اَلْهَدْيُ [el-hedy] ve اَلْهَدْيَةُ [el-hedyet] (hâ’ların fethi ve kesri ve dâl’ların sükûnuyla) Bir adamın sîret ve meslek ve tarîkatine denir, râh ve reviş ma’nâsına; yukâlu: هَدَى هَدْيَ فُلَانٍ وَهَدْيَتَهُ أَيْ سَارَ طَرِيقَتَهُ وَسِيرَتَهُ

اَلْهُدَى [el-hudâ] (hâ’nın zammı ve elifin kasrıyla) Doğru yola gitmeğe denir, reşâd ma’nâsına. Ve doğru yola delâlet eylemeğe denir ki ismdir. Ve bu mü’ennestir ve müzekker olur; yukâlu: هُوَ عَلَى الْهُدَى أَيْ عَلَى الرَّشَادِ ve yukâlu: سَلِ اللهَ الْهُدَى أَيِ الدَّلَالَةَ عَلَى الرَّشَادِ Ve هُدَى [hudâ] Gündüze ıtlâk olunur, nehâr ma’nâsına. Ve هُدَى [hudâ] ve هَدْيٌ [hedy] (hâ’nın fethi ve dâl’ın sükûnuyla) ve هِدَايَةٌ [hidâyet] (hâ’nın kesriyle) ve هِدْيَةٌ [hidyet] (فِدْيَةٌ [fidyet] vezninde) Matlûba îsâl eylemek şânından olan tarîka delâlet ve irşâd eylemek ma’nâsına masdar olur; yukâlu: هَدَاهُ يَهْدِيهِ هُدًى وَهَدْيًا وَهِدَايَةً وَهِدْيَةً إِذَا أَرْشَدَهُ Ve bu ma’nâda lâzım olur ki hidâyet bulmak ve hidâyetlenmek ma’nâsına olur; yukâlu: هَدَاهُ فَهَدَى أَيِ اهْتَدَى Ve işbu mâdde irâ’et-i tarîk ma’nâsını mülâhaza ile bi’n-nefs mef’ûl-i sânîye müte’addî olur; yukâlu: هَدَاهُ اللهُ الطَّرِيقَ Ve işâret-i tarîk mülâhazasıyla إِلَى harfiyle müte’addî olur; yukâlu: هَدَاهُ إِلَيْهِ Ve telvîh-i tarîk mülâhazasıyla lâm’la müte’addî olur; yukâlu: هَدَاهُ لَهُ

s. Custom, manner, habit.

vn. & s. As هدایت No. 1.

اَلْهَدْيُ [el-hedy] (hâ’nın fethi ve dâl’ın sükûnuyla) Harem-i şerîfe gönderilen kurbân; yukâlu: مَا لِي هَدْيٌ إِنْ كَانَ كَذَا وَكَذَا وَهُوَ يَمِينٌ Ve kuri’e kavluhu ta’âlâ: ﴿حَتَّى يَبْلُغَ الْهَدْيُ مَحِلَّهُ﴾ (البقرة، 196) بِالتَّخْفِيفِ وَالتَّشْدِيدِ Ve هَدْيٌ [hedy] Sîret ma’nâsına olan هَدْيَةٌ [hedyet]in cem’i dahi gelir 'alâ-mâ se-yecî’u, تَمْرَةٌ [temret] ile تَمْرٌ [temr] gibi. Ve هَدْيٌ [hedy] Müfred ma’nâsında dahi isti’mâl olunur; yukâlu: هَدَى هَدْيَ فُلَانٍ أَيْ سَارَ سِيرَتَهُ Ve fi’l-hadîsi: “وَاهْدُوا هَدْيَ عَمَّارٍ” Ve tekaddüm ma’nâsına dahi gelir; yukâlu: هَدَاهُ أَيْ تَقَدَّمَهُ