s. (pl. انظار) 1. A look, a sight, a glance. 2. The malignant look of an evil eye; the evil eye as a power. 3. The favor of a great personage.

vn. & s. 1. A looking, glancing at a thing. 2. A considering; consideration. 3. A regarding with favor or esteem. 4. An inspecting, examining. 5. A facing a place, being opposite to it.

iz. ar. cm. enzâr. 1. Bakma, bakım, göz atma: o tarafa nazar etti, bir nazar attı. 2. Teemmül, mülâhaza, düşünme: bu ciheti nazara aldınız mı? Onu da nazardan dûr tutmayın. 3 iltifât, teveccüh: nazarda olmak, nazardan düşmek. 4 göz dikme, isâbet-i ayn: çocuğu için nazardan çok korkuyor; nazar değmesin. 5. İtibâr, bir türlü kabul etme: bir şeye ne nazarla bakarsan öyle olur; bana küçük nazarıyla bakıyorsunuz. 6. İnd, nezd: kitap onun nazarında en lüzûmsuz bir şeydir; servet nazarımda hiçtir.

اَلنَّظِيرُ [en-nazîr] (أَمِيرٌ [emîr] vezninde) ve اَلْمُنَاظِرُ [el-munâzir] (مُجَاوِرٌ [mucâvir] vezninde) ve اَلنِّظْرُ [en-nizr] (nûn’un kesriyle) Misl ve mânend ma’nâsınadır, gûyâ ki ehadühümâ âhere nazar eder; yukâlu: هَذَا نَظِيرُهُ وَمُنَاظِرُهُ وَنِظْرُهُ أَيْ مِثْلُهُ Ve نَظِيرٌ [nazîr]in cem’i نُظَرَاءُ [nuzarâ’] gelir, كُرَمَاءُ [kuremâ’] gibi.

اَلنَّظَرُ [en-nazar] (nûn’un ve zâ-yı mu’cemenin fethiyle) ve اَلْمَنْظَرُ [el-manzar] (مَقْعَدٌ [mak’ad] vezninde) ve اَلنَّظَرَانُ [en-nazarân] (fetehâtla) ve اَلْمَنْظَرَةُ [el-manzaret] (مَرْحَمَةٌ [merhamet] vezninde) ve اَلتَّنْظَارُ [et-tenzâr] (تَذْكَارٌ [tezkâr] vezninde) Bir nesneye sarf-ı bâsıra eylemek ma’nâsınadır ki bakmak ta’bîr olunur; yukâlu: نَظَرَهُ وَنَظِرَهُ وَإِلَيْهِ نَظَرًا وَمَنْظَرًا وَنَظَرَانًا وَمَنْظَرَةً وَتَنْظَارًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ وَالرَّابِعِ إِذَا تَأَمَّلَهُ بِعَيْنِهِ

Benzer, denk.

الى bakmak. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; tasarlamak, göz önüne almak, الى görmek, hesaba katmak, الى göz atmak, göz önünde bulundurmak, (dikkatini) إِلَى yöneltmek, الى seyretmek gözden geçirmek, içine bakmak, (davaya, duruşmaya) فِي bakmak, içeri bakmak, (…ler arasında) بَيْنَ hakemlik etmek, incelemek, yoklamak, إِلَيْهِ شَزْرًا göz ucuyla bakmak, kontrol etmek, denetlemek, kitaba dalmak.

(a. i. c. : enzâr) : 1) bakma, göz atma. 2) düşünme, (bkz. : mülâhaza). 3) göz değme, (bkz. : isâbet-i ayn). 4) iltifat. 5) îti-bar. 6) yan bakış. Atf-ı nazar : bakma. Câ-yi nazar : düşünme. Hifan-i nazar : iyi gözle görme. İm’ân-ı nazar : bakıp süzme. Nûr-il nazar : göz nuru. Sarf-ı nazar : şöyle dursun. Sarf-ı nazar etmek : vazgeçmek.

ب karşılaştırmak. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; mukayese etmek, farzetmek, dikkatle bakmak, incelemek, kuramsal olarak ortaya koymak, kıyaslamak.

Şârih der ki نَظَرٌ [nazar]da basîret dahi mu’teberdir. فِي kelimesiyle isti’mâl olundukta fikr ma’nâsına ve إِلَى ile ve bi-nefsihi olursa rü’yet ve lâm ile olursa rahmet ve عَلَى ile olursa gazab ve بَيْنَ ile olursa hükm ma’nâsına olur; tekûlu: نَظَرْتُ بَيْنَ الْقَوْمِ إِذَا حَكَمْتَ İntehâ. Ve نَظَرٌ [nazar] Yer nebâtını izhâr ile göze göstermek ma’nâsına isti’mâl olunur; yukâlu: نَظَرَتِ الْأَرْضُ إِذَا أَرَتِ الْعَيْنَ نَبَاتَهَا Ve bir adamın hâline acıyıp i’ânet eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: نَظَرَ لَهُمْ إِذَا رَثَى لَهُمْ وَأَعَانَهُمْ Ve beyne’n-nâs hükm ve fasl-ı da’vâ kılmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: نَظَرَ بَيْنَهُمْ إِذَا حَكَمَ Ve bir nesneyi takdîr ve takyîs ederek fikr ve te’emmül eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: نَظَرَ فِيهِ إِذَا فَكَّرَ فِيهِ يُقَدِّرُهُ وَيُقَيِّسُهُ Ve muntazır olmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: نَظَرَ فُلاَنًا إِذَا انْتَظَرَ Ve نَظَرٌ [nazar] Birbirine mücâvir olan kavm ve cemâ’ate ıtlâk olunur, dâ’imâ birbirine nazarları derkâr olduğu için; yukâlu: حَيٌّ نَظَرٌ أَيْ مُتَجَاوِرُونَ يَنْظُرُ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ Ve kehânet eylemek ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: نَظَرَ الرَّجُلُ إِذَا تَكَهَّنَ Mü’ellif burada hükm ile i’ânet ma’nâlarını tekrâr eylemiştir. Ve نَظَرٌ [nazar] Bir söze kulak tutmak ma’nâsına müsta’meldir; tekûlu: أَنْظِرْنِي أَيْ أَصِغْ إِلَيَّ Ve imhâl ve te’ennî ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: نَظَرَهُ إِذَا تَأَنَّى عَلَيْهِ Ve bir nesneyi mühletle ya’nî veresiye satmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: نَظَرَ الشَّيْءَ إِذَا بَاعَهُ بِنَظِرَةٍ