(a. i. c. : sugur) : sınır, düşman ağzı olan yer.

Ağız, koy, ön diş. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; ön dişler, liman, dağdaki gedik, sahil şehri, takviye edilmiş sınır şehri, düşman saldırısından korkulan korumasız yer, müslümanlarla kafirleri ayıran bölge, yüzde, iskele, körfez, yarık, liman kenti, avurtlarla iki çene arasında ses çıkarmaya, sığınak, haliç, geçit, soluk alıp vermeye ve besinleri almaya yarayan boşluk, barınak, limanı olan hareketli şehir, küçük körfez.

Gedik açmak.

اَلصَّغِيرُ [es-sagîr] (أَمِيرٌ [emîr] vezninde) ve اَلصُّغَارُ [es-sugâr] (غُرَابٌ [gurâb] vezninde) ve اَلصُّغْرَانُ [es-sugrân] (سُلْطَانٌ [sultân] vezninde) Vasflardır, küçük şey’e denir. صَغِيرٌ [sagîr]in cem’i صِغَارٌ [sigâr] gelir ve صُغَرَاءُ [sugarâ’] gelir, كُرَمَاءُ [kuremâ’] vezninde ve مَصْغُورَاءُ [masgûrâ’] gelir, مَشْيُوخَاءُ [meşyûhâ’] vezninde.

s. (pl. ثغور) 1. A plant which is excellent fodder. 2. A gap, notch, opening, crack in a wall. 3. A pass, defile, road, gap, or ford in a frontier; especially in the frontier of Muslim or Ottoman territory, and subject to invasion by non-Muslim nations. 4. The mouth; or, the teeth; or, the front teeth; or, the two upper and two lower incisors. 5. A level, easy road.

s. pl. of ثغرە , q. v.

اَلثَّغْرُ [es-sagr] (sâ’nın fethi ve gayn’ın sükûnuyla) Ön dişi. Ve ثَغْرٌ [sagr] Ön dişi ufatmağa dahi derler; yukâlu: ثَغَرْتُهُ أَيْ كَسَرْتُ ثَغْرَهُ Ve kaçan ki sabînin ön dişleri düşse ثُغِرَ الصَّبِيُّ derler binâ-i mechûl üzere. Ve ثَغْرٌ [sagr] Gedik tutmağa dahi derler; yukâlu: ثَغَرْنَاهُمْ أَيْ سَدَدْنَا عَلَيْهِمْ ثُلْمَ الْجَبَلِ Ve ثُلْمٌ [sulm] sâ-i müsellesenin zammıyla gedikler demektir. Ve ثَغْرٌ [sagr] Korku mahalline dahi derler ki gerek sûr-ı beldede olsun gerek serhaddlerde olan derbendlerde olsun.

اَلثُّغَرُ [es-sugar] (sâ’nın zammı ve gayn’ın fethiyle) ثُغْرَةٌ [sugret]in cem’idir, gedikler ma’nâsına; yukâlu: هَذِهِ مَدِينَةٌ فِيهَا ثُغَرٌ وَثُلَمٌ

(ثَ) [ ع. ] (اِ.)
۱- دندان‌های جلو.
۲- سوراخ.
۳- سرحد، مرز. ج. ثغور.