اَلْكَفْتُ [el-keft] (kâf’ın fethi ve fâ’nın sükûnuyla) Bir kimseyi sâlik olduğu cihetten cihet-i uhrâya çevirip döndürmek ma’nâsınadır; gerek zâhirî ve gerek ma’nevî olsun; yukâlu: كَفَتَهُ كَفْتًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا صَرَفَهُ عَنْ وَجْهِهِ Ve bir nesnenin eczâsını devşirip birbirine zamm ve ilhâk eylemek, kezâlik bir adam bir nesneyi kendisine zamm ve ilhâk eylemek ma’nâsınadır; yukâlu: كَفَتَ الشَّيْءَ إِلَيْهِ إِذَا ضَمَّهُ وَقَبَضَهُ Kâle fi’l-Esâs: كَفَتَ الْمَتَاعَ إِذَا جَمَعَهُ وَضَمَّ بَعْضَهُ إِلَى بَعْضٍ وَكَفَتَ الْفِرَاشَ وَمِنْهُ الْحَدِيثُ “إِكْفِتُوا صِبْيَانَكُمْ بِاللَّيْلِ فَإِنَّ لِلشَّيْطَانِ خَطْفَةً وَانْتِشَارًا” أَيْ ضَمُّوهُمْ إِلَيْكُمْ Ve كَفْتٌ [keft] ve كِفَاتٌ [kifât] (kâf’ın kesriyle) ve كَفِيتٌ [kefît] (kâf’ın fethiyle) ve كَفَتَانٌ [kefetân] (fetehâtla) Kuş kısmı kanatlarını devşirip ve kısıp sür’atle uçmak, kezâlik insân ve sâ’ir hayvân kürkü devşirinip sür’atle seğirtmek ma’nâsınadır ki ma’nâ-yı mezkûrdan me’hûzdur ضَمٌّ [damm] ve قَبْضٌ [kabd] bulunduğu için; yukâlu: كَفَتَ الطَّائِرُ وَغَيْرُهُ كَفْتًا وَكِفَاتًا وَكَفِيتًا وَكَفَتَانًا إِذَا أَسْرَعَ فِي الطَّيَرَانِ وَالْعَدْوِ وَتَقَبَّضَ فِيهِ Ve كَفْتٌ [keft] ve كَفِيتٌ [kefît] (أَمِيرٌ [emîr] vezninde) Bünyesi hurde devşirimli, cüst ve çâlâk insân ve hayvâna denir; yukâlu: رَجُلٌ وَفَرَسٌ كَفْتٌ وَكَفِيتٌ أَيْ سَرِيعٌ خَفِيفٌ دَقِيقٌ Ve كَفْتٌ [keft] Küçük tencereye denir. Bunda kâf’ın kesriyle de lügattir. Ve bir nesnenin içerisi taşrasına dönmek ma’nâsınadır ki tersine dönmek ta’bîr olunur; yukâlu: أَصْلَحَهُ بِالْكَفْتِ وَهُوَ تَقَلُّبُ الشَّيْءِ ظَهْرًا لِبَطْنٍ Ve كَفْتٌ [keft] Ölmek, mevt ma’nâsına isti’mâl olunur, kabre zamm olunmak mülâhazasıyla; yukâlu: وَقَعَ فِي النَّاسِ كَفْتٌ أَيْ مَوْتٌ ve yukâlu: كَفَتَ اللهُ فُلاَنًا إِذَا مَاتَ Ve كَفْتٌ [keft] Katıksız ekmeğe ıtlâk olunur; yukâlu: أَكَلَ خُبْزًا كَفْتًا أَيْ بِلاَ أُدْمٍ Dâ’imâ ma’îşete zamm olunması bâ’is-i ıtlâktır.

اَلْكِفْتُ [el-kift] (kâf’ın kesriyle) Bu dahi içine konan nesneyi zâyi’ eylemeyen dağarcık makûlesine denir.

s. A cleft, fissure.

s. A shoulder, the shoulder-ridge.

s. A pounding, hammering, etc.

اَلْكَفْتُ [el-keft] (kâf’ın fethi ve fâ’nın sükûnuyla) Bir yere cem’ etmek; tekûlu: كَفَتُّ الشَّيْءَ أَكْفِتُهُ كَفْتًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا ضَمَمْتَهُ إِلَى نَفْسِكَ Ve fi’l-hadîsi: “إِكْفِتُوا صِبْيَانَكُمْ بِاللَّيْلِ فَإِنَّ لِلشَّيْطَانِ خَطْفَةٌ وَانْتِشَارٌ” Ya’nî “Siz sıbyânınızı kendinizden ayırmayın gece vaktinde, zîrâ şeyâtînin gece vaktinde her cânibe dağılması ve hîlesi vardır.” Ve كَفْتٌ [keft] Men’ ma’nâsına da gelir; yukâlu: كَفَتَهُ عَنْ وَجْهِهِ أَيْ صَرَفَهُ Ve sür’at etmek ma’nâsına da gelir; yukâlu: كَفَتَ أَيْ أَسْرَعَ Ve ziyâde sürmek ma’nâsına da isti’mâl olunur, sevk-i şedîd ma’nâsına. Ve كَفْتٌ [keft] Serî’ ma’nâsına da gelir; yukâlu: رَجُلٌ كَفْتٌ أَيْ سَرِيعٌ

اَلْكِفْتُ [el-kift] (kâf’ın kesriyle) Küçük çömleğe derler. Ve fi’l-meseli: “كِفْتٌ عَلَى وَئِيَّةٍ” Ve وَئِيَّةٌ [ve’iyyet] vâv’ın fethi ve hemzenin kesri ve yâ’nın teşdîdiyle büyük çömleğe derler. Ma’nâ-yı mesel “Belâ az iken çok oldu” demek olur.