mz. eder. ft. 1. Eylemek, yapmak, kılmak, fiile getirmek: iyilik etmek, fenâlık etmek. 2. İşlemek, yapmak, i‘mâl etmek: tilki postundan kürk ederler; binanın üstünü kubbe etmeli. [bu mana ile İstanbulca mr.] 3. Bir fiil ve harekette bulunmak, amel etmek: edepsiz ettiğini bulur; etme dedim sana dinlemedin; bu adamla nasıl edeceğiz? O işi nasıl ettiniz? 4. Hâsıl etmek, tutmak, varmak: iki defa iki dört eder; üç defa beş ne eder? Çiftliğin beş senelik vâridâtı çok para eder. 5. Değmek, kıymetinde olmak: bu tay ne eder? Elli lira eder – masâdır-ı Arabiyeye iltihâk ederek, mastarın binasına göre müteaddi ya lâzım veya mutavaat binalı ef‘âl-i mürekkebe teşkil eder: celb etmek, duhûl etmek, in‘ikâs etmek gibi. – mükerrer müteaddîsi “ettirmek” ve meçhulleri “edilmek”, “ettirilmek” dahi böyle kullanılır. “olmak”, “olunmak” mahall-i isti‘mâli ayrıdır. Bkz. اولمق olmak, اولنمق olunmak.

ft. [sahihi “آيتمق ayıtmak”] demek, söylemek mr.

mz. iter. ft. 1. İleriye sürmek, dürtmek, kakmak, def etmek: itip az kaldı merdivenden düşüyordu. 2. Zorlamak, sevk ve icbâr etmek, muttasıl emretmek: itmekle iş görür.

vulg. etmek, v. t. 1. To do. 2. To make. 3. To amount to. 4. To say. (This is the usual active auxiliary verb, used with Arabic and Persian verbal nouns to form Turkish complex verbs; as, تسلیم ایتمك to deliver up; معاونت ایتمك to render assistance. It is sometimes replaced by ایلمك orقیلمق or when the agent is a grand personage, by بیورمق as, تشریف ویورمق to condescend to honor a person by a visit. When an original Turkish noun precedes these verbs, they are no longer auxiliaries; as, ne etti What did he do? .

v. t. To push or propel.

v. i. To go astray; to err; to be lost. (See یتمك، ییتمك).

1. Boy etmek.
2. Seçmek.
3. Ayırmak.

• İyi etmek: Satın almak; gayet ucuz.
• Dek etmek: 1. Hile etmek, aldatmak. 2. İntizarda bırakmak.
• Perçin etmek: Birleştirmek.
• Keş etmek: Bozmak.
• Surat etmek: 1. Darılmak. 2. Kızmak.
• Dikiz etmek: Bakmak.
• İskandil etmek: Aramak.
• Yağcılık etmek: 1. Suyunca gitmek. 2. Dalkavukluk.