اَلْعَرَقُ [el-'arak] Bir nesneden sızıp çıkan nesne. Ve عَرَقٌ ['arak] Dürülmek ma’nâsına da gelir; yukâlu: عَرِقَ الرَّجُلُ مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ Ve عَرَقٌ ['arak] Döl ma’nâsına da gelir; minhu kavluhum: مَا أَكْثَرَ عَرَقَ إِبِلِهِ أَيْ نِتَاجَهَا Ve عَرَقٌ ['arak] Sıra ma’nâsına da gelir gerek atlar sırası olsun gerek tuyûr sırası olsun. Ve bi’l-cümle her saf olan nesneye عَرَقٌ ['arak] derler. Ve عَرَقٌ ['arak] Hurmâ yaprağından örülen nesneye dahi derler, zenbîl olmazdan evvel. Gâh olur zenbîle dahi derler. Ve bu makâmda Terceme-i Muhtâr sâhibinin عَرَقٌ ['arak] hurmâ yaprağından örülmüş gemi dediği sehv olduğu zâhir olur, gûyâ ki سَفِيفَةٌ [sefîfet]i fâ’eynle سَفِينَةٌ [sefînet] tevehhüm etmiştir. Ve عَرَقُ الْخِلَالِ ['areku’l-hilâl] derler şol nesneye ki mahabbete binâ’en verilir. Ve عَرَقُ الْقِرْبَةِ ['areku’l-kirbet] derler şiddet ma’nâsına. Asma’î eyitti: عَرَقُ الْقِرْبَةِ ['areku’l-kirbet] şiddetten 'ibâret olunduğuna vâkıf olmadım. Ve gayrılar eyitti: عَرَقٌ ['arak] recülün sıfatıdır, kırbanın sıfatı değildir, vechi budur ki kırbayı ekser cevârî ve erâzil-i huddâm götürü gelmiş iken lâzım gelip ehl-i 'ırz olanlar onu getirdikte kırbanın sıkletinden ve rezâlet hicâbından terlemeğin تَجَشَّمْتُ لَكَ عَرَقَ الْقِرْبَةِ derler. Ve عَرَقٌ ['arak] At bir meydân iki meydân seğirtmeğe dahi derler; yukâlu: جَرَى الْفَرَسُ عَرَقًا أَوْ عَرَقَيْنِ أَيْ طِلْقًا أَوْ طِلْقَيْنِ