sıf. ar. [cedd’den if. if‘âl] cidd ü gayret ve sa‘y eyleyen, elinden geldiği mertebede çalışan.

اَلْمَجْدُ [el-mecd] (mîm’in fethi ve cîm’in sükûnuyla) Neylü’ş-şeref ve’l-kerem ya’nî bir adam şân ve şeref ve kerem ve celâlete nâ’il olmağa denir ki ismdir, bundan ululukla ta’bîr olunur. ‘Alâ-kavlin مَجْدٌ [mecd] ancak âbâ’ ve ecdâd ile kâ’im olur, ya’nî nesebinde şeref ve kerem olmayan adama vasf olmaz, her ne kadar kendisi zamânen şeref-mend ise de, lisânımızda ondan kişi-zâdelikle ta’bîr olunur. Ve 'inde’l-ba’z hâssaten usûl ve âbâsıyla kâ’imdir. Meselâ bir adam zamânında şeref-mend olmayıp lâkin usûl ve âbâsı müteşerrif olsa مَجْدٌ [mecd] o adama vasf olur. Eğer fî-zamânihi kendi dahi şeref-mend ise nûrun 'alâ-nûr olur. Mü’ellifin Basâ’ir’de beyânına göre bu ma’nâda مَجْدٌ [mecd] zikri âtî مَجْدُ إِبِلٍ [mecdu ibil]den me’hûzdur ki mer’â-ı vâsi’de bulunmasından 'ibârettir. Pes bu münâsebetle si’a-i kerem ve celâlet ma’nâsına isti’mâl olundu. Ve مَجْدٌ [mecd] ve مَجَادَةٌ [mecâdet] Masdar olur, bir adam ehl-i mecd olmak ma’nâsına; yukâlu: مَجَدَ الرَّجُلُ وَمَجُدَ مَجْدًا وَمَجَادَةً مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ وَالْخَامِسِ إِذَا كَانَ مَاجِدًا فَهُوَ مَاجِدٌ وَمَجِيدٌ Ve مَجْدٌ [mecd] مُجُودٌ [mucûd] ma’nâsına gelir, ke-mâ se-yuzkeru. Ve مَجْدُ [Mecd] Temîm b. gâlib b. Fihr’in kızı ismidir; Benû Mecd dedikleri cemâ’at onun zürriyyetindendir. Ve bu gayr-i munsarıftır, kalîlen munsarıf olur.

Övmek, yüceltmek. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; göklere çıkarmak, methetmek, bolca ihsan etmek, hürmet göstermek, saygı göstermek.

iz. ar. Büyüklük, şân, şeref, celâlet.

Gayretli. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; çalışmayı seven, çalışkan.

Yararlı, faydalı. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; işe yarar, kullanışlı, etken, geçerli, efektif, verimli, işlenebilir, çalıştırılır, işletilir, biçim verilir, uygulanabilir.

(a. s. cidd’den) : çok çalışan.

(a. i.) : büyüklük, ululuk; şan ve şeref. Dâme mecdühO : ululuğu, büyüklüğü devam etsin! Sûre-i mecd : Kur’ân’ın ilk sûresi, (bkz. : seb’ül-mesânî, sûret-ül-hamd, sûret-üş-şükr).

Şeref, şan, övgü, haysiyet, onur. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; ün, ihtişam, görkem, izzetinefis, özsaygı, saygınlık, coşku, büyüklük, asalet, sena, izzet, gurur.

Yüce olmak, ulu olmak.