iz. ar. cm. ahvâl. 1. Oluş, bulunuş, sûret, hey’et, keyfiyet: ne hâldesiniz? kendisini fenâ bir hâlde gördüm; onun hâlini gözünüzün önüne getirin; o binânın o vakitki hâliyle şimdiki hâli arasında çok fark vardır. 2. Şimdiki zaman, vakt-i hâzır, mâzî ile istikbâl arası: istikbâli hâle fedâ etmemeli. 3. Mecâl, kuvvet, tâkat: hâlim kalmadı, bîçârenin ayakta duracak hâli yoktur. 4. Müşkilât, sıkıntı, gâile: bu işi görünceye kadar başıma hâl geldi. 5. Sûfiyyûnun muvakkaten mazhar oldukları cezbe: vecd ve hâl sâhibi. 6. Dert, keder, elem: herkesin hâlini bir Allah bilir. 7. d. (Sarf-ı Türkîde) ahvâl-i ismin beheri: mücerred, mef‘ûlü- bih hâli. 8. (kezâ sarf-ı Türkîde) zamân-ı hâzırda cereyân etmekte olan hadese delâlet eden fiil sîgası: geliyor, gidiyor gibi. 9. (nahv-i Arabî’de) ederek manasını beyân eden sıfat ki mensûb okunur: جائنى زيد راجلا = câenî zeydun râcilen (=Zeyd bana yürüyerek geldi) gibi.

هَلَا [helâ] (hâ’nın fethi ve elifin kasrıyla) ve هَالْ [hâl] (حَالٌ [hâl] vezninde) At kısmına mahsûs zecr ve âzâr kelimâtındandır, yakın gel demektir, meselâ binek taşına yanaşmakta beri gel yanaş diyecek yerde tefevvüh ederler.

iz. ar. cm. ahvâl. 1. Oluş, bulunuş, sûret, hey’et, keyfiyet: ne hâldesiniz? kendisini fenâ bir hâlde gördüm; onun hâlini gözünüzün önüne getirin; o binânın o vakitki hâliyle şimdiki hâli arasında çok fark vardır. 2. Şimdiki zaman, vakt-i hâzır, mâzî ile istikbâl arası: istikbâli hâle fedâ etmemeli. 3. Mecâl, kuvvet, tâkat: hâlim kalmadı, bîçârenin ayakta duracak hâli yoktur. 4. Müşkilât, sıkıntı, gâile: bu işi görünceye kadar başıma hâl geldi. 5. Sûfiyyûnun muvakkaten mazhar oldukları cezbe: vecd ve hâl sâhibi. 6. Dert, keder, elem: herkesin hâlini bir Allah bilir. 7. d. (Sarf-ı Türkîde) ahvâl-i ismin beheri: mücerred, mef‘ûlü- bih hâli. 8. (kezâ sarf-ı Türkîde) zamân-ı hâzırda cereyân etmekte olan hadese delâlet eden fiil sîgası: geliyor, gidiyor gibi. 9. (nahv-i Arabî’de) ederek manasını beyân eden sıfat ki mensûb okunur: جائنى زيد راجلا = câenî zeydun râcilen (=Zeyd bana yürüyerek geldi) gibi.

iz. ar. cm. ahvâl. 1. Oluş, bulunuş, sûret, hey’et, keyfiyet: ne hâldesiniz? kendisini fenâ bir hâlde gördüm; onun hâlini gözünüzün önüne getirin; o binânın o vakitki hâliyle şimdiki hâli arasında çok fark vardır. 2. Şimdiki zaman, vakt-i hâzır, mâzî ile istikbâl arası: istikbâli hâle fedâ etmemeli. 3. Mecâl, kuvvet, tâkat: hâlim kalmadı, bîçârenin ayakta duracak hâli yoktur. 4. Müşkilât, sıkıntı, gâile: bu işi görünceye kadar başıma hâl geldi. 5. Sûfiyyûnun muvakkaten mazhar oldukları cezbe: vecd ve hâl sâhibi. 6. Dert, keder, elem: herkesin hâlini bir Allah bilir. 7. d. (Sarf-ı Türkîde) ahvâl-i ismin beheri: mücerred, mef‘ûlü- bih hâli. 8. (kezâ sarf-ı Türkîde) zamân-ı hâzırda cereyân etmekte olan hadese delâlet eden fiil sîgası: geliyor, gidiyor gibi. 9. (nahv-i Arabî’de) ederek manasını beyân eden sıfat ki mensûb okunur: جائنى زيد راجلا = câenî zeydun râcilen (=Zeyd bana yürüyerek geldi) gibi.

iz. ar. cm. ahvâl. 1. Oluş, bulunuş, sûret, hey’et, keyfiyet: ne hâldesiniz? kendisini fenâ bir hâlde gördüm; onun hâlini gözünüzün önüne getirin; o binânın o vakitki hâliyle şimdiki hâli arasında çok fark vardır. 2. Şimdiki zaman, vakt-i hâzır, mâzî ile istikbâl arası: istikbâli hâle fedâ etmemeli. 3. Mecâl, kuvvet, tâkat: hâlim kalmadı, bîçârenin ayakta duracak hâli yoktur. 4. Müşkilât, sıkıntı, gâile: bu işi görünceye kadar başıma hâl geldi. 5. Sûfiyyûnun muvakkaten mazhar oldukları cezbe: vecd ve hâl sâhibi. 6. Dert, keder, elem: herkesin hâlini bir Allah bilir. 7. d. (Sarf-ı Türkîde) ahvâl-i ismin beheri: mücerred, mef‘ûlü- bih hâli. 8. (kezâ sarf-ı Türkîde) zamân-ı hâzırda cereyân etmekte olan hadese delâlet eden fiil sîgası: geliyor, gidiyor gibi. 9. (nahv-i Arabî’de) ederek manasını beyân eden sıfat ki mensûb okunur: جائنى زيد راجلا = câenî zeydun râcilen (=Zeyd bana yürüyerek geldi) gibi.

(a. i. c. : ahvâl) : annenin erkek kardeşi, dayı.

Bir şeyin içinde bulunduğu şartları veya taşıdığı niteliklerin bütünü, durum, vaziyet.

Çözme, çözülme, eritme, karışık bir sorunun içinden çıkma, sonuca varma.

(f. a. i.) : vücutta husule gelen ben, nokta.

iz. ar. cm. ahvâl. 1. Oluş, bulunuş, sûret, hey’et, keyfiyet: ne hâldesiniz? kendisini fenâ bir hâlde gördüm; onun hâlini gözünüzün önüne getirin; o binânın o vakitki hâliyle şimdiki hâli arasında çok fark vardır. 2. Şimdiki zaman, vakt-i hâzır, mâzî ile istikbâl arası: istikbâli hâle fedâ etmemeli. 3. Mecâl, kuvvet, tâkat: hâlim kalmadı, bîçârenin ayakta duracak hâli yoktur. 4. Müşkilât, sıkıntı, gâile: bu işi görünceye kadar başıma hâl geldi. 5. Sûfiyyûnun muvakkaten mazhar oldukları cezbe: vecd ve hâl sâhibi. 6. Dert, keder, elem: herkesin hâlini bir Allah bilir. 7. d. (Sarf-ı Türkîde) ahvâl-i ismin beheri: mücerred, mef‘ûlü- bih hâli. 8. (kezâ sarf-ı Türkîde) zamân-ı hâzırda cereyân etmekte olan hadese delâlet eden fiil sîgası: geliyor, gidiyor gibi. 9. (nahv-i Arabî’de) ederek manasını beyân eden sıfat ki mensûb okunur: جائنى زيد راجلا = câenî zeydun râcilen (=Zeyd bana yürüyerek geldi) gibi.