(s. i.) : memleketten ayrılma, gurbete düşme.

(a. i.) : parlatma, parlaklık.

iz. ar. Memleketinden ayrılma, gurbet.

iz. ar. Parlaklık, parlatma, perdâht, lostra: mevâdd-ı madeniyyeye, tahtaya, mermere, sahtiyâna vesâir şeylere cilâ verilir.

اَلْجَلْوُ [el-celv] (cîm’in fethi ve lâm’ın sükûnuyla) ve اَلْجَلَاءُ [el-celâ’] (صَلَاءٌ [salâ’] vezninde) Bir kimse vatanından ve hânümânından âvâre olmak ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَا الْقَوْمُ عَنِ الْمَوْضِعِ وَمِنَ الْمَوْضِعِ يَجْلُو جَلْوًا وَجَلَاءً إِذَا تَفَرَّقُوا Ve bu ma’nâda müte’addî olur; yukâlu: جَلَاهُ الْجَدْبُ إِذَا طَرَدَهُ Mü’ellifin Basâ’ir’de beyânına göre جَلْوٌ mâddesi keşf-i zâhir ma’nâsına mevzû’dur, ma’ânî-i sâ’ire ondan müteferra’dır. Ve جَلَاءٌ [celâ’] Bal sağmak için kovana tütsü vermek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَا النَّحْلَ جَلَاءً إِذَا دَخَّنَ عَلَيْهَا لِيَشْتَارَ الْعَسَلَ

اَلْجَلْوُ [el-celv] (cîm’in fethi ve lâm’ın sükûnuyla) ve اَلْجِلَاءُ [el-cilâ’] (cîm’in kesriyle) Kılıç ve ayna makûlesinin pâsını açıp musaykal eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَا السَّيْفَ وَالْمِرْآةَ جَلْوًا وَجِلَاءً إِذَا صَقَلَهُمَا Ve bir adamın gam ve kasâvetini izâle kılmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: جَلَا الْهَمَّ عَنْهُ إِذَا أَذْهَبَهُ Ve bir nesneyi keşf ve ayân kılmak ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَا فُلَانًا اَلْأَمْرَ وَجَلَا عَنْهُ إِذَا كَشَفَهُ Ve eğninden libâsını çıkarıp bırakmak ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَا بِثَوْبِهِ إِذَا رَمَىَ بِهِ Ve ‘âlî olmak ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَا الشَّيْءُ إِذَا عَلَا Ve جَلْوَةٌ [celvet] (cîm’in harekât-ı selâsıyla) ve جِلَاءٌ [cilâ’] (كِتَابٌ [kitâb] vezninde) Gelini telli pullu zînetle ârâste edip dâmada 'arz eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَا الْعَرُوسُ عَلَى بَعْلِهَا جَلْوَةً مُثَلَّثَةً وَجِلَاءً إِذَا عَرَضَهَا عَلَيْهِ مَجْلُوَّةٌ Ve zifâf hengâmında geline yüz görümlüğü vermek ma’nâsınadır; yukâlu: جَلَا الْعَرُوسَ زَوْجُهَا وَصِيفَةً أَوْ غَيْرَهَا إِذَا أَعْطَاهَا إِيَّاهَا فِي ذَلِكَ الْوَقْتِ أَيِ الْعَرْضِ وَالزِّفَافِ

اَلْجِلَاءُ [el-cilâ’] (cîm’in kesri ve elifin meddiyle) Bir nesneyi âşikâre kılmak; tekûlu: جَلَوْتُ أَيْ أَوْضَحْتُ وَكَشَفْتُ Ve جِلَاءٌ [cilâ’] Gözü rûşen kılmağa dahi derler; tekûlu: جَلَوْتُ بَصَرِي بِالْكُحْلِ Ve kasâvet gidermeğe dahi derler; tekûlu: جَلَوْتُ هَمِّي عَنِّي أَيْ أَذْهَبْتُهُ Ve kılıç açmağa dahi derler; tekûlu: جَلَوْتُ السَّيْفَ جِلَاءً إِذَا صَقَلْتَهُ Ve جِلَاءٌ [cilâ’] Geline cilve kılarken nazar etmeğe dahi derler.