اَلْقَرُّ [el-karr] (kâf’ın fethiyle) Bir nesnedir ki eyerle pâlân beynindedir, ona ricâl biner, nisâ binmez. Ebû 'Ubeyd’den mâ-'adâsı قَرٌّ[karr] mihaffedir derdiler, hevdec ma’nâsına. Ve قَرٌّ [karr] Tavuk yavrusuna dahi derler, فَرُّوجَةٌ [ferrûcet] ma’nâsına. Ve قَرٌّ [karr] ve قَرَّةٌ [karret] Soğuk olan nesne ma’nâsına da gelir; yukâlu: يَوْمٌ قَرٌّ وَلَيْلَةٌ قَرَّةٌ أَيْ بَارِدَةٌ Ve قَرٌّ [karr] Çömlek yanmasın diye su dökmeğe dahi derler; yukâlu: قَرَرْتُ الْقِدْرَ أَقُرُّهَا إِذَا صَبَبْتَ فِيهَا الْقَرَارَةَ لِئَلَّا تَحْتَرِقَ Ve قُرَارَةٌ [kurâret] (kâf’ın zammıyla) Çömleğe dökülen sudur. Ve قَرٌّ [karr] Bir kimsenin başına su dökmeğe dahi derler; yukâlu: قَرَرْتُ عَلَى رَأْسِهِ دَلْوًا مِنْ مَاءٍ بَارِدٍ أَيْ صَبَبْتُ Ve bir kimsenin kulağına haber söylemeğe dahi derler; yukâlu: قَرَّ الْحَدِيثَ فِي أُذُنِهِ يَقُرُّهُ كَأَنَّهُ صَبَّهُ فِيهَا

اَلْقُرُّ [el-kurr] (kâf’ın zammıyla) Soğuk, berd ma’nâsına. Ve قُرٌّ [kurr] Karâra dahi ıtlâk ederler; ve minhu kavluhum 'inde şiddetin tusîbuhum: “صَابَتْ بِقُرٍّ” Ya’nî “Şiddet karârın buldu.” Ve gâh olur وَقَعْتُ بِقُرٍّ dahi derler.

a. (fem. قرە) Cold, cool, pleasantly cool.

s. Cold.

vn. & s. 1. A settling down, becoming fixed. 2. A quieting down.

اَلْكُرُّ [el-kurr] (kâf’ın zammıyla) Bir nev’ ölçek ismidir ki 'Irâk diyârına mahsûstur. Ve altı eşek yükü mikdârında olan şey’e denir. Ve altmış kafîz, ‘alâ-kavlin kırk irdebb mikdârına denir. Kâle’ş-şârih kâle fi’n-Nihâye: وَفِي حَدِيثِ ابْنِ سِيرِينَ hإِذَا كَانَ قَدْرَ كُرٍّ لَمْ يَحْمِلِ القَذَرَh وَفِي رِوَايَةٍ hإِذَا بَلَغَ الْمَاءُ كُرًّا لَمْ يَحْمِلْ نَجَسًاh اَلْكُرُّ بِالْبَصْرَةِ سِتَّةُ أَوْقَارٍ وَقَالَ الْأَزْهَرِيُّ سِتُّونَ قَفِيزًا وَالْقَفِيزُ ثَمَانِيَةُ مَكَاكِيكَ وَالْمَكُّوكُ صَاعٌ وَنِصْفٌ فَهُوَ عَلَى هَذَا الْحِسَابِ إِثْنَا عَشَرَ وَسْقًا وَكُلُّ وَسْقٍ سِتُّونَ صَاعًا Ve كُرٌّ [kurr] Kilime denir, كِسَاءٌ [kisâ’] ma’nâsına. Ve bir nehr adıdır ki Tiflis şehrine uğrayıp güzerân eder, hâlen kâf-ı 'acemle nehr-i Gür dedikleridir ki kalikan dağlarından çıkıp Lur’a ve Ahıska’ya uğrayıp ba’dehu Tiflis’e varıp iki ‘azîm sahre-i nâbite arasından güzerân eder. Ve Fâris ülkesinde bir mevzi’ adıdır. Ve Mavsil nâhiyesinde bir eyâlet adıdır.

sıf. Kül rengine çalar beyaz, kirli ak: kır at, kır sakal.

(a. i.) : 1) soğuk geçme [birine] . 2) karar. Yevm-ül-karr : kurban bayramının ikinci günü; kurban Bayramında hacıların, Mina’da beklediği iki gün.

اَلْكِيرُ [el-kîr] (kâf’ın kesriyle) Demirci körüğüne denir ki tulumdan müdevver yâhûd sahtiyândan köşeli olur. niteki çamurdan olan ocağına كُورٌ [kûr] denir. Cem’i أَكْيَارٌ [ekyâr] ve كِيَرَةٌ [kiyeret] gelir, عِنَبَةٌ [‘inebet] vezninde ve كِيرَانٌ [kîrân] gelir, جِيرَانٌ [cîrân] vezninde. Ve كِيرٌ [Kîr] Bâdiyede bir mevzi’ adıdır. Ve Tebrîz ile Beylekân beyninde bir belde adıdır.

s. A peculiar sharp cry of some birds.