اَلْقَبْضُ [el-kabd] (kâf’ın fethi ve bâ’nın sükûnuyla) Bir nesneyi pençe ile almak ma’nâsınadır, niteki mühmele ile قَبْصٌ [kabs] parmakların uçlarıyla almaktır; yukâlu: قَبَضَ الشَّيْءَ بِيَدِهِ قَبْضًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا تَنَاوَلَهُ بِيَدِهِ Ve pençe ile bir nesne tutup zabt eylemek ma’nâsınadır, عَلَى ile sılalanır; yukâlu: قَبَضَ عَلَيْهِ بِيَدِهِ إِذَا أَمْسَكَهُ Ve avucunu açıp bir şey’i tutmaktan imtinâ’ eylemek ma’nâsınadır, bunda عَنْ ile sılalanır; yukâlu: قَبَضَ يَدَهُ عَنْهُ إِذَا امْتَنَعَ عَنْ إِمْسَاكِهِ Ve bir nesneyi dürüp devşirmek ma’nâsınadır ki yayıp açmak mukâbilidir; yukâlu: قَبَضَ الشَّيْءَ ضِدُّ بَسَطَهُ Ve kuş ve sâ’ir hayvân sür’atle uçmak ve yürümek ma’nâsına müsta’meldir, gûyâ ki havâ ve arzı kabz ederler; yukâlu: قَبَضَ الطَّائِرُ وَغَيْرُهُ إِذَا أَسْرَعَ فِي الطَّيَرَانِ أَوِ الْمَشْيِ Ve minhu kavluhu ta’âlâ: ﴿أَوَلَمْ يَرَوْا إِلَى الطَّيْرِ فَوْقَهُمْ صَافَّاتٍ وَيَقْبِضْنَ﴾ الآية Ve قَبْضٌ [kabd] Ölmek ma’nâsınadır ki kabz-ı ilâhîdir; yukâlu: قُبِضَ فُلاَنٌ عَلَى الْبِنَاءِ لِلْمَفْعُولِ أَيْ مَاتَ يَعْنِي قُبِضَ إِلَى رَحْمَةِ اللهِ تَعَالَى