اَلتَّرَبُ [et-tereb] (fethateynle) Bir mekân pek topraklı olmak ma’nâsınadır; yukâlu: تَرِبَ الْمَكَانُ تَرَبًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ اِذَا كَثُرَ تُرَابُهُ Ve bir kimsenin eline toprak girmek ma’nâsınadır ki fi’l-hakîka eli toprağa bulanıp topraklı olmaktan 'ibâret yâhûd emelinden hâ’ib ve nevmîd olmaktan kinâyettir; yukâlu: تَرِبَ الرَّجُلُ اِذَا صَارَ فِي يَدِهِ التُّرَابُ Ve toprağa yapışmak ma’nâsınadır; bu dahi gerek hakîkî olsun ve gerek şiddet-i fakr u meskenetten toprağa muttasıl olup onun üzerinde yatıp oturmaktan kinâye olsun; yukâlu: تَرِبَ الرَّجُلُ اِذَا لَزِقَ بِالتُّرَابِ Kezâlik تَرِبَ الشَّيْءُ derler, bir nesne toprağa bulanıp topraklı hâk-âlûd olsa. Ve تَرِبٌ [terib] ve مَتْرَبٌ [metreb] (مَقْعَدٌ [mak’ad] vezninde) Ümîd ve emelden hâ’ib ve hâsir olmak ma’nâsına isti’mâl olunur; yukâlu: تَرِبَ الرَّجُلُ تَرِبًا وَمَتْرَبًا اِذَا خَسِرَ Ve fakîr ve bî-nevâ olmak ma’nâsına isti’mâl olunur; yukâlu: تَرِبَ الرَّجُلُ اِذَا افْتَقَرَ Ve “Filân kimse aslâ hayr u menfa’at görmeyip dâ’imâ hâ’ib ve hâsir olsun” diye bed-du’â makâmında تَرِبَتْ يَدَاهُ derler, لاَ أَصَابَ خَيْرًا ma’nâsına. Nihâye’de mersûmdur ki işbu تَرِبَتْ يَدَاهُ kavlini 'Arablar, îrâd edip lâkin onunla du’â-yı hakîkî murâd eylemeyip hemân lafzı üzere icrâ ederler, niteki قَاتَلَهُ اللهُ dahi bu minvâl üzeredir ve ba’zen hass ve tahrîd mevki’inde îrâd ederler.