(a. s. selâse’den) : 1) üçleştirilen, üçlü, Uç. İttifak-ı müselles (üçlü pakt) : birinci dünyâ harbine kadar Almanya, Avusturya - Macaristan, İtalya arasındaki anlaşma. 2) i. üç kere tasfiye olunarak çekilmiş bir cins şarap. 3) i. geo. *üçgen, fr. triangle. 4) müz. üç mısralı güfte. 5) i. g. s. bir yazı sitili.

ثُلاَثَ [sulâse] (sâ-yı evvelin zammıyla) ve مَثْلَثَ [meslese] (mîm’in fethiyle) ثَلاَثَةً ثَلاَثَةً kelimelerinden ma’dûllerdir.

اَلْمُثَلَّثُ [el-muselles] (تَثْلِيثٌ [teslîs]ten ism-i mef’ûldür) Tabhla iki sülsü gidip bir sülsü kalmış şarâba denir, ehl-i 'işret beyninde مُثَلَّثٌ [muselles] ile müte’âreftir. Kütüb-i fıkhiyyede hükm-i mahsûsu vardır, dimâg edenler mürâca’atle neş’e-yâb olalar. Ve مُثَلَّثٌ [muselles] Üç köşeli şey’e denir, شَكْلٌ مُثَلَّثٌ ma’lûmdur.

اَلْمُثَلِّثُ [el-musellis] (مُحَدِّثٌ [muhaddis] ve مُحْسِنٌ [muhsin] veznlerinde) Şol kimseye ıtlâk olunur ki sultân ve vâlî ve hâkim 'indinde halkı gamz ve si’âyet eder ola. Kendi nefsini ve o adamı ve sultân ve vâlîyi 'urza-i helâk eylediği için ıtlâk olunmuştur; tekûlu: تَجَنَّبْ عَنْ فُلاَنٍ فَإِنَّهُ مُثَلِّثٌ أَوْ مُثْلِثٌ أَيِ السَّاعِي بِأَخِيهِ عِنْدَ السُّلْطَانِ لِأَنَّهُ يُهْلِكُ ثَلاَثَةً: نَفْسَهُ وَأَخَاهُ وَالسُّلْطَانَ

s. (pl. مثالث) A third or triple-twisted string of a lute.

a. & s. (fem. مثلثە) 1. Made three; made up of three parts or elements; especially, a triangle. 2. Divided into three parts, reduced to a third part. 3. A syrup or wine, reduced to a third by boiling. 4. The constellation of the Triangle. 5. Three-dotled (letter). 6. (An Arabic word) of which the first or second radical takes all three vowels. 7. A talisman divided into nine small squares by trisection. 8. A triplet of hemistichs, such that the antecedent parts of each, when put together, make up the fourth hemistich.

a. (fem. مثلثە) 1. That triples. 2. That divides into three. 3. (A muslim) who rejects 'Ali as a rightful caliph, but admits Ebu-Bekr, 'Omer, and 'Osman. 4. Who asserts the doctrine of three Gods, or three Persons in one God.

ثُلَاثَ [sulâs] (sâ’nın zammıyla) ve مَثْلَثَ [mesles] (mîm’in fethiyle) Gayr-i munsarıftır 'adlden ve sıfattan ötürü, zîrâ ثَلَاثَةٌ [selâset]ten ثُلَاثَ [sulâse]ye ve مَثْلَثَ [meslese]ye 'udul olunmuştur. Ve bunlarda sıfat ma’nâsı vardır; tekûlu: مَرَرْتُ بِقَوْمٍ مَثْنَى وَثُلَاثَ Ya’nî “Kavme ikişer ve üçer mürûr ettim.” Pes bunlar قَوْمٌ [kavm]in sıfatı olur. Ve kâlallâhu ta’âlâ: ﴿أُولِي أَجْنِحَةٍ مَثْنَى وَثُلٰثَ وَرُبَاعَ﴾ (فاطر 1) Pes bunlar ile أُولِي أَجْنِحَةٍ vasf olunmuştur. Ve bu zikr olunan Sîbeveyhi kavlidir. Ve gayrılar eyitti: Gayr-i munsarıf olmaları 'adl’in tekerrüründen ötürüdür, lafzda ve ma’nâda, zîrâ إِثْنَيْنِ [isneyn] lafzından مَثْنَى [mesnâ]ya ve ثُنَاءَ [sunâ’e]ye ‘udûl olunmuştur ve إِثْنَيْنِ [isneyn] ma’nâsından إِثْنَيْنِ اثْنَيْنِ ma’nâsına ‘udûl olunmuştur. Kaçan ki جَاءَتِ الْخَيْلُ مَثْنَى dense, ma’nâ إِثْنَيْنِ اثْنَيْنِ demek olur, çift çift ma’nâsına. Ve cemî’-i a’dâdda olan ‘adllerde hâl bu minvâl üzeredir. Ve kaçan bunları tasgîr etsen, munsarıf kılıp eydürsün: أُحَيِّدٌ [uhayyid] ve ثُنَيِّءٌ [suneyyi’] [ve] ثُلَيِّثٌ [suleyyis] ve رُبَيِّعٌ [rubeyyi’] dersin, zîrâ bu حُمَيِّرٌ [humeyyir] gibi olup mutasarrıf sîga gibi olur: مَا أَحْسَنَ وَأَحْمَدَ böyle değildir, zîrâ bunlar tasgîr ile vezn-i fi’lden çıkmazlar, zîrâ tâ’ife-i 'Arab ta’accübde مَا أُمَيْلِحَ زَيْدًا وَمَا أُحَيْسِنَهُ derler.

اَلْمُثَلَّثُ [el-muselles] (mîm’in zammı ve sâ’nın fethiyle ve lâm’ın fethi ve teşdîdiyle) Şol nesnedir ki üç köşesi ola. Ve şol şarâba derler ki kaynatılıp üç bahşten iki bahşı gitmiş ola.