(a. e.) : belki.

(f. i.) : ökçe.

i. [aslı: بيل bil] 1. Bedenin ortası, kuşak bağlanan yeri, göğüs ile karnın arası hasr, miyân: bele bağlamak; ince bel; belim ağrıyor. 2. İnsan ve hayvanda karnın arkası sağrı ile omuzlar arasındaki mahal, sulb: beli bükülmüş; bu atın beli düşükçe. 3. Yüksek dağın iki zirvesi arasındaki mukavves kısmı veya alçakça olan geçit ve boğazı. Dağ beli ve bilan dahi denilir

i. [aslı: بيل bil] 1. Bedenin ortası, kuşak bağlanan yeri, göğüs ile karnın arası hasr, miyân: bele bağlamak; ince bel; belim ağrıyor. 2. İnsan ve hayvanda karnın arkası sağrı ile omuzlar arasındaki mahal, sulb: beli bükülmüş; bu atın beli düşükçe. 3. Yüksek dağın iki zirvesi arasındaki mukavves kısmı veya alçakça olan geçit ve boğazı. Dağ beli ve bilan dahi denilir

i. [aslı: بيل bil] 1. Bedenin ortası, kuşak bağlanan yeri, göğüs ile karnın arası hasr, miyân: bele bağlamak; ince bel; belim ağrıyor. 2. İnsan ve hayvanda karnın arkası sağrı ile omuzlar arasındaki mahal, sulb: beli bükülmüş; bu atın beli düşükçe. 3. Yüksek dağın iki zirvesi arasındaki mukavves kısmı veya alçakça olan geçit ve boğazı. Dağ beli ve bilan dahi denilir

بَلْ [bel] (bâ’nın fethi ve lâm’ın sükûnuyla) Harf-i ıdrâbdır. Eger kendiden sonra cümle zikr olunursa ıdrâbın ma’nâsı yâ mefhûm-ı evveli ibtâl olur ke-kavlihi ta’âlâ: ﴿وَقَالُوا اتَّخَذَالرَّحْمَنُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ عِبَادٌ مُكْرَمُونَ﴾ Yâhûd bir garazdan garaz-ı âhere intikâl olur, ke-kavlihi ta’âlâ: ﴿فَصَلَّى بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَيَوةَ الدُّنْيَا﴾ Ve eger kendiden sonra müfred gelirse sânîyi evvele 'atf için olur, ba’dehu eger kendiden mukaddem fi’l-i emr yâhûd kelime-i îcâb zikr olunursa mâ-kablini meskûtun-'anh şeklinde kılar, ya’nî mâ-kabline bir nesne ile hükm olunmayıp belki hükm mâ-ba’dine isbât olunur, ke-kavlihim: إِضْرِبْ زَيْدًا بَلْ عَمْرًا وَقَامَ زَيْدٌ بَلْ عَمْرٌو Ve eger kendiden mukaddem nefy yâhûd nehy zikr olunursa mâ-kablini ‘alâ-hâlîhi takrîr edip zıdd-ı mefhûmunu mâ-ba’dine isbât eder, ke-kavlihim: مَا قَامَ زَيْدٌ بَلْ عَمْرٌو وَلَا يَقُومُ زَيْدٌ بَلْ عَمْرٌو Ve ba’zılar ya’nî Muberred ve ‘Abduvâris nefy ve nehyin ma’nâlarını mâ-ba’dine nâkil olmasını tecvîz eylediler. Pes مَا زَيْدٌ قَائِمًا بَلْ قَاعِدًا ve بَلْ قَاعِدٌ demek sahîh olup ve ma’nâ cihetleri muhtelif olur. Ve Kûfiyyûn nehy ve şibh-i nehyin gayrısında vâki’ بَلْ ile ‘atf-ı kelâm olunmağı men’ eylediler. Pes ضَرَبْتُ زَيْدًا بَلْ أَبَاكَ kavli sahîh olmaz. Ve gâh olur ki tevkîd-i ıdrâb için ba’de’l-îcâb vâki’ olan بَلْ kelimesinden mukaddem lâ-i nâfiye ziyâde olunur, ke-kavli’ş-şâ’ir: “وَجْهُكَ الْبَدْرُ لَا بَلِ الشَّمْسُ لَوْنًا” Ve lâ-i mezbûre ba’de’n-nefy بَلْ kelimesinin takrîr-i mâ-kablini tevkîd için ziyâde olunur, ke-kavlihi “وَمَا هَجَرْتُكِ لَا بَلْ زَادَنِي شَغَفًا”

s. Err. for بل bel, q. v.