(a. i. c. : nüşûr) : 1) yayma, dağıtma, saçma, açma. 2) herkese duyurma, (bkz : işâa). 3) gazeteye yazma, yazdırma. 4) kıyamette bütün insanların dirilmesi. Yevm-ün-neşr : herkesin dirileceği kıyamet günü.

iz. ar. 1. Dağıtma, yayma: bu çiçek bir râyiha-i tayyibe neşr ediyor. 2. Herkese duyurma, işâ’a: havâdis neşretmek. 3. Evrâk-ı havadis vesâir matbûâta derc etme veya ettirme: bazımakâlât-ı nâfia neşretti; bu havâdisi en evvel neşreden filân gazetedir. 4. Bir kitap ve gazete vesâire tab’ edip enzâr-ı âmmeye koma: birçok kütüb-i müfîde neşretti; Matba’a-i Âmire tarafından neşrolunan kitaplar; kendisi bir gazete neşrediyor. 5. Umûma yetiştirme, ta’mîm, umûmî hâline koyma: neşr-i maârif; neşr-i ulûm. 6. Yevm-i kıyâmette bütün insanların dirilmesi: haşr u neşr. ba. حشر haşr. || ed. leff ü neşr. ba. لف leff.

اَلنَّشَرُ [en-neşer] (fethateynle) Develere cereb 'illeti yayılmak ma’nâsınadır; yukâlu: نَشِرَتِ الْإِبِلُ نَشَرًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا انْتَشَرَ فِيهِ الْجَرَبُ Ve نَشَرٌ [neşer] Dağınık nesneye denir, مُنْتَشِرٌ [munteşir] ma’nâsına; ve minhu’l-hadîsu: hاَللَّهُمَّ اضْمُمْ نَشَرَىh أَيْ مَا انْتَشَرَ مِنْ أَمْرِي Ve نَشَرٌ [neşer] Koyun ve keçi sürüsü gece içre etrâfa ra’y için dağılmak ma’nâsınadır; yukâlu: نَشِرَتِ الْغَنَمُ نَشَرًا مِنَ الْبَابِ الْمَزْبُورِ إِذَا انْتَشَرَ بِاللَّيْلِ فَتَرْعَى

اَلنَّشْرُ [en-neşr] (حَشْرٌ [haşr] vezninde) Râyiha-i tayyibeye denir. 'Alâ-kavlin e’amdır ve ‘alâ-re’yin nisvân kısmı uyuduktan sonra zuhûr eden ağzının ve yanlarının râyihasına denir. Ve bu yayılmak ma’nâsından me’hûzdur. Ve نَشْرٌ [neşr] ve نُشُورٌ [nuşûr] (ظُهُورٌ [zuhûr] vezninde) Masdar olur, meyyiti ihyâ eylemek ma’nâsınadır. Ve bu ma’nâda lâzım olurlar, dirilmek, hayât ma’nâsına; yukâlu: نَشَرَ اللهُ الْمَوْتَى فَنَشَرُوا نَشْرًا وَنُشُورًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ أَيْ أَحْيَاهُمْ فَحَيُوا Ve نَشْرٌ [neşr] Şol çayıra ıtlâk olunur ki yerinde kurumuş olup ‘akib-i sayfta yağmur sebebiyle tâzelenip yeşermiş ola; sonradan hayât bulduğu sebebiyle. Ve نَشْرٌ [neşr] Ağacın yaprağı her tarafa dağılmak ma’nâsınadır; yukâlu: نَشَرَتْ أَوْرَاقُ الشَّجَرِ بِمَعْنَى انْتَشَرَتْ Ve ağaç yapraklanmak ma’nâsınadır; yukâlu: نَشَرَ الشَّجَرُ إِذَا أَوْرَقَ Ve uyuz olmak ma’nâsınadır; yukâlu: نَشَرَ نَشْرُهُ أَيْ جَرَبُهُ Ve câme makûlesi nesneyi yayıp açmak ma’nâsınadır ki طَيٌّ [tayy] mukâbilidir; yukâlu: نَشَرَ الثَّوْبَ وَنَحْوَهُ إِذَا بَسَطَهُ Ve ağaç yonmak ma’nâsınadır; yukâlu: نَشَرَ الْخَشَبَ إِذَا نَحَتَهُ Ve dağıtmak ma’nâsınadır; yukâlu: نَشَرَ الشَّيْءَ إِذَا فَرَّقَهُ Ve نَشْرٌ [neşr] Şol perâkende kavm ve cemâ’ate ıtlâk olunur ki bir ser-gerdenin zîr-i cem’ ü zabtında olmaya. Bunda fethateynle de lügattir. Ve burada نَشْرٌ [neşr], مَنْشُورٌ [menşûr] ma’nâsınadır; yukâlu: جَاءَ الْقَوْمُ نَشْرًا وَنَشَرًا أَيْ مُتَفَرِّقِينَ لاَ يَجْمَعُهُمْ رَئِيسٌ Ve نَشْرٌ [neşr] Nebât bitmeğe başlamak ma’nâsına müsta’meldir ki hayâtıdır; yukâlu: مَا أَحْسَنَ نَشْرَ النَّبْتِ أَيْ بَدْءَ نَبَاتِهَا Ve bir haberi fâş ve şâyi’ kılmak ma’nâsına müsta’meldir; yukâlu: نَشَرَ الْخَبَرَ نَشْرًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي وَالْأَوَّلِ إِذَا أَذَاعَهُ Ve نَشْرٌ [Neşr] Esâmîdendir. Muhammed b. Neşr muhaddisîndendir ki ondan Leys b. Ebî Suleym rivâyet-i hadîs eyledi. Ve نَشْرٌ [neşr] Bulutlu günde yel esmek ma’nâsınadır ki bulutu neşr eder; yukâlu: نَشَرَتِ الرِّيحُ إِذَا هَبَّتْ يَوْمَ غَيْمٍ Ve mecnûna yâhûd hastaya rukye ve efsûn eylemek ma’nâsınadır ki 'illetini neşr ve izâle eder; yukâlu: نَشَرَ عَنِ الْمَجْنُونِ وَالْمَرِيضِ إِذَا رَقَاهُ Ve نُشُورٌ [nuşûr] Yere yağmur yağmakla nebât bitirmek ma’nâsınadır; yukâlu: نَشَرَتِ الْأَرْضُ نُشُورًا إِذَا أَصَابَهَا الرَّبِيعُ فَأَنْبَتَتْ

