(f. s.) : yaran, yarıcı.

iz. ar. Anka ve nâm-ı diğerle simurg nâm cesîm tayr-ı mevhûmun mahall-i ikâmeti olmak üzere, masallarda mezkûr bir dağın ismi olup, eski İranîler’in simurgun (Elbruz) dağında yaşadığına ve Elbruz’un Kafkas silsile-i cibâlinin bir şubesi bulunduğuna ve Kaf ile Kafkas isimleri beynindeki müşâbehete bakılırsa, Kaf dağı, Kafkas silsile-i cibâlinden başka bir şey olmamak iktizâ eder.

اَلْقَافُ [el-kâf] Hurûf-ı hecâdan bir harftir. Ve قَافٌ [kâf] Küre-i arzı muhît olan dağın ismidir. Ba’zılar 'indinde mâddesi yeşil zümürrüddendir. Rûy-i zemînde bir belde yoktur illâ ki onda o dağın 'ırkı sârîdir. Ve ona bir melek mü’ekkeldir. Hazret-i Hak celle ve 'alâ bir kavmi hasf ile helâk eylemek murâd ettikde o firişteye emr buyurup o 'ırkı tahrîk eylemekle kavm-i merkûmu hasf ve ihlâk eder. Şârih der ki o firiştenin ismi Salsâ’îl’dir. Ve ba’zılar 'indinde قَافٌ [kâf] kur’ân-ı kerîm’in ismidir. Mütercim der ki Yûnân kitâblarında dahi قَافٌ [kâf] ki küre-i arzı muhît olan dağın ismi olmak üzere mersûmdur, Yûnânî de dahi قَافٌ [kâf] ıtlâk olunur. Ve Kûh-ı Elbürz قَافٌ [kâf]tan bir kıt’a olmak üzere mersûmdur. Ve sûre-i kâf evvelinde müfessirîn ma’ânî-i 'adîde dahi beyân eylemişlerdir.

vulg. kef, The letter ك.

a. That cleaves, rifts, splits.

اَلْكَافُ [el-kâf] (‘alâ-vezni اَلْحَال [el-hâl]) Hurûf-ı hecâdan bir harfin ismidir, tezkîri ve te’nîsi câ’izdir ve sâ’ir hurûf-ı hecânın hâli budur. Ve kâf hurûf-ı ma’ânîden dahi olup harf-i cerr olur, ma’nâ-yı teşbîhe delâlet etmekle. Ve gâh olur mevki’-i isme vâki’ olup üzerine harf-i cerr dâhil olur. Ve gâh olur zamîr-i muhâtab olup mahall-i cerrde ve mahall-i nasbda vâki’ olur; tekûlu: غُلَامُكَ وَضَرَبُكَ بِفَتْحٍ لِلْمُذَكَّرِ وَتُكْسَرُ لِلْمُؤَنَّثِ لِلْفَرْقِ Ve gâh olur mücerred 'alâmet-i hitâb olup i’râbdan mahalli olmaz; ke-kavlike: ذَاكَ وَأُولَئِكَ وَرُوَيْدَكَ لِأَنَّهَا لَيْسَتْ بِاسْمٍ هَهُنَا وَإِنَّمَا هِيَ لِلْخِطَابِ فَقَطْ تُفْتَحُ لِلْمُذَكَّرِ وَتُكْسَرُ لِلْمُؤَنَّثِ

اَلْكَافُّ [el-kâff] Müzekkeri, zikr olunan vech üzere olan erkek deve ma’nâsına.