اَلْبَتَعُ [el-beta’] (fethateynle) Boynun dibi ve dönecek yeri pek ve şedîd olarak boyun uzun olmak ma’nâsınadır; yukâlu: بَتِعَ الْفَرَسُ بَتَعًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا طَالَ عُنُقُهُ مَعَ شِدَّةِ مَغْرِزِهَا Ve bedenin oynak yerleri ve birbirine kavuşan enleri katı ve şedîd ve muhkem olmak ma’nâsınadır; yukâlu: بَتِعَ الْجَسَدُ وَبَتِعَ الرَّجُلُ إِذَا كَانَ شَدِيدَ الْمَفَاصِلِ وَالْمَوَاصِلِ Ve bir kimse bir işi danışıksız re’y-i hoduyla görmek ma’nâsınadır; tekûlu: بَتِعَ فُلاَنٌ بِأَمْرٍ لَمْ يُؤَامِرْنِي فِيهِ أَيْ قَطَعَ دُونِي

البَطِيءُ [el-betî’] (أَمِيرٌ [emîr] vezninde) Hemîşe deprenişi ağır, künd-pây olan insân ve hayvâna denir ki kabran ta’bîr olunur. Cem’i بِطَاءٌ [bitâ’] gelir كِرَامٌ [kirâm] vezninde. Ve بَطِيءٌ [Betî’] muhaddisînden Ebu’l-'Abbâs Ahmed b. el-huseyn el-'Âkûlî lakabıdır.

اَلْبِتْعُ [el-bit’] (bâ’nın kesri ve tâ’nın sükûnuyla) ve اَلْبِتَعُ [el-bita’] (عِنَبٌ ['ineb] vezninde) Baldan ittihâz olunan kıvâmlı koyu nebîze denir, ‘alâ-kavlin üzüm şırasına denir yâhûd bâ’nın kesriyle hamra denir; yukâlu: شَرِبَ الْبِتْعَ وَالْبِتَعَ أَيْ نَبِيذَ الْعَسَلِ الْمُشْتَدِّ أَوْ هُوَ سُلاَلَةُ الْعِنَبِ أَوْ بِالْكَسْرِ اَلْخَمْرُ Ve بِتْعٌ [bit’] (bâ’nın kesriyle) Uzun adama denir; yukâlu: رَجُلٌ بِتْعٌ أَيْ طَوِيلٌ

البُطْءُ [el-but’] (bâ’nın zammı ve tâ’nın sükûnuyla) ve البِطَاءُ [el-bitâ’] (كِتَابٌ [kitâb] vezninde) Gecikmek ve oyalanıp eğlenmek ve ağır deprenmek ma’nâsınadır, sür’at mukâbilidir; yukâlu: بَطُؤَ الرَّجُلُ بُطْئًا وَبِطَاءً مِنَ الْبَابِ الْخَامِسِ ضِدُّ أَسْرَعَ

اَلْبَتَعُ [el-beta’] (fethateynle] Boyun uzun olmaktır, boyun dibi muhkem olmakla bile; yukâlu: بَتِعَ الْفَرَسُ مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ

اَلْبَتِعُ [el-beti’] (bâ’nın fethi ve tâ’nın kesriyle) Şol attır ki boynu uzun olup muhkem ola.

اَلْبِتْعُ [el-bit’] (bâ’nın kesri ve tâ’nın sükûnuyla) ve اَلْبِتَعُ [el-bita’] (bâ’nın kesri ve tâ’nın fethiyle) Baldan olan nebîz; قِمْعٌ [kim’]la قِمَعٌ [kima’] gibi ki قِمْعٌ [kim’] hurmâ üzerinde görse? (كورسه) misâlinde olan nesneciktir.

اَلْبِتْعُ [el-bit’] (bâ’nın kesri ve tâ’nın sükûnuyla) ve اَلْبِتَعُ [el-bita’] (bâ’nın kesri ve tâ’nın fethiyle) Baldan olan nebîz; قِمْعٌ [kim’]la قِمَعٌ [kima’] gibi ki قِمْعٌ [kim’] hurmâ üzerinde görse? (كورسه) misâlinde olan nesneciktir.