vn. & s. 1. A scattering, spreading broadcast, a being scattered. 2. A publishing, diffusing; publication, promulgation. 3. God’s raising the dead. 4. A sawing timber, etc. 5. The dead’s being raised; resurrection. 6. Herbage’s sprouting; a tree’s coming into leaf.

اَلنَّشَرُ [en-neşer] (fethateynle) Dağılmış nesne, مُنْتَشِرٌ [munteşir] ma’nâsına. Ve fi’l-hadîsi: “أَتَمْلِكُ نَشَرَ الْمَاءِ” ve yukâlu: رَأَيْتُ الْقَوْمَ نَشَرًا أَيْ مُنْتَشِرِينَ وَاكْتَسَى الْبَازِي [رِيشًا] نَشَرًا أَيْ مُنْتَشِرًا طَوِيلًا Doğanın tüyü uzadı ma’nâsına. Ve نَشَرٌ [neşer] Koyun gece ile yayılıp otlamağa da derler.

اَلنَّشْرُ [en-neşr] (nûn’un fethi ve şîn’in sükûnuyla) Güzel kokudur, râyiha-i tayyibe ma’nâsına. Ve نَشْرٌ [neşr] Kezâlik şol ota der[ler] ki kuruduktan sonra ‘akîb-i sayfte ona yağmur yağmakla yeşere.Hayvânât için muzırr olmağın halk bu makûle otu otlatmadan ictinâb edip ondan firâr ederler. Ve نَشْرٌ [neşr] Zikr olunan otun bitmesine dahi derler; yukâlu: نَشَرَتِ الْأَرْضُ إِذَا نَبَتَتْ فِيهَا ذَلِكَ Ve نَشْرٌ [neşr] Bir nesneyi açıp yaymağa da derler; yukâlu: نَشَرَ الْمَتَاعَ وَغَيْرَهُ يَنْشُرُهُ نَشْرًا مِنَ الْبَابِ الْأَوَّلِ إِذَا بَسَطَ Ve نَشْرٌ [neşr] Bir nesneyi dest-erre ile kesmeğe de derler; yukâlu: نَشَرْتُ الْخَشَبَةَ أَنْشُرُهَا إِذَا قَطَعْتَهَا بِالْمِنْشَارِ Ve نَشْرٌ [neşr] Haberi şâyi’ etmeğe de derler; tekûlu: نَشَرْتُ الْخَبَرَ إِذَا أَذَعْتَهُ

اَلنُّشُرُ [en-nuşur] (zammeteynle) Cem’i; yukâlu: رِيَاحٌ نُشُرٌ