(a. i.) : katı bir şeyi enine kesme, yontma.

(a. i.) : tahıl fiyatlarının yüksekliği.

iz. ar. Kalemin ucunu mikta’a üzerine koyup kesme. n.

اَلْقَاطُّ [el-kâtt] ve اَلْقَطُّ [el-katt] Niteki zikr olundu ve اَلْمَقْطُوطُ [el-maktût] ve اَلْقَاطِطُ [el-kâtit] Pahalı narha denir; yukâlu: سِعْرٌ قَاطٌّ وَقَطٌّ وَمَقْطُوطٌ وَقَاطِطٌ أَيْ غَالٍ

vn. & s. 1. A cutting through or off; especially, a nibbing a pen. 2. The nib, also, the shape of the nib of a pen. 3. Price’s rising.

اَلْقَتُّ [el-katt] (kâf’ın fethi ve tâ’nın teşdîdiyle) Söz iletip götürmek. sühan-çînî ma’nâsına; tekûlu: فُلَانٌ يَقُتُّ الْأَحَادِيثَ مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ يَنُمُّهَا Ve yoncaya dahi قَتٌّ [katt] derler, فِصْفِصَةٌ [fisfisat] ma’nâsına.

اَلْقَتَّةُ [el-kattet] Müfredi, تَمْرٌ [temr] ile تَمْرَةٌ [temret] gibi. Ve قَتَّةُ [kattet] Bir 'avretin ismidir. Ve قَتٌّ [katt] Yağı reyhânla tatyîb etmeğe dahi derler. Ve fi’l-hadîsi: “أَنَّهُ ادَّهَنَ بِزَيْتٍ غَيْرِ مُقَتَّتٍ”وَهُوَ مُحْرِمٌ

اَلْقَطُّ [el-katt] (kâf’ın fethi ve tâ’nın teşdîdiyle) Bir nesneyi arkırı kesmek; tekûlu: قَطَطْتُ الشَّيْءَ أَقُطُّهُ مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا قَطَعْتَهُ عَرْضًا وَمِنْهُ قَطُّ الْقَلَمِ halîl eyitti: قَطٌّ [katt] bir nesneyi arkırı bölmektir. Ve fi’l-hadîsi: “كَانَ عَلِيٌّ إِذَا اعْتَلَى قَدَّ وَإِذَا اعْرَتَضَ قَطَّ” Ya’nî emîrü’l-mü’minîn 'Alî’nin şânı bu idi ki küffârla gazâ hîninde. Ve narh bahâlı olmağa da derler; yukâlu: قَطَّ السِّعْرُ يَقُطُّ إِذَا غَلَا Ve قَطٌّ [katt] Kıvırcık saçlıya dahi derler; yukâlu: رَجُلٌ قَطُّ الشَّعْرِ

قَطُّ [katt] (kâf’ın fethi ve tâ’nın teşdîdiyle) Zamân ma’nâsınadır; yukâlu: مَا رَأَيْتُهُ قَطُّ Kisâ’î eyitti: Aslı قَطُطُ idi vaktâ ki harf-i evvel idgâm için teskîn olundu, harf-i ahîr müteharrik ve mu’reb kılındı. Ve ba’zılar قُطُّ [kuttu] dediler zammeteynle zammeyi zamma tâbi’ kılıp مُدُّ يَا هَذَا dedikleri gibi. Ve ba’zılar قَطُ [katu] dediler kâf’ın fethi ve tâ’nın dahi zammı ve tahfîfiyle edât kılıp asl üzerine mebnî kılmakla âhiri mazmûm olmak üzere müşeddede mazmûm olduğu gibi. Ve ba’zılar muhaffefinde dahi zammeyi zammeye tâbi’ kılıp قُطُ [kutu] dediler kâf’ın zammı ve tâ’nın dahi zammı ve tahfîfiyle, 'Arabların لَمْ أَرَهُ مُذْ يَوْمَانِ dedikleri kavli gibi. Ve bu kalîldir. İşbu zikr olunan قَطُّ [katt] dehr ma’nâsına olduğu vakttir, ammâ kaçan ki حَسْبُ [hasbu] ma’nâsına olsa iktifâ ma’nâsından kâf meftûh olup tâ sâkin olur; tekûlu: مَا رَأَيْتُهُ إِلَّا مَرَّةً وَاحِدَةً فَقَطْ Kaçan muzâf kılsan قَطْكَ هَذَ الشَّيْءُ dersin حَسْبُكَ ma’nâsına ve قَطْنِي dersin kâf’ın fethi ve tâ’nın sükûnuyla ve قَطِي dersin kâf’ın fethi ve tâ’nın kesriyle ve nûn dâhil olduğu kelimenin âhirinin sükûnun sıyânet içindir, sükûn üzere mebnî olduğundan ötürü ve zikr olunan nûn esmâya dâhil olmaz, belki hemîn fi’l-i mâzîye dâhil olur, kaçan ona yâ-i mütekellim dâhil olsa ضَرَبَنِي ve كَلَّمَنِي dedikleri gibi fi’lin âhirinde olan fetha ki fi’l onun üzerine binâ olunmuştur, sâlim olup âhir-i fi’li cerrden sıyânet için. Cevherî’nin bu hükmü fi’l-i mâzîye tahsîs etmesi mahall-i te’emmüldür, zîrâ nûn-ı vikâyenin fi’l-i muzâri’de dahi duhûlü câ’izdir, يَضْرِبُنِي ve يُكَلِّمُنِي gibi ve nûn-ı mezbûre esmâ kabîline dâhil olmaz illâ birkaç kelimeye ki onlar قَطْنِي ve قَدْنِي ve عَنِّي ve مِنِّي ve لَدُنِّي dir, bunların üzerine kıyâs olunmaz. Ve eger قَطْنِي de nûn asl-ı kelimeden olaydı, قَطْنُكَ derlerdi, nûn’un ref’iyle bu hod ma’lûm değildir.