fl. 1. Bir hâlden bir hâle geçmek, yeni bir hâl peydâ etmek, sayrûret: şarap sirke oldu; ateş kül oldu. 2. Bir unvan ve mansıb veya hâl ve sıfat kazanmak: müfettiş olmak, kadı olmak, yüzbaşı olmak, tabîb olmak, adam olmak. 3. Haberiyle beraber fiil manasını verip sayrûret ve tahavvül beyân eder: iyi olmak = iyileşmek; sağ olmak = yaşamak; hasta olmak, hastalanmak; sakat olmak = sakatlanmak; uyuz olmak. 4. Arabî sıfatlar ve nâdiren masdarlarla ef’âl-i mürekkebe teşkil eder: nâdim olmak = nedâmet getirmek; me’yûs olmak = ye’s getirmek; def olmak = mündefi’ olmak; fevt olmak = zâyi’ olmak; vefât etmek. 5. Fiil-i i’âne gibi kullanılıp, türkçe fiillerin bazı sıyağ-ı mürekkebesini teşkil eder: gitmiş olacağım, gitmiş olursam, gidecek oldu, gelecek olursa. [bu beş manada olmak fiil-i nâkıs olup, haber alır. Mana-yı âtiyede ise fiil-i tâmm lâzım olup, haber almaz.] 1. Var vemevcut olmak, kevn, vücûd: bu şartın olmasıyla olmaması birdir = vücûduyla ademi; paramız olursa bunu alırız; yemekte tatlı olsa da olmasa da olur. 7. Vuku’ bulmak, vâki’ olmak, cereyân etmek: ne oldu? Dışarıda kavga oldu. 8. Câiz ve münâsib olmak, yakışmak, el vermek: bunu ikiye bölsek olur mu? Bu sıcakta şemsiyesiz gezmek olmaz; bu esvâb bana olmaz. 9. Yapılmak, i’mâl veya icrâ olunmak: turşu böyle olur; öyle esvâb olur mu? 10. Mümkün ve kâbil olmak: hiç olur mu? Dünyada olmayacak şey yoktur; her şey olur; olur iş değildir. 11. Ermek, yetişmek, kemâl bulmak: üzüm oldu; armut iyi olmadıkça yenmez. 12. Gelmek, vâki’ olmak, zuhûr etmek: bir gün olur, meydana çıkar. 13. Gelmek, çatmak: sabah oldu, akşam oluyor.