلٌ [cemel] dört yaşına girmiş, ‘alâ-kavlin جِذْعٌ [ciz’] yâhûd بَازِلٌ [bâzil] yâhûd iki yaşına girmiş erkek deveye mahsûstur. Bu kerteye varmayınca جَمَلٌ [cemel] ıtlâk olunmaz. Cem’i أَجْمَالٌ [ecmâl] ve جَامِلٌ [câmil ve جُمْلٌ [cuml] gelir cîm’in zammıyla ve جِمَالٌ [cimâl] gelir, جِبَالٌ [cibâl] gibi ve جِمَالَةٌ [cimâlet] ve جِمَالَاتٌ [cimâlât] gelir cîm’lerin harekât-ı selâslarıyla ve جَمَائِلُ [cemâ’il] gelir ve أَجَامِلُ [ecâmil] gelir.

is. cm. ar. fd: cümle. bkz. جمله cümle.

(a. i. cümle’nin c.) : cümleler, takımlar, kelime dizileri, (bkz. : cümle).

اَلْجَمَلُ [el-cemel] (fethateynle) Erkek deveye denir ki zikr olundu. Ve hurmâ ağacına denir. Ve bir cins deniz balığına denir ki tûlü otuz endâze mikdârında olur ve bu جَمَلُ الْبَحْرِ [cemelu’l-bahr] dedikleridir. Ve جَمَلٌ [Cemel] Esâmîdendir: Cemel b. Sa’d, Mezhic kabîlesinden bir cemâ’atin pederidir; tâbi’înden Hind b. 'Amr el-Cemelî onlara mensûbdur.

جُمْلُ [Cuml] (قُفْلٌ [kufl] vezninde) Bir 'avretin ismidir.