اَلشَّرَفُ [eş-şeref] (fethateynle) Yüksekliğe denir; yukâlu: مَكَانٌ بِهِ شَرَفٌ أَيْ عُلُوٌّ Ve mekân-ı 'âlîye denir; yukâlu: عَلاَ مَكَانًا شَرَفًا أَيْ عَالِيًا Ve ululuk, mecd ve büzürgî ma’nâsınadır, ‘alâ-kavlin شَرَفٌ [şeref] âbâ’ ve ecdâd cihetlerinden olan mecd ve 'izzete mahsûstur; asl ve nesebinde 'ulüvv ve mecâdet olmayan ehl-i şeref olmaz. Ve 'alâ-re’yin شَرَفٌ [şeref] 'uluvv-i hasebe mahsûstur, asl ve nesebinde olmak lâzım değildir, kendinin nefs ve zamânında merkûz olmağa muhtâcdır; yukâlu: هُوَ أَهْلُ الشَّرَفِ أَيِ الْمَجْدِ أَوْ لاَ يَكُونُ إِلاَّ بِالْآبَاءِ أَوْ عُلُوُّ الْحَسَبِ Ve شَرَفُ الْبَعِيرِ [şerefu’l-ba’îr] devenin hörgücünden 'ibârettir; yukâlu: بَعِيرٌ عَظِيمُ الشَّرَفِ أَيِ السَّنَامِ Ve gâyete kadar seğirtmek, 'alâ-kavlin bir mîl mesâfe mikdârı seğirtmeğe denir; ve minhu فَاسْتَنَّتْ شَرَفًا أَوْ شَرَفَيْنِ Mü’ellif bu lem’a ile işbu hadîse telmîh eylemiştir; mâ-nassuhu: “إِنَّ الْخَيْلَ لِثَلاَثَةٍ لِرَجُلِ أَجْرٌ وَلِرَجُلٍ سِتْرٌ وَعَلَى رَجُلِ وِزْرٌ فَأَمَّا الَّذِي لَهُ أَجْرٌ فَرَجُلٌ رَبَطَهَا فِي سَبِيلِ اللهِ فَأَطَالَ لَهَا فِي مَرْجٍ أَوْ رَوْضَةٍ فَمَا أَصَابَتْ فِي طِيَلِهَا ذَلِكَ مِنَ الْمَرْجِ أَوِ الرَّوْضَةِ كَانَتْ لَهُ حَسَنَاتٍ وَلَوْ أَنَّهُ انْقَطَعَ طِيَلُهَا فَاسْتَنَّتْ شَرَفًا أَوْ شَرَفَيْنِ كَانَتْ لَهُ آثَارُهَا وَأَرْوَاثُهَا حَسَنَاتٍ وَلَوْ أَنَّهَا مَرَّتْ بِنَهْرٍ فَشَرِبَتْ مِنْهُ وَلَمْ يُرِدْ أَنْ يَسْقِيَهَا كَانَ ذَلِكَ حَسَنَاتٍ لَهُ فَهِيَ لِذَلِكَ الرَّجُلِ أَجْرٌ” Ve شَرَفٌ [şeref] Bir emr-i 'azîme pek yaklaşıp kenârına varmağa ıtlâk olunur, gerek hayr ve gerek şerr olsun; yukâlu: هُوَ عَلَى شَرَفٍ مِنْهُ وَهُوَ الْإِشْفَاءُ عَلَى خَطَرٍ مِنْ خَيْرٍ أَوْ شَرٍّ Ve Şureyf nâm dağın kurbünde bir dağın adıdır. Ve Şureyf dedikleri bir dağdır, ke-mâ se-yuzkeru. İşbu شَرَفٌ [Şeref] dedikleri dağda himâ dariyye ve Rebeze ve himâ Eymen vâki’dir, dariyye orada bir kuyunun ismidir. Ve شَرَفٌ [Şeref] İşbîliyye’de bir mevzi’dir; kurtuba şehrinin hatîbi ve zâbiti olan Ebû İshâk İbrâhîm b. Muhammed eş-Şerefî oradandır. Ve hitâbetle vilâyetin ictimâ’ı emr-i 'acîbdir. Ve Yâkût b. 'Abdullâh eş-Şerefî el-Mavsilî ki kâtib-i ma’rûftur, oradandır. Ve Mısır’da bir mahalle adıdır; 'Alî b. İbrâhîm ed-darîr el-Fakîh ve Sa’îd b. Seyyid el-kureşî ve 'Atîk b. Ahmed el-Muhaddisûn eş-Şerefiyyûn ondandır. Ve شَرَفٌ [Şeref] Esmâdandır: Şeref b. Muhammed el-Megâfirî ve 'Alî b. İbrâhîm eş-Şerefî muhaddislerdir.

s. 1. Prodigality; waste. 2. Inordinate use, abuse.

اَلسَّرَفُ [es-seref] (fethateynle) İ’tidâlden hâric olmak, قَصْدٌ [kasd]ın mukâbilidir ki قَصْدٌ [kasd] i’tidâl üzere olmaktır. Ve سَرَفٌ [seref] İgfâl ve hatâya dahi derler; tekûlu: سَرِفْتُ الشَّيْءَ مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا أَغْفَلْتَهُ وَجَهِلْتَهُ Ya’nî terk edip unutsan. Ve Asma’î ba’zı a’râbdan hikâyet edip eyitti: Mezbûr ashâbı ile bir mekânda buluşmak va’de edip hilâf ettiğinde niçin hilâf ettin dediler,eyitti: مَرَرْتُ بِكُمْ فَسَرِفْتُكُمْ Ya’nî “Sizinle muvâ’ade ettiğim mekâna vardım ve sizi onda bulamadım.” Ve سَرَفٌ [seref] ضَرَاوَةٌ [darâvet]e ya’nî i’tiyâda dahi derler. Ve fi’l-hadîsi: “إِنَّ لِلَّحْمِ سَرَفًا كَسَرَفِ الْخَمْرِ” Ba’zılar eyitti: hadîs-i şerîfte سَرَفٌ [seref] إِسْرَافٌ [isrâf]tandır.