اَلْبَعَدُ [el-ba’ad] (fethateynle) Bu dahi ırak olmak ma’nâsınadır; yukâlu: بَعِدَتِ الدَّارُ بَعَدًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ ضِدُّ قَرُبَتْ Ve helâk olmak ma’nâsınadır; yukâlu: بَعِدَ الرَّجُلُ بَعَدًا إِذَا هَلَكَ Ve بَعَدٌ [ba’ad] Irak ma’nâsına olur ki mübâlagaten vasf bi’l-masdardır; yukâlu: مَنْزِلٌ بَعَدٌ أَيْ بَعِيدٌ

اَلْبَعِيدُ [el-ba’îd] ve اَلْبَاعِدُ [el-bâ’id] ve اَلْبُعَادُ [el-bu’âd] (bâ’nın zammıyla) Sıfatlardır, ırak olan şey’e denir. بَعِيدٌ [ba’îd] kelimesinin cem’i بُعَدَاءُ [bu’adâ’] gelir, كُرَمَاءُ [kuremâ’] gibi ve بُعُدٌ [bu’ud] gelir zammeteynle, رَغِيفٌ [regîf] ve رُغُفٌ [ruguf] gibi ve بُعْدَانٌ [bu’dân] gelir, رُغْفَانٌ [rugfân] gibi. Ve gâhca بَاعِدٌ [bâ’id] kelimesi te’kîd için îrâd olunur; yukâlu: بُعْدٌ بَاعِدٌ مُبَالَغَةٌ ve yukâlu: تَنَحَّ غَيْرَ بَعِيدٍ وَغَيْرَ بَاعِدٍ وَغَيْرَ بَعَدٍ بِفَتْحَتَيْنِ أَيْ كُنْ قَرِيبًا Ya’nî “Bir mikdâr alargaca ol, ammâ pek ırağa gitme” demektir.

[mud.kul.] …dan sonra, …e ilaveten, اَنْ …yaptıktan sonra, … den sonra, … dikten sonra, … in akabinde, daha sonra.

iz. ar. cm.: eb’ad. Uzaklık, ba’îd olma, kurb zıddı: on fersah bu’dunda; bu’d-ı mesâfe, mesâfe ve aralık uzaklığı. [bu’d ve mesâfe dememeli.]

Sonra, daha sonra, henüz.

Halen, sonra, daha sonra, ileri bir zamanda, ardından, arkasından, bunun üzerine, henüz, hâlâ, daha, henüz (cümle sonunda).

Uzaklık, boyut, mesafe, aralık. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; buut, ara, menzil, müddet, fasıla, interval, ebat.

(a. i. c. : eb’âd) : 1) uzaklık.

عن uzak durmak, عن uzaklaşmak. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; uzak olmak, olanaksız olmak, عن, kaçınmak, gitmek, yaklaşmamak, sakınmak, sokulmamak, korunmak.

zz. Sonra, bazı terkîbât-ı Arabiyede bulunur. Bâde’z-zuhr = öğleden sonra; bâ’de’ttaam = yemekten sonra