pl. suffix of non-rational substantives; as: اسبها esb-hâ, horses; سگها seg-hâ,dogs.

conj. 1. Either; or. 2. Whether; or.

vulg. he, The thirtieth letter of the Turkish and Persian, and twenty seventh of the Arabic alphabet. Its phonetic value, as a consonant, is that of h, being the soft aspirate, as ح is the hard. Care must always be taken to sound this aspirate, but there are no words of Turkish origin that end with an aspirate ه .As a vowel, ه has the phonetic value of e or a. As a final vowel in an Arabic word, it always replaces a letter ة, the sign of the feminine or of unity.The medial vowel ه is never joined to the following consonant; as, باقەجق; كرەلر; اودەیە. But the aspirate consonantal ه is joined to syllables which may be suffixed; as, راهلر rahler, شاهڭ şahin, پادشاهلری padişahları.The letter ه has the numeric value of 5 in chronograms and in astronomical formulae.In Arabic grammar the only uses of the letter ه, representing a final ة, is to form the feminine and the noun of unity. At the end of Persian words, (1) it gives a substantive a secondary or special meaning; as: دستە deste, دندانە dendâne, (2) it forms adjectives of periods of time; as: روزە rûze, سالە sâle. In Turkish verbs it forms the optative and the fifth gerund; as كلە، باقە .

vulg. he, s. Name of the letter ه .

interj. 1. Well ! What now! 2. There! 3. See! 4. Now! 5. Have a care! 6. Quick! 7. On! 8. Ha! .

ha. 1. Tenbîh ve ihtâr beyân eder: hâ! Bir daha yapma hâ! Ben öyle şey istemem, sakın gitme hâ! 2. Teşvîk ve ta’cîl için: ha! Yürüyün; ha! Bakalım: ha! Bre. 3. Suâl için: geldi ha? Öyle ha? 4. Sonradan hatıra gelen şey hakkında kullanılır: hâ! Size bir şey söyleyecektim; hâ! Sahîh öyle idi. 5. İşâret beyân eder, işte, na: hâ! Sizin aradığınız adam; hâ! Budur. 6. Taaccüp ve istiğrâb beyân eder: hâ! Ne güzel şey, ne büyük ağaç. Tasdîk için, evet:gelir misin? Hâ.

ha. 1. Tenbîh ve ihtâr beyân eder: hâ! Bir daha yapma hâ! Ben öyle şey istemem, sakın gitme hâ! 2. Teşvîk ve ta’cîl için: ha! Yürüyün; ha! Bakalım: ha! Bre. 3. Suâl için: geldi ha? Öyle ha? 4. Sonradan hatıra gelen şey hakkında kullanılır: hâ! Size bir şey söyleyecektim; hâ! Sahîh öyle idi. 5. İşâret beyân eder, işte, na: hâ! Sizin aradığınız adam; hâ! Budur. 6. Taaccüp ve istiğrâb beyân eder: hâ! Ne güzel şey, ne büyük ağaç. Tasdîk için, evet:gelir misin? Hâ.

İşte!, hah!, onu, ona. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; al! tut!, o, onun …, bu, yerde, zamanda veya söz zincirinde en yakın olan, zamiru’ş şe’n ve’l kıssa, durum bildiren zamir, al!, müennes için 3.tekil şahıs zamiri, onun, nasb ve cer olarak gelir.

ha. 1. Tenbîh ve ihtâr beyân eder: hâ! Bir daha yapma hâ! Ben öyle şey istemem, sakın gitme hâ! 2. Teşvîk ve ta’cîl için: ha! Yürüyün; ha! Bakalım: ha! Bre. 3. Suâl için: geldi ha? Öyle ha? 4. Sonradan hatıra gelen şey hakkında kullanılır: hâ! Size bir şey söyleyecektim; hâ! Sahîh öyle idi. 5. İşâret beyân eder, işte, na: hâ! Sizin aradığınız adam; hâ! Budur. 6. Taaccüp ve istiğrâb beyân eder: hâ! Ne güzel şey, ne büyük ağaç. Tasdîk için, evet:gelir misin? Hâ.

pers. & poss. pron., fem. of ه (dual هما, pl. هن) 1. Her; it. 2. Her; its.