(a. i. c. : sallib) : tilki. Dâ-üs-sa’leb : hele. saç, sakal, kıl dökülmesi, fr. alopecie. Ineb-üs-sa’leb : itüzümü.

اَلثَّعْلَبُ [es-sa’leb] (جَعْفَرٌ [ca’fer] vezninde) Tilkiye denir ki ma’rûf cânverdir, erkeğine ve dişisine ıtlâk olunur. 'Alâ-kavlin dişisine ثَعْلَبَةٌ [sa’lebet] ve erkeğine ثَعْلَبٌ [sa’leb] denir ve ثُعْلُبَانٌ [su’lubân] denir sâ’nın ve lâm’ın zammıyla. Kaldı ki Cevherî’nin ثُعْلُبَانٌ [su’lubân] erkek tilkiye ıtlâk olunduğuna istişhâd eylediği şâ’irin işbu:

Ve ثَعْلَبٌ [sa’leb] lafzının cem’i ثَعَالِبُ [se’âlib] gelir ve ثَعَالِي [se’âlî] gelir bâ’yı yâ’ya ibdâlle. Şârih der ki vezn-i ahîr zarûret-i şi’re mahsûstur. Ve ekser-i ehl-i lügat ثُعْلُبَانٌsâ’nın zammıyla erkek tilkiye ıtlâk olunduğunu beyt-i mezbûr ile istişhâd ederler, niteki أُفْعُوَانٌ [uf’uvân] erkek أَفْعَى [ef’â]ya ve عُقْرُبَانٌ ['ukrubân] erkek عَقْرَبٌ ['akreb]e ıtlâk olunur. Ve Zemâhşerî ve hâfız Şerefuddîn ed-Dimyâtî bu bâbda müttefiklerdir. İntehâ. Ve ثَعْلَبٌ [sa’leb] Havuzdan taşraya su çıkacak mahrece ve oluğa denir. Nüsha-i sahîha مَخْرَجُ الْمَاءِ مِنَ الْحَوْضِ 'ibâretiyledir. Ve ثَعْلَبٌ [sa’leb] Hurmâ serdikleri yerden yağmur suyu akıp gidecek deliğe ve arka denir. Ve mızrağın temren kovasına girdiği ucuna denir. Ve hurmâ diplerinden sürüp çıkan fidanlar ki gül ta’bîr olunur, kesildikte yerlerinde kalan köküne denir; 'alâ-kavlin bedenden sürüp çıkan fidanlar kesildikte bedende kalan diplerine ve omçalarına denir.

اَلْمُثَعْلِبَةُ [el-musa’libet] (bi-zammi’l-mîm ve kesri’l-lâm) Şol yerdir ki onun tilkisi çok ola; yukâlu: أَرْضٌ مُثَعْلِبَةٌ أَيْ ذَاتُ ثَعَالِبَ Ammâ أَرْضٌ مَثْعَلَةٌ dedikleri ثُعَالَةٌ [su’âlet]ten me’hûzdur ki ثُعَالَةٌ [su’âlet] dahi zamm-ı sâ’ ile kezâlik tilki ma’nâsınadır. Ve câ’izdir ki ثَعْلَبٌ [sa’leb]den olup terhîm olunmuş ola. Ve ثَعْلَبٌ [sa’leb] Hurmâ ağacı dibinde olan arka dahi derler ki ondan cem’ olan mâ-i matar çıkar. Ve ثَعْلَبَةُ [sa’lebet] Ricâlden iki ma’rûf kimsenin ismidir. Biri sa’lebe b. Ced’â biri dahi sa’lebe b. Rûmân ki mezbûrlara ثَعْلَبَانِ [sa’lebân] derler.