اَلْفَلْقُ [el-felk] (خَلْقٌ [halk] vezninde) Yarmak ma’nâsınadır; yukâlu: فَلَقَ الشَّيْءَ فَلْقًا مِنَ الْبَابِ الثَّانِي إِذَا شَقَّهُ Ve فَلْقٌ [felk] Yarığa ve çatlağa denir; cem’i فُلُوقٌ [fulûk]tur; yukâlu: فِي رِجْلِهِ فُلُوقٌ أَيْ شُقُوقٌ Ve kireç makûlesine vurulmuş derinin tüyünü yolmak ma’nâsınadır; yukâlu: فَلَقَ صُوفَ الْجِلْدِ إِذَا نَزَعَهُ Niteki مَرْقٌ [merk] dahi bu ma’nâyadır.

اَلْفِلَاقُ [el-filâk] (كِتَابٌ [kitâb] vezninde) Sütün ekşiyip kesilmesine denir. Ve فِلَاقٌ [filâk] (fâ’nın kesriyle ve zammıyla) Yarılmış yumurta pâresine denir.

Yarmak, yarıp ayırmak.

اَلْفَلْكُ [el-felk] (fâ’nın fethiyle) Kızın memesi ağırşaklanmak ma’nâsınadır; yukâlu: فَلَكَ ثَدْيُ الْجَارِيَةِ فَلْكًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا اسْتَدَارَ Ve kız ağırşak memeli olmak ma’nâsınadır; yukâlu: فَلَكَتِ الْجَارِيَةُ إِذَا صَارَتْ فَالِكًا

İkiye bölünen şeyin bir parçası.

Yarmak. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; bölmek, çatlatmak, yarıp ayırmak.

Şafak, tan. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; fecir, falaka, günün ilk ışıkları, tan vakti.

(a. i.) : (bkz. : falak).

Çatlak, yarık, yarma. Az kullanılan anlamları ise şunlardır; çatlama.

اَلْفَلَقُ [el-felak] (fethateynle) Subh ve bâm-dâd ma’nâsınadır yâhûd 'amûd-ı subhtan münşakk olan ya’nî 'amûd şeklinde mümtedd olan aydından ve ziyâdan 'ibârettir yâhûd fecr ma’nâsınadır ki sabâh yeri ağarıp açılmaktan ‘ibârettir; ve minhu kavluhu ta’âlâ: ﴿قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ﴾ أَيِ الصُّبْحِ أَوْ مَا انْفَلَقَ مِنْ عَمُودِهِ أَوِ الْفَجْرُ Ve ba’zılar bunu mecmû’-ı mahlûk ile tefsîr eylediler. Ve ‘inde’l-ba’z murâd cehennemdir yâhûd cehennemde bir çâhın adıdır. Ve فَلَقٌ [felak] İki tepe beyninde vâki’ alçak oturaklı düz yere denir; cem’i فُلْقَانٌ [fulkân] gelir fâ’nın zammıyla. ‘Alâ-kavlin iki kumluk tepe beyninde vâki’ düz ve açık meydâna denir. Ve tomruğa denir ki zindânda mücrim ayağına vururlar; yukâlu: مَاتَ اللِّصُّ فِي الْفَلَقِ أَيْ فِي مَقْطَرَةِ السَّجَّانِ Mekteb hâcelerinin falakaları bundandır ki فَلَقٌ [felak] müfredidir. Ve çanak dibinde kalan süt bakiyyesine denir; ve minhu yukâlu tahkîren: يَا ابْنَ شَارِبِ الْفَلَقِ وَهُوَ مَا بَقِيَ مِنَ اللَّبَنِ فِي أَسْفَلِ الْقَدَحِ Ve ekşiyip kesilmiş süte denir. Ve Yemen’de 'Asser nâhiyesinde bir karye adıdır.