iz. ar. cm. usûl. 1. Kök, bîh: ağacın usûl ve fürû’u. 2. Dip, kütük, ben. 3. Temel, esâs, kâide: aslı çürük. 4. Mebde’, hâl-i ibtidâiyye, masdar, baş, bir şeyin çıktığı ve başladığı yer, menba’: bunun aslı nerededir? Hastalığın aslı anlaşılamadı. 5. Sûret veya tercüme olmayıp ilk hâlinde bulunan: sûreti aslına mutâbıktır; tercümesini buldumsa da aslını arıyorum. 6. Hakîkat, sıhhat, gerçek ve vâki’ olma: bu havâdisin aslı yoktur; iddiâ ettiği zarar ve ziyânın aslı var mıdır? 7. Soy, neseb: aslı belirsiz; aslı ve nesli meçhûl: bed-asıl. 8. Bir şeyin esâslı ve başlı kısmı, fer’in mukâbili: dirâyet asl ve sinn ve tecrübe ise fer’dir; bir fennin usûl ve fürû’u. 9. Bir şeyin zât-ı kadîmi ciheti: bunun aslı böyle değildi. ≡ sıf. tr. 1. Aslı, kadîmi, en evvel ve en eski: asıl vatanı orasıdır: asıl evim yıkıldı. 2. Başlı, esâslı, en mühim: onun asıl işi dalkavukluktur. 3. Hakîki, sahîh, zâtî, doğru: benim asıl vazîfem budur; asl-ı şerîki odur. 4. Hâlis, sâfî: asıl tereyağ ararsanız onda bulursunuz. ≡ h. tr. 1. Esâsen, zâten: kendisi asıl konyalıdır. 2. Başlıca, en ziyâde, ale’l-husûs, mahzâ: ben asıl ona bakıyorum; asıl sizi düşünüyorum. 3. Gerçekten, sahîhan, hakîkaten. Burada asıl iş gören budur: asıl anlamak isterseniz. || ne asıl, birleşerek “nasıl” ve daha doğrusu “nâsıl” olmuştur. bkz. ناصل nâsıl. ≡ cm. “usûl”‘un maânî-i mahsûsası için bkz. usûl.