اَلْفِرْكُ [el-Firk] (fâ’nın kesriyle) Kelvâzâ kurbünde bir karye adıdır.

اَلْفُرْقُ [el-furk] (fâ’nın zammıyla) Bu dahi Kur’ân-ı kerîm’e ıtlâk olunur, فَارِقٌ [fârik] ma’nâsınadır, nihâyet فُرْقَانٌ [furkân] eblagdır.

is. cm. ar. fd: fırka. Ba: فرقه fırka.

اَلْفَرَقُ [el-ferak] (fethateynle) Korkak ve ödek olmak kezâlik korkmak ma’nâsınadır, havftan kalbi münsadi’ olmak mülâhazasıyladır;yukâlu: فَرِقَ الرَّجُلُ فَرَقًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا فَزِعَ Ve فَرَقٌ [ferak] Sabâh vaktine denir, bâm-dâd ma’nâsına, 'alâ-kavlin fecr söküp sabâh yerinin açılmasına denir; tekûlu: بِتْنَا نُسَامِرُ إِلَى الْفَرَقِ أَيِ الصُّبْحِ نَفْسِهِ أَوْ فَلَقِهِ Ve ön dişlerin aralığı seyrek olmağa denir; yukâlu: فِي ثَنَايَاهُ فَرَقٌ أَيْ تَبَاعُدٌ فِيمَا بَيْنَهَا Ve devenin ayaklarının bakanakları birbirinden açık ve meydânlı olmaya denir. Ve at kısmında فَرَقٌ [ferak] almacığının birisi âherinin üzerine havâle olmak ya’nî bir tarafı yüksek öbür tarafı çökük ve basık olmaktan 'ibârettir ve bu at kısmında mekârih-i evsâftandır. Ve horoz kısmında فَرَقٌ [ferak] ibiği ayrık ya’nî çatal olmasından 'ibârettir. Ve perçemin ve sakalın telleri seyrek olmağa denir. Ve yerde nebât ayrı ayrı dağınık olmağa denir. Ma’ânî-i mezkûrede فَرَقٌ [ferak] masdar ve ism olur. Ve فَرَقٌ [ferak] Denizin mevcine girip dalmak ma’nâsınadır; yukâlu: فَرِقَ الرَّجُلُ فَرَقًا مِنَ الْبَابِ الرَّابِعِ إِذَا دَخَلَ فِي الْفَرَقِ أَيِ الْمَوْجَةِ وَغَاصَ فِيهَا Ve فَرْقٌ [fark] dedikleri mikyâl ile nesne içmek ma’nâsınadır; yukâlu: فَرِقَ الرَّجُلُ إِذَا شَرِبَ بِالْفَرْقِ أَيْ بِالْمِكْيَالِ الْمَزْبُورِ

اَلْفَرْقُ [el-fark] (حَرْقٌ [hark] vezninde) ve اَلْفُرْقَانُ [el-furkân] (fâ’nın zammıyla) İki nesne arasını ayırmak ma’nâsınadır; yukâlu: فَرَقَ بَيْنَهُمَا فَرْقًا وَفُرْقَانًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا فَصَلَ ve kavluhu ta’âlâ:﴿فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ﴾ أَيْ يُقْضَى ve kavluhu ta’âlâ: ﴿وَقُرْآنًا فَرَقْنَاهُ﴾ أَيْ فَصَّلْنَاهُ وَأَحْكَمْنَاهُ ve kavluhu ta’âlâ: ﴿وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ﴾ أَيْ فَلَقْنَاهُ ve kavluhu ta’âlâ: ﴿فَالْفَارِقَاتِ فَرْقًا﴾ أَيِ الْمَلَائِكَةُ تَنْزِلُ بِالْفَرْقِ بَيْنَ الْحَقِّ وَالْبَاطِلِ Ve فَرْقٌ [fark] Başta olan saç bölüklerinin yoluna denir ki murâd aralıklarıdır; yukâlu: بَدَا الشَّيْبُ فِي فَرْقِهِ وَهُوَ الطَّرِيقُ فِي شَعْرِ الرَّأْسِ Ve bir kuş ismidir. Ve keten bezine denir. Ve bir ölçek adıdır ki Medîne’de ma’rûftur, üç sâ’ gılâl istî’âb eder ve bunda fethateynle câ’izdir, 'alâ-kavlin fethateynle efsahtır ve 'inde’l-ba’z on altı rıtl ve 'alâ-kavlin dört rıtl istî’âb eder; cem’i فُرْقَانٌ [furkân] gelir, بُطْنَانٌ [butnân] vezninde; yukâlu: كَالَهُ بِالْفَرْقِ وَهُوَ مِكْيَالٌ بِالْمَدِينَةِ يَسَعُ ثَلَاثَةَ آصُعٍ وَيُحَرَّكُ أَوْ هُوَ أَفْصَحُ أَوْ يَسَعُ سِتَّةَ عَشَرَ رِطْلًا أَوْ أَرْبَعَةَ أَرْطَالٍ Mütercim der ki burada nüshalarda أَوْ أَرْبَعَةَ أَرْبَاعٍ mersûm olmakla galat-ı mahzdır. Mutarrizî Mugrib’de akvâl-i ‘adîde tahrîrinden sonra وَبَعْضُهُمْ يَقُولُ اَلْفرْقُ بِسُكُونِ الرَّاءِ أَرْبَعَةُ أَرْطَالٍ ‘ibâretini resm eylemekle savâb olan burada أَرْبَعَةُ أَرْطَالٍ ‘unvânıyla olmaktır. Ve Tehzîb’de üç sâ’ on altı rıtlı müstev’ibdir diye mersûm olmakla zâhiren mü’ellifin ihtilâfla beyânı mülâyim değildir, zîrâ esahh-ı akvâl üzere sâ’-ı nebevî beş rıtl ve sülüs-i rıtl olmakla üç sâ’ tamâm on altı rıtl olur, meğer hicâzî ve ‘Irâkî ihtilâfına mahmul ola. Ve فِرْقٌ [firk] dedikleri yarılmış çekirdeğe mâlik olmak ma’nâsınadır ki deveye ‘alef ederler, ke-mâ se-yuzkeru; yukâlu: فَرَقَ الرَّجُلُ فَرْقًا مِنَ الْبَابِ اْلأَوَّلِ إِذَا مَلَكَ الْفِرْقَ Şârih der ki gerçi mü’ellifin siyâkından zamîr-i مَلَكَ ona ircâ’ olunmak mütebâdirdir, lâkin savâb olan koyun sürüsüne râci’ olmaktır. Ve فَرْقٌ [fark] Kuş hadeslemek ma’nâsınadır; yukâlu: فَرَقَ الطَّائِرُ فَرْقًا إِذَا ذَرَقَ

iz. ar. 1. Ayrılık, ayrılma: bu iki şey arasında fark vardır. 2. İki şeyden her birinin başka türlü olması, mugâyeret, mübâyenet, tefâvüt, benzemeyiş: maymunun şebekten farkı vardır; fark-ı küllî = çok tefâvüt. 3. Ayırma, seçme, tefrîk: o adamın yazısını sizinkinden hiç fark edemiyorum; bin kişi arasında olsa ben onu fark ederim. 4. İyi görme, seçme, tanıma, teşhis: karanlıkta fark edemedim; şu yazıyı buradan fark edebilir misin? Çoktan görmediğim için birdenbire fark edemedim. 5. Bir şeyin diğer bir şeyden miktar veya kıymet vesâirece fazla veya eksik olduğu miktar: size borcum olan Fransız lirası yerine bir Osmanlı lirası verirsem farkını verir misiniz? Atımı sizinki ile mübâdele ederim amma farkını da isterim; farkı ne kadardır? 6. Anlama, fehm, gizli ve dakîk bir şeyi derk etme: kendisine gösterdimse de fark edemedi, farkına varamadı. 7. Bir heyet efrâdından bir takımını diğerlerinden yukarı veya aşağı tutma, müsâvî tutmama, ayrı seçi: Hükümet-i Seniyye, tebeası beyninde aslâ fark kabul etmeyip, cümlesine bilâ-fark bir muâmele eder. || akçe farkı. 1. Meskûkâtın kıymet-i hakîkiyyesiyle kıymet-i itibâriyyesindeki tefâvüt. 2. Bir akçeyi diğer bir cins akçe ile tebdîlde alınan sarrâfiye, fr. Agio.

(a. i. fırka’nın c.) : 1) tümenler, alaylar, bölükler. 2) partiler. 3) cennetler; takımlar, kalabalıklar; ehl-i sünnet ve cemâattten ayrılan mezhepler.

(a. i. c. : furûk) : 1) ayrılık, başkalık; iki veya daha çok şey arasındaki ayrılık. 2) ayırma, ayrılma, seçilme.

iz. ar. baş tepesi: adâleti farak-ı ubûdiyyetimiz üzerine sâye-endâz oldukça. [asıl Arabîde baş, saçının veya sakalın iki bölüğe ayrıldığı yere derler.]

اَلْفَرَاقُ [el-ferâk] (سَحَابٌ [sehâb] vezninde) ve اَلْفِرَاقُ [el-firâk] (كِتَابٌ [kitâb] vezninde) Ayrılığa denir, فُرْقَةٌ [furkât] ma’nâsına ki ismdir ve kuri’e kavluhu ta’âlâ: ﴿هَذَا فِرَاقُ بَيْنِي وَبَيْنِكَ﴾ بِالْفَتْحِ