iz. ar. 1. Kısırlık, doğurmaz kadın veya dişi hayvanın hâli. 2. mc. Netice ve semere vermeyiş.

اَلْعُقْرُ [el-'ukr] ('ayn’ın zammı ve kâf’ın sükûnuyla) 'Avret ve sâ’ir hayvân doğurmaz olmak; yukâlu: لَقِحَتِ النَّاقَةُ عَنْ عُقْرٍ Ya’nî doğurmadan kaldıktan sonra hâmile oldu; ve yukâlu: عَقُرَتِ الْمَرْأَةُ يَعْقُرُ عُقْرًا مِنَ الْبَابِ الْخَامِسِ إِذَا صَارَتْ عَاقِرًا مِثْلُ حَسُنَتْ حُسْنًا Ebû Zeyd rivâyeti üzere. Ve عُقْرٌ ['ukr] Kezâlik ‘avretin mehrine dahi derler, kaçan şübhe üzere vat’ olunsa. Ve بَيْضَةُ الْعُقْرِ [beydatu’l-'ukr] Kezâlik 'Arabların zu’m ettiği üzere horoz yumurtasıdır, zîrâ horoz 'ömründe bir kerre yumurtlar. Ve onun yumurtası bir cins yumurtadır ki kiçirektir, uzunluğuna mâyildir. بَيْضَةُ الْعُقْرِ [beydatu’l-'ukr] dediklerine bâ’is budur ki bikrin bekâreti onunla tecribe olunur. Ve bundan me’hûzdur ‘Arabların “كَانَتْ بَيْضَةَ الْعُقْرِ” dedikleri şol in’âm hakkında ki bir kerre vâki’ ola. Ba’zılar eyitti: بَيْضَةُ الْعُقْرِ [beydatu’l-'ukr] 'Arabların “بَيْضَةُ الْأَنُوقِ وَالْأَبْلَقُ الْعَقُوقُ” dedikleri gibidir ki bu mahâl mertebesinde olan nesnede isti’mâl olunur. Ve أَنُوقٌ [enûk] hemzenin fethi ve nûn’un zammıyla kerkes dedikleri kuştur ki yüce dağlarda sarp yerlerde yumurtlamağın yumurtasına kimse zafer bulamaz. Ve أَبْلَقُ [eblak] şol erkek attır ki levni ak ile siyâh karışık ola. Ve عَقُوقٌ ['akûk] 'ayn’ın fethi ve kâf’ın zammıyla hâmile demektir, erkek at hâmile olmak hod muhâldır. Ve عُقْرُ النَّارِ ['ukru’n-nâr] Âteşin orta yeri ve mu’zamı. Ve عُقْرُ الْحَوْضِ ['ukru’l-havd] Havuzun mu’ahhar olan yeridir ki deve suvada vardıkta onda karâr eder, عُقْرٌ ['ukr] ve عُقُرٌ ['ukur] derler kâf’ın sükûnu ve zammıyla,عُسْرٌ ['usr]le عُسُرٌ ['usur] gibi. Ve عُقْرُ دَارٍ ['ukru dâr] Duvarın aslına dahi derler, ehl-i Medîne lügati üzere.