اَلتَّخَلُّلُ [et-tehallul] (تَفَعُّلٌ [tefa’’ul] vezninde) Aralığa sokulmak ma’nâsınadır; yukâlu: تَخَلَّلَهُمْ إِذَا دَخَلَ بَيْنَهُمْ Ve bir nesnenin ortasına işleyip geçmek ma’nâsınadır; yukâlu: تَخَلَّلَ الشَّيْءُ فِيهِ إِذَا نَفَذَ فِيهِ Vankulu merhûm نَفَذَ lafzını gâlibâ ihmâlle bulduğundan bir nesne tamâm olmak ma’nâsına terceme eylemiştir. Ve تَخَلُّلٌ [tehallul] Yağmur her yere yağmayıp mahsûs bir yere yağmak ma’nâsınadır ki murâd ba’zı yere yağmaktır; yukâlu: تَخَلَّلَ الْمَطَرُ إِذَا خَصَّ وَلَمْ يَكُنْ عَامًّا Ve cemâ’atin aralığına girmek ma’nâsınadır; yukâlu: تَخَلَّلَ الْقَوْمُ إِذَا دَخَلَ خِلَالَهُمْ Burada takdîr-i muzâfla خِلاَلَ دِيَارِهِمْ te’vîl olunsa tekrârdan sâlim olur. Ve şâhların aralıklarından rutab araştırmak ma’nâsınadır; yukâlu: تَخَلَّلَ الرُّطَبَ إِذَا طَلَبَ بَيْنَ خِلَالِ السَّعَفَ Ve mızrakla bir adama peyderpey dürtüştürmek ma’nâsınadır; yukâlu: تَخَلَّلَ فُلَانًا بِالرُّمْحِ إِذَا طَعَنَهُ طَعْنَةً إِثْرَ أُخْرَى Ve خِلَالٌ [hilâl] ile diş aralıklarını ayırtlamak ma’nâsınadır; tekûlu: وَجَدْتُ فِي فَمِي خِلَّةً فَتَخَلَّلْتُ

اَلتَّحَلُّلُ [et-tehallul] (fethateynle ve lâm-ı evvelin zammı ve teşdîdiyle) Yemîninde istisnâ kılmağa derler; yukâlu: تَحَلَّلَ فِي يَمِينِهِ إِذَا اسْتَثْنَى