(f. i.) : 1) iş güç, iş. (bkz. : amel, fi’l). 2) kazanç, temettü’. kâr-ı âkil : akıllı iş. kâr-ı kadim : eski zaman isi.

(f. e.) : "-İİ, -ci, -eden, -edici" eklerinin karşılığıdır; isimleri sıfat yapar : "hîlekâr, isyân-kâr, füsun-kâr, kanâat-kâr… gibi.

(f. i.) : makas, (bkz. : mikraz).

i. fa. 1. İş, amel, fiil, şuğl: كار عاقل kâr-ı âkıl = akıllı adam işi. كسب و كار kesb ü kâr = geçinmek için ittihâz olunan iş, sanat, ticâret, meşguliyyet. كار قديم kâr-ı kadîm = eski zamanda yapılmış şey. 2. Kazanç, fayda, nef’, menfaat, istifâde, temettu’: hayvanât alışverişinden çok kâr etti; bu işten sizin kârınız var mıdır? Kar ve zarârı kendisine ait olmak şartıyla. 3. İşleme, te’sîr: söylediğim sözler kendisine aslâ kâr etmedi. 4. Harp, cenk, kavga. [lisânımızda yalnız “zâr” lafzıyla beraber olduğu vakit bu manaya gelir:] esnâ-yı kâr-zârda. 5. Türkçe kâidesince bir isme muzâf olup, o ismin medlûlünden veya o medlûl vâsıtasıyla mamûl bir şey beyân eder: تل كارى tel-kârî = tel ile işlenmiş, tel kakmalı. قلم كارى kalem-kârî = kalem işi, kalemle nakş olunmuş: kalem-kârî yemenî. [bunlar mürekkep bir kelime itibâriyle “telkârî” ve “قلمكارى kalemkârî” de yazılır.]

i. fa. 1. İş, amel, fiil, şuğl: كار عاقل kâr-ı âkıl = akıllı adam işi. كسب و كار kesb ü kâr = geçinmek için ittihâz olunan iş, sanat, ticâret, meşguliyyet. كار قديم kâr-ı kadîm = eski zamanda yapılmış şey. 2. Kazanç, fayda, nef’, menfaat, istifâde, temettu’: hayvanât alışverişinden çok kâr etti; bu işten sizin kârınız var mıdır? Kar ve zarârı kendisine ait olmak şartıyla. 3. İşleme, te’sîr: söylediğim sözler kendisine aslâ kâr etmedi. 4. Harp, cenk, kavga. [lisânımızda yalnız “zâr” lafzıyla beraber olduğu vakit bu manaya gelir:] esnâ-yı kâr-zârda. 5. Türkçe kâidesince bir isme muzâf olup, o ismin medlûlünden veya o medlûl vâsıtasıyla mamûl bir şey beyân eder: تل كارى tel-kârî = tel ile işlenmiş, tel kakmalı. قلم كارى kalem-kârî = kalem işi, kalemle nakş olunmuş: kalem-kârî yemenî. [bunlar mürekkep bir kelime itibâriyle “telkârî” ve “قلمكارى kalemkârî” de yazılır.]

اَلْكَارُ [el-kâr] (نَارٌ [nâr] vezninde) Zahîre yüklü olup ağırlığından suya basık olan gemilere denir. Müfredi كَارَةٌ [kâret]tir. Ve كَارُ [Kâr] Mavsil kazâsında bir karye adıdır; Feth b. Sa’îd el-Mavsilî ez-Zâhid el-Kârî oradandır ve bu meşhûr Feth-i Kebîr’in gayrıdır ve muhaddisînden Muhammed b. el-hâris el-Kârî dahi oradandır. Ve كَارُ [Kâr] Isfahân kazâsında bir karyedir; muhaddisînden 'Abdulcebbâr b. el-Fadl ve 'Alî b. Ahmed b. Murde oradandır. Ve Âzerbaycân ülkesinde bir karye adıdır.

s. Pitch.

s. 1. An act, action; a deed; exploit. 2. Work. 3. Effect. 4. Operation; coition. 5. An occupation, duty; conduct. 6. A business affair, a matter. 7. T. Gain, profit, utility. 8. (in compounds) Who acts, does, attends to. 9. (in compounds) Worked, wrought. (See گار gâr and گر ger.).

اَلْقَارُ [el-kâr] cem’i. Ve قَارٌ [kâr] Karasakıza dahi derler قِيرٌ [kîr] ma’nâsına. ve قَارٌ [kâr] Deveye dahi derler, ibil ma’nâsına